Rozporządzenie Ministra Rozwoju ws. kotłów na węgiel dla gospodarstw domowych oraz prezentacja działań Ministerstwa Energii w obszarze restrukturyzacji polskiego górnictwa - to były dwa tematy, którym poświęcone było specjalne, barbórkowe posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii.
Pierwotnie planowane na 1 grudnia, opóźnione zostało z uwagi na napięty kalendarz ministra Grzegorza Tobiszowskiego. Na sali udało się zgromadzić m.in. przedstawicieli resortów energii i rozwoju, reprezentantów Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla, producentów kotłów, dziennikarzy i jak zawsze - całą rzeszę ekspertów.
Posiedzenie rozpoczęło się moim, czyli autora tego tekstu, wystąpieniem. Zaprezentowałem w nim stanowisko IGSPW dotyczące rozporządzenia ministra rozwoju w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe do 500 kW (projekt z 23 września 2016 r.).
Streszczając problem do niezbędnego minimum dla mniej zorientowanych w temacie - w związku z unijną dyrektywą Polska jest zobowiązana wprowadzić do 2020 r. przepisy zakazujące wprowadzania do obiegu kotłów na węgiel gorszych jakościowo niż tzw. klasa 5. Niestety, kotły te potrzebują dedykowanego, lepszego jakościowo paliwa, którego w Polsce brak. Oznacza to, że będzie musiało być zastępowane surowcem z importu. Co więcej, rozporządzenie nie mówi nic o paliwach, jakim ma być zasilany taki kocioł, a według wyliczeń ekspertów opalanie węglem gorszej jakości w kotle klasy 5 daje na poziomie emisyjności taki sam efekt, jak palenie w kotle klasy 3 paliwem do niego dedykowanym.
Brak stosownych zastrzeżeń odnośnie paliwa powoduje, że rozporządzenie traci swoje ratio legis (praw. uzasadnienie ustawy) i jak w tetmajerowskim eviva l’arte mamy tu do czynienia ze sztuką dla sztuki i prawem dla prawa.
Dalej, „piątki” są ponad dwa razy droższe od nieco bardziej emisyjnych „trójek”, co przy obecnych cenach ogrzewania może wpędzić część społeczeństwa w jeszcze głębsze „ubóstwo energetyczne”.
Najgorsze w tym wszystkim są jednak terminy określone w rozporządzeniu, ponieważ Ministerstwo Rozwoju nie planuje wydłużyć okresu obowiązywania korzystnych (z punktu widzenia górnictwa, sprzedawców polskiego węgla i odbiorców indywidualnych) przepisów na tak długo, jak pozwala na to dyrektywa, ale implementuje je na prawie dwa lata przed wymaganym terminem.
Po krótkiej prezentacji na sali rozgorzała blisko godzinna, momentami bardzo burzliwa dyskusja na temat nie do końca przemyślanych rozwiązań, które wprowadza do polskiego systemu prawnego to rozporządzenie. Pod ostrzałem pytań znalazła się minister Jadwiga Emilewicz z resortu rozwoju, odpowiedzialna za rozporządzenie. Punktowana była zarówno przez przedstawicieli sprzedawców polskiego węgla, jak i kolegów z jej własnej partii, wyjątkowo niezadowolonych z nie do końca przemyślaną walką z domowym ogrzewnictwem węglowym.
Minister Tobiszowski, pytany, czy rozporządzenie było konsultowane z jego resortem z uwagi na interes polskich producentów, odpowiedział przecząco, czym wyjątkowo rozwścieczył przedstawicieli ministerstwa znajdującego się po sąsiedzku w tym samym budynku.
Poseł PO Andrzej Czerwiński, nieco ponad rok temu pełniący funkcję ministra skarbu zapewniał, że Polacy chcieliby przestawić się na gaz, ponieważ jest on rozwiązaniem znacznie tańszym, lecz jego wywód szybko został przerwany przez Łukasza Horbacza z IGSPW, który wprawdzie przyznał, że kotły na gaz są tańsze, ale roczny koszt eksploatacji może być nawet dwu (gaz ziemny) lub trzykrotnie (LPG) wyższy od ogrzewania węglowego i odbiorcy zachęceni niższą ceną samego kotła zostaną wpędzeni w pułapkę kosztów odłożonych w czasie. W podobnym tonie wypowiadał się też poseł Andrzej Sośnierz, który wskazywał właśnie na problem biedy.
Po dyskusji o kotłach, która trwała kwadrans dłużej niż było to założone głos zabrał minister Tobiszowski, który przedstawił miesiąc po miesiącu działania swojego resortu w obszarze restrukturyzacji górnictwa, jakie udało się dokonać przez ostatni rok. Omawiając poprawę sytuacji w Polskiej Grupie Górniczej, która w październiku i listopadzie osiągała wreszcie dodatnie wyniki finansowe (kolejno 15 i 18,6 mln zł) i zdołała w ub. miesiącu doprowadzić do sytuacji, w której zarabia na każdej tonie wyprodukowanego węgla 0,91 zł, minister prosił, żeby nie mówić o zamykaniu kopalń, bo w jego odczuciu takie zjawisko nie ma miejsca. Tobiszowski uczulał, że o zamykaniu kopalń mowy być nie może, bo takie obietnice zostały złożone stronie społecznej jeszcze przed wyborami.
W odniesieniu do KHW, minister mówił o tym, że największym problemem jest fakt, że Holding potrzebując pozyskać środki na bieżące pensje pracownicze i inne koszty, sprzedawał węgiel na coraz to dalsze okresy dostaw i teraz, kiedy ceny zaczęły rosną, ma duże trudności w renegocjonowaniu umów ze swoimi klientami, co nieco go blokuje w restrukturyzacji. W odniesieniu do JSW, min. Tobiszowski chwalił się skokiem akcji spółki, która jeszcze w lutym notowała kurs po 8,80zł, a teraz zdołała zdrożeć dziesięciokrotnie. Minister nie omieszkał przy tej okazji w swoim stylu skarcić dziennikarzy, którzy - jego zdaniem - w poszukiwaniu taniej sensacji wokół niedawnego sporu między górnikami a zarządem przyczynili się do spadku wartości akcji Jastrzębskiej Spółki Węglowej w grudniu.
Przy okazji JSW Grzegorz Tobiszowski nie mógł nie wspomnieć o przekazaniu do SRK kopalni Krupiński, powołując się przy tym na zupełnie zasadne argumenty o generowaniu przez kopalnię olbrzymich strat i ograniczeń jakie w tym obszarze tworzy Komisja Europejska.
Autor jest ekspertem Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego i portalu polishcoaldaily.com.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
