Traktujemy was jako jedno z najważniejszych państw Unii Europejskiej, interesującego partnera we współpracy gospodarczej i kraj, z którego mieszkańcami łączy nas wiele podobieństw – mówi Ambasador Islamskiej Republiki Iranu w Polsce Ramin Mehmanparast Nodehi.
Dla większości polskich firm Iran to wciąż kraj odległy, mało znany i kojarzony głównie z ropą naftową.
Rzeczywiście Iran ma czwarte co do wielkości złoża ropy naftowej i pierwsze gazu ziemnego, co w zasobach zintegrowanych daje nam pierwsze miejsce na świecie. Posiadają je także inni, ale ważne są możliwości eksportowe. Wiele państw będących dzisiaj sprzedawcami ropy i gazu, w najbliższym czasie wyczerpie swoje pokłady, a niektóre staną się nawet importerami. Stąd ci, którzy myślą o długofalowym rozwoju starają się dzisiaj podpisywać długoterminowe kontrakty z krajami będącymi właścicielami kopalnych źródeł energii. Negocjacje w tym zakresie prowadzi również Polska.
Kilka dekad temu Iran był najważniejszym partnerem Polski w regionie, a obroty między naszymi krajami sięgały 700 mln dolarów. Dziś stanowią niewielką część tej kwoty. Czy jest szansa na zmianę sytuacji?
Do 2015 roku nasze obroty wynosiły około 80 mln dolarów, ale w 2016 sięgnęły już 234 milionów czyli nastąpiło ich potrojenie. W I połowie tego roku mieliśmy 137 mln dolarów i przewidujemy, że pod koniec 2017 roku osiągniemy 300 mln. A jeśli do obecnej wymiany dołączą negocjowane transakcje w dziedzinie energetyki i petrochemii, to będziemy mogli mówić o obrotach powyżej miliarda.
Ministerstwo Rozwoju uznało Iran za jeden z pięciu najbardziej perspektywicznych rynków eksportowych dla polskiego biznesu. Które branże mają na to największe szanse?
Nowym obszarem możliwej współpracy jest na pewno rolnictwo. Aktualnie trwają rozmowy w sprawie zakupu przez Iran polskiego mięsa z certyfikatem halal. Oczywiście wasze produkty muszą mieć konkurencyjną cenę i jakość, żeby mogły rywalizować z innymi uczestnikami rynku. Potencjalna kooperacja obejmuje maszyny rolnicze, środki ochrony roślin np. pestycydy, które sprowadzamy w dużej ilości, owoce, owoce suszone czy farmaceutyki. Chcemy skorzystać z waszego potencjału w przemyśle maszynowym oraz oczywiście przemyśle wydobywczym. W tej dziedzinie Polska była aktywna już w poprzednich latach, ale dopiero teraz pojawiły się poważne duże projekty. Rozmawiamy na ten temat między innymi z KGHM i firmą Famur, których przedstawiciele przebywają teraz w Iranie.
O możliwościach kooperacji naszych sektorów górniczych w zakresie nowoczesnych technologii i maszyn mówił Pan już kilka lat temu. Czy przełożyło się to na jakieś konkretne umowy?
Oczywiście. Takie kontrakty są już realizowane. Na przykład w Zagłębiu Tabas na wschodzie Iranu Polacy pracują w kopalniach, wydobywających miesięcznie około 100 tysięcy ton węgla. Są tam polskie maszyny, kadra zarządzająca i personel techniczny. Nasze ambicje są jednak o wiele większe i dotyczą nie tylko wydobycia, ale też poszukiwań kopalin. Mamy ich bardzo wiele i są zlokalizowane na obszarze 400 tysięcy kilometrów kwadratowych czyli większym niż cała Polska. Możecie zainwestować bezpośrednio w przedsięwzięcia związane z ich poszukiwaniem i eksploatacją. Najbardziej obiecujący projekt dotyczy miedzi i ekipa z KGHM prowadzi w Iranie prace studyjne w regionie Kerman. Kolejny obszar potencjalnej współpracy to zakupy maszyn oraz transfer technologii związanych z podziemnym wydobyciem. Jest też możliwość wspólnego realizowania projektów inwestycyjnych w krajach trzecich, na przykład w Kazachstanie.
Od marca 2017 r. Iran wdraża rządowy Szósty Plan Rozwoju zakładający m.in. zwiększenie wydobycia węgla kamiennego. Jakie są jego dotychczasowe efekty?
Realizujemy Plan Sześcioletni, ale ponadto 20-letni Plan Perspektywicznego Rozwoju. W obydwu kopaliny zajmują dość ważne miejsce. Ponieważ ich zasoby w naszym kraju są różnorodne możemy kooperować we wszystkich branżach związanych z wydobyciem, w tym węgla kamiennego. Współpraca z Polską rozpoczęła się kilka lat temu od targów górniczych, które odbywały się w Iranie. Działalnością w branży wydobywczej na terenie Iranu jest zainteresowanych wiele krajów. Polacy mogą być w tym momencie bardzo aktywni i osiągnąć sukces.
Na świecie dominują dziś trendy dekarbonizacyjne, a obrońców środowiska i zwolenników ekologicznych technologii nie brakuje także w Iranie. Czy warto więc inwestować w górnictwo?
Iran posiada ogromne zasoby gazu i to on był i jest naszym podstawowym nośnikiem energii. Rzeczywiście świat idzie dzisiaj w kierunku coraz większego wykorzystania tzw. czystych energii i musimy brać pod uwagę, że kiedyś zastąpią one źródła kopalne. Stąd inwestujemy w energetyką jądrową i przygotowaliśmy duże projekty inwestycyjne w dziedzinie energetyki wiatrowej i słonecznej. Jesteśmy w trakcie rozmów na ten temat z partnerami zagranicznymi, również firmami z Polski. Co do węgla, będziemy go nadal wykorzystywać, lecz nie jako paliwo tylko surowiec dla innych gałęzi przemysłu np. hutnictwa.
Rynek każdego kraju ma swoją specyfikę. Co wyróżnia Iran i jak powinna działać na nim polska firma?
Firmy na całym świecie poszukują dzisiaj dostępu do nowych rynków, a Iran jest bardzo atrakcyjny. Liczy 83 miliony mieszkańców i sąsiaduje z 15 krajami co dla polskiego przedsiębiorcy oznacza możliwość działania na rynku blisko 500 milionowym. Jesteśmy również najbezpieczniejszym państwem w regionie, zlokalizowanym bardzo korzystnie na przecięciu szlaków północ-południe i wschód-zachód. Właśnie z tego względu Iran, Azerbejdżan, Gruzja, Ukraina i Polska uczestniczą obecnie w wielkim projekcie szlaku południe–zachód, którego celem jest ułatwienie krajom europejskim dostępu do rynku indyjskiego obejmującego ponad miliard konsumentów. Byłby on kombinacją transportu szynowego czyli kolejowego i transportu morskiego. Projekt jest niezależny od Nowego Jedwabnego Szlaku choć wpisuje się w jego tradycję, bo dotyczy także częściowo Azji południowo wschodniej. Dzięki niemu czas transportu towarowego skróci się do jednej czwartej czyli zainwestowany kapitał będzie pracował cztery razy szybciej.
Na co jeszcze mogą liczyć inwestorzy?
Na firmy zainteresowane działalnością w Iranie czekają tanie źródła energii, tanie surowce, niskie koszty pracy, dobrze wykształcony personel oraz bardzo niskie koszty transportu towarów z Iranu do krajów w regionie. Radzimy polskim biznesmenom, żeby rozpoczęli produkcję w Iranie lub sprzedawali swoje wyroby do nas, a następnie reeksportowali je na rynki sąsiednie. To bardzo intratny interes.
Przedsiębiorcy z obu krajów, którzy już ze sobą współpracują twierdzą, że między Polakami i Irańczykami jest wiele podobieństw np. mentalnych. Czy rzeczywiście?
Zgadzam się z tym poglądem. Czujemy podobieństwa i nie bez przyczyny. Oba kraje mają długą historię, zawsze walczyły o niezależność i są religijne co pokazuje przywiązanie do wartości moralnych. Mamy za sobą 550 lat kontaktów politycznych, wiele wspólnych wydarzeń, które nas zbliżyły i nigdy nie mieliśmy ze sobą problemów. Warto przypomnieć, że Iran był jednym z dwóch krajów na świecie, które nigdy nie uznały rozbiorów Polski. Z kolei w trakcie II wojny światowej, kiedy spotkały was ogromne nieszczęścia, nasze społeczeństwo, choć samo znajdowało się w trudnej sytuacji, przyjęło 120 tysięcy polskich uchodźców ze Związku Sowieckiego. Podobieństw jest zresztą więcej. Nie tylko mentalnych, ale i kulturowych. W obu krajach popularne jest męskie imię Dariusz, bardzo podobnie do nas wymawiacie liczebniki jak pięć, sześć, czy pięćdziesiąt. Generalnie Irańczycy lubią Polaków i myślę, że Polacy także szanują Irańczyków. Dlatego według mnie przyszłość relacji między naszymi krajami rysuje się bardzo dobrze.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
