- Tanie i bezpieczne dostawy energii to jedno z największych wyzwań, przed jakimi stoi Europa. Nie osiągniemy ich bez współpracy z sąsiadami i bez połączenia rynku energii UE z rynkami sąsiedni państw. Od niemal dziesięciu lat Wspólnota Energetyczna stanowi ważne narzędzie takiej integracji UE z Bałkanami Zachodnimi na południu i Ukrainą, Mołdawią i wkrótce Gruzją na wschodzie. Wspólnota wystawiona jest dziś na szereg nowych wyzwań i zadań - proponujemy, jak wszystkim im sprostać" - stwierdza Jerzy Buzek, przewodniczący zespołu ekspertów Wspólnoty Energetycznej, podsumowując dziewięć miesięcy prac zespołu nad niezbędnymi reformami w komunikacie przesłanym do po ratlu górniczego nettg.pl.
- Nasze propozycje skupiają się głównie na braku pokrycia politycznych deklaracji w rzeczywistym wdrażaniu prawa, na braku niezbędnych inwestycji w infrastrukturę i na niepełnej skuteczności instytucji Wspólnoty. Jestem pewien, że nasz raport zawiera właściwe rozwiązania; rozwiązania, które są ambitne, ale absolutnie realistyczne i możliwe do wprowadzenia w drodze ewolucji, a nie rewolucji. Zachęcam Radę Ministrów Wspólnoty Energetycznej do uważnego zapoznania się z naszymi propozycjami i przygotowania mapy drogowej do ich wdrożenia - podsumował Jerzy Buzek.
Wyrażając uznanie dla wysiłków Zespołu, Dyrektor Sekretariatu Wspólnoty Europejskiej Janez Kopač zadeklarował dalsze wsparcie Sekretariatu w następnych etapach reform.
- Teraz, kiedy Wspólnota Energetyczna wpisana jest w europejską strategię bezpieczeństwa energetycznego, przedstawioną przez komisarza ds. energii UE w zeszłym tygodniu, mamy dodatkowy bodziec do przeprowadzenia odpowiednich reform. Dzięki wskazówkom Zespołu będziemy mogli skutecznie wykorzystać sprzyjające nam tempo nadane w ostatnim czasie energetyce - wyjaśnił Kopać.
Zalecenia obejmują cztery kluczowe obszary: perspektywa prawna, inwestycje, zakres geograficzny i układ instytucji Wspólnoty.
Główne punkty Raportu:
1. Wspólny Rynek Energii - który zapewni przesyły transgraniczne i integrację rynków państw UE i spoza UE - jest warunkiem koniecznym do zapewnienia europejskim gospodarstwom domowym i firmom w całej Europie stabilnej, bezpiecznej i konkurencyjnej energii.
Zespół zaleca rozszerzenie obecnego acquis Wspólnoty o regulacje dotyczące konkurencji, pomocy publicznej i zamówień publicznych w sektorze energetycznym oraz o przepisy dotyczące ochrony środowiska. Instytucje Wspólnoty powinny być ściślej połączone z instytucjami UE powołanymi na mocy Trzeciego Pakietu Energetycznego, tj. ACER, ENTSO-E i ENTSO-G. Przepisy UE powinny w większym stopniu uwzględniać specyfikę społeczną i gospodarczą członków Wspólnoty spoza UE.
2. Budowa wspólnego rynku wymaga inwestycji. Tymczasem ich poziom jest niski.
Zespół zaleca wprowadzenie systemów ograniczających ryzyko inwestycyjne, takich jak Energy Community Risk Enhancement Facility oferujących gwarancje inwestycyjne oraz pakiety ubezpieczeń a także organu lub agencji umożliwiającej agregację popytu na importowany gaz. Zespół sugeruje również harmonizację procedur i kryteriów pozwoleń w celu zwiększenia przejrzystości oraz skrócenia czasu trwania takich procedur.
3. Wdrażanie prawa musi być bardziej skuteczne. Nieefektywny mechanizm wdrażania prawa to dzisiaj jedna z głównych przeszkód sprawnego funkcjonowania WE.
Grupa zaproponowała, aby bieżąca procedura rozstrzygania sporów została stopniowo zastąpiona przez nowo utworzony Trybunał Sprawiedliwości. Grupa postuluje wprowadzenie sankcji finansowych za niewywiązywanie się ze zobowiązań, jak ma to miejsce w UE. Trybunał powinien być także dostępny bezpośrednio dla osób prywatnych i przedsiębiorstw - dostęp do niezależnego sądownictwa jest jednym z kluczowych warunków podnoszenia poziomu inwestycji.
4. Inwestycje i integracja rynków wymagają środków.
Większe dofinansowanie powinno być dostępne w ramach dwustronnej i wielostronnej pomocy, w tym ze strony międzynarodowych instytucji finansowych (np. Bank Światowy) i UE, na rzecz wsparcia technicznego i inwestycji, zwłaszcza dla projektów leżących w interesie całej Wspólnoty Energetycznej (Projects of Energy Community Interest). Każda wypłata środków powinna być uzależniona od przestrzegania zobowiązań Wspólnoty Energetycznej.
5. Cały proces powinien być bardziej przejrzysty
Zespół ekspertów zaleca szersze włączenie organizacji pozarządowych i przedstawicieli biznesu do prac instytucji WE w roli obserwatorów.
Raport, ogłoszony 11 czerwca 2014 r., zostanie oficjalnie zaprezentowany przez premiera J. Buzka na forum Rady Ministrów WE, organu zrzeszającego ministrów ds. energetyki państw członkowskich WE i komisarza UE ds. energii jako przedstawiciela Unii, 23 września br. w Kijowie. Zespół zaleca opracowanie na podstawie Raportu mapy drogowej do końca marca 2015 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
