- W skład Kompanii wchodzi obecnie 15 kopalń. Jeżeli wszystko przebiegnie zgodnie z naszymi oczekiwaniami, to za kilka lat będziemy mieli 16 zakładów wydobywczych. Podkreślam: nie zamierzamy likwidować żadnej kopalni z istniejących tutaj, na Śląsku - mówi Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes Kompanii Węglowej SA w rozmowie z Trybuną Górniczą.
Zelektryzowała Pani w ubiegłym tygodniu opinię publiczną informacją, że Kompania Węglowa szykuje się do budowy kopalni na Lubelszczyźnie, w okolicy Pawłowa. Skąd ten pomysł? Czy jest to szukanie sposobu na obniżenie kosztów wydobycia? A może nadzieja na większe zrozumienie dla działalności górniczej wśród lokalnej społeczności?
Mówiąc żartobliwie, pomysł zrodził się z takiego nieładnego uczucia, jakim jest zazdrość. Na jakie by się nie pojechało górnicze spotkanie czy konferencję, na którym byli przedstawiciele Lubelskiego Węgla Bogdanka, trzeba było obejrzeć wykresy i prezentacje pokazujące osiągnięcia tej jedynej na wschodzie Polski kopalni. Wybiegi ścian jak marzenie, nie ma zawałów i zagrożenia metanowego, wydobycie biegnie w terenach niezurbanizowanych. Lokalne władze są gotowe przychylić nieba przedsiębiorcy. Nic więc dziwnego, że zakiełkowała myśl, aby poszukać dla Kompanii Węglowej nowego kierunku inwestowania. U nas, na Górnym Śląsku, coraz częściej słyszy się o niezadowoleniu samorządowców z działalności kopalń na ich terenie. Z wydobyciem schodzimy coraz głębiej, co kosztuje. Zadaliśmy więc sobie pytanie, czy może nie nadszedł czas, aby poszukać takich regionów, gdzie chcą górniczych inwestycji, a koszty wydobycia są niższe.
I jakie są pierwsze reakcje?
Zaskakujące. W rejonie Chełm II, gdzie myślimy o inwestowaniu, już zebrał się konwent wójtów. Samorządowcy spotkali się po to, aby zastanowić się, jak nam pomóc w uruchomieniu inwestycji. Chcą bowiem, żeby nasza kopalnia powstała tam jak najszybciej. Oznacza to dla nich kolejne miejsca pracy. Bezrobocie na wschodnich rubieżach Polski jest znacznie większe niż na Górnym Śląsku. Dlatego czekają tam na naszą kopalnię z nadzieją.
Chyba jednak nie z myślą o bezrobotnych ze ściany wschodniej powstała koncepcja budowy nowej kopalni?
To jest typowy projekt biznesowy. Ma przynieść Kompanii wymierne profity. Na pewno działalność będzie tam tańsza, gdyż uwarunkowania geologiczne, techniczne i społeczne zdecydowanie różnią się in plus od tych, z którymi boryka się śląskie górnictwo.
Jednak nim wyjedzie na powierzchnię pierwsza tona węgla, musi upłynąć kilka lat. Budowa kopalni to nie uruchomienie fabryki butów czy nawet samochodów...
Liczymy, że od otrzymania koncesji poszukiwawczej do zakończenia prac wiertniczych upłynie półtora roku. Gdy wyniki wierceń potwierdzą nasze oczekiwania, trzeba będzie wystąpić o koncesję na eksploatację. Zapewne proces jej udzielania też trochę potrwa. Sądzę, że gdyby udało się nam rozpocząć budowę kopalni za pięć lat, to będzie bardzo dobrze. Stawianie nowego zakładu wydobywczego zajmie co najmniej cztery lata. Wiem jednak jedno - jak się nie zacznie, to się nie skończy.
To powiedzenie zapewne odnosi się i do drugiej dużej inwestycji, do której przymierza się kierowana przez Panią spółka. Chodzi o elektrownię węglową na terenach byłej kopalni Czeczott w Woli, o sprawności 45 procent. Po co Kompanii Węglowej elektrownia?
Prosta prawda ekonomiczna brzmi - lepiej sprzedawać przetworzony produkt, bo się na tym więcej zarabia, niż surowiec. Potwierdza ją polska rzeczywistość gospodarcza. Energetyka osiąga większe zyski od górnictwa, które dostarcza jej paliwa. Elektrownia, którą chcemy wznieść we współpracy z partnerem, rocznie wykorzystywać będzie do 3,5 miliona ton naszego węgla.
Z partnerem? A kto nim będzie?
Na tym etapie mogę powiedzieć tylko tyle, że są to dwie firmy, i obie z Azji. Co prawda na nasze zapytanie ofertowe odpowiedziało więcej instytucji gospodarczych, jednak tylko te dwa podmioty, z którymi obecnie prowadzimy rozmowy, najpełniej wyszły naprzeciw naszym oczekiwaniom. Zrozumiały, że nie chodzi nam tylko o wspólne przedsięwzięcie w postaci budowy elektrowni, ale i o późniejsze wspólne jej eksploatowanie. My w Kompanii Węglowej mamy kompetencje przede wszystkim do wydobywania węgla. Dlatego pragniemy, żeby fachowiec zarządzał elektrownią. Do tej pory odbyły się trzy rundy rozmów z potencjalnymi partnerami.
Czy nowa kopalnia i elektrownia nie powstanie kosztem działających zakładów?
W skład Kompanii wchodzi obecnie 15 kopalń. Jeżeli wszystko przebiegnie zgodnie z naszymi oczekiwaniami, to za kilka lat będziemy mieli 16 zakładów wydobywczych. Podkreślam: nie zamierzamy likwidować żadnej kopalni z istniejących tutaj, na Śląsku. Nie zaprzestaniemy też w nie inwestować. Do 2020 roku zamierzamy - zgodnie z przyjętą strategią - przeznaczyć na ich rozwój 16 miliardów złotych.
Ogromne inwestycje wymagają też takich pieniędzy. Czy sposobem na ich pozyskanie będzie giełda? Rok 2014 jest wymieniany w strategii Kompanii jako rok debiutu na warszawskim parkiecie.
Oczywiście, przygotowując się do prywatyzacji poprzez giełdę, mamy na względzie pozyskanie kapitału na zaplanowane inwestycje. Jest to dobry i szybki sposób uzyskania potrzebnych środków finansowych. Kompania jest ogromnym podmiotem gospodarczym i potrzebuje też ogromnego kapitału na rozwój. Niestety, w polskim górnictwie nie ma dobrych tradycji w pozyskiwaniu pieniędzy na inwestycje z banków. Jest to efekt zaszłości, gdy kondycja naszej branży była - delikatnie mówiąc - różna. Stąd też bierze się u bankowców daleko posunięta ostrożność. Pracujemy nad tym, żeby ogląd górnictwa w instytucjach finansowych był inny, a pozyskanie kredytów łatwiejsze.
Na upublicznieniu swoich akcji Kompania chce pozyskać pieniądze na inwestycje. A co z tego będzie miał zwykły górnik?
Przy okazji debiutu giełdowego obecni i emerytowani górnicy otrzymają bezpłatne akcje. Podobnie jak to się odbyło w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. Chcielibyśmy jak najszybciej otrzymać od właściciela sygnał, że spółka ma rozpocząć przygotowania do debiutu giełdowego. Dziś bowiem nie jesteśmy w stanie powiedzieć dokładnie, ile osób będzie uprawnionych do ich otrzymania, a będą to byli pracownicy pięciu spółek, z których powstała Kompania Węglowa. Służby kadrowe czeka więc ogromna praca, aby to grono ustalić. Fotografia tych uprawnionych została w pewnym sensie zrobiona w latach, kiedy przeprowadzano komercjalizację naszej firmy. Przekształcenie Kompanii w spółkę giełdową zaowocuje też pewniejszą pracą dla pracowników, bowiem zainwestowanie pozyskanych środków w rozwój wydłuży funkcjonowanie naszej firmy.
Coraz trudniej o przyzwolenie społeczne dla prowadzenia wydobycia kopalin, budowy nowych elektrowni czy zakładów chemicznych. Pani w większości przypadków udaje się porozumieć z samorządowcami. Ba, związki zawodowe chwalą sobie dialog z Panią prezes. Jak Pani znajduje z nimi wspólny język?
Dobre relacje z prezydentami miast lub starostami powiatów nie polegają na tym, że akceptują oni bezkrytycznie to, co chcemy robić. Wspaniale jest, gdy jasno precyzują swoje oczekiwania i stawiają określone warunki. Na ten temat wtedy dyskutujemy. Potem wypracowujemy consensus. Przykład - Pani prezydent Rudy Śląskiej do planu ruchu zgłosiła ponad 40 uwag. Stały się one punktem rozpoczęcia rozmowy. Trzeba umieć wyartykułować to, co się chce uzyskać, i potem rozmawiać. Muszę jednak przyznać, że w jakimś stopniu nasza decyzja o budowie kopalni w Lubelskiem wynika z faktu, iż nie ze wszystkimi gminami na Górnym Śląsku udaje się osiągnąć porozumienie.
Ze związkami zawodowymi również prowadzi Pani stały dialog...
Partnera społecznego trzeba szanować. Gdyby okazało się, że podaję związkowcom argumenty nieprawdziwe, to później niezbyt łatwo rozmawiałoby się z nimi. Jeżeli podchodzi się poważnie do strony społecznej, podaje się argumenty przed podjęciem decyzji, a nie po, to można dopracowywać szczegóły. Takim dobrym przykładem jest sprawa wypłacania deputatów węglowych emerytom. W momencie wprowadzenia podatku akcyzowego zapytałam związkowców, czy uważają, że Kompania powinna dać rocznie 30 milionów złotych pośrednikom, którzy skupowali talony od emerytów. Nasza firma musiałaby odprowadzić akcyzę od emeryckiego węgla. Wysłuchali, zastanowili się i doszli do wniosku, że logiki w tym nie ma. Zgodzili się na wypłacenie ekwiwalentu węglowego. To jest kwestia argumentów, rozmowy i jeszcze raz rozmowy. Musimy też być świadomi, że ubiegły rok dla Kompanii był dobrym czasem z punktu widzenia finansowego. Wykonaliśmy, jako jedyna spółka wydobywcza na Górnym Śląsku, plan sprzedaży, i to z nadwyżką. Wiem, że jeżeli jest rok kryzysowy i nie można zgodzić się na nic, co pociąga za sobą dodatkowe wydatki, to rozmowa z partnerem społecznym bywa trudniejsza.
A jaki jest i będzie ten rok?
Zaczął się od znacznego spadku sprzedaży naszego węgla. Zima była bowiem zbyt łagodna. Mrozów było za mało i to spowodowało, że energetyka zgromadziła ponadplanowe zapasy. Jednak wyniki osiągane przez spółkę są zgodne z planem. Wszystko wskazuje, że 2012 rok nie będzie zły. Uda się utrzymać trend stabilizacji.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
