Zarówno głuszec, jak i ptaki siewkowe są zagrożone zupełnym wyginięciem.
Niemal 100 tys. zł na ochronę gatunkową głuszców oraz edukację ekologiczną w Gospodarstwie Pszczelarskim przeznaczył w br. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej również wsparł finansowo podobny projekt.
Przypomnijmy, głuszec to okazały, bardzo rzadki ptak wielkości mniej więcej gęsi. Występuje na terenie czterech niełączących się obszarów kraju w liczbie 500-700 osobników. Gatunek jest skrajnie zagrożony wyginięciem, a jego miejsca rozrodu wymagają ustalenia stref ochronnych. W Polsce istnieją obecnie trzy placówki zajmujące się hodowlą i reintrodukcją głuszca. Najważniejszą jest hodowla wolierowa w Jaworzynce w Beskidzie Śląskim, prowadzona przez Nadleśnictwo Wisła.
Warto wiedzieć, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej również wsparł finansowo projekt Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków pn. „Ochrona ptaków siewkowych poprzez wypas i budowę obiektów małej retencji na obszarze OSO Natura 2000 Puszcza Knyszyńska i Dolina Górnej Narwi”. Dofinansowanie w ramach programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu” wynosi ok. 3,5 mln zł, z czego z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego pochodzić będzie ok. 3 mln zł, a z budżetu państwa – ok. 0,5 mln zł. Efektem ekologicznym projektu będzie przede wszystkim ochrona populacji: rycyka, krwawodzioba, czajki, kszyka i dubelta na wschodzie Polski. Ponadto na powierzchni 85 ha zostanie zapewniona ochrona lęgów ptaków siewkowych przed drapieżnikami oraz poprawa warunków hydrologicznych na terenie OSO Natura 2000 Puszcza Knyszyńska i Dolina Górnej Narwi. Równolegle prowadzone będą działania zwiększające świadomość ekologiczną społeczeństwa.
Ochrona siedlisk
Beneficjent – Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków jest stowarzyszeniem działającym od 1985 r. Jego celem jest ochrona ptaków, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony ich siedlisk, poznawanie stanu i obserwowanie zmian awifauny, szerzenie wiedzy na temat ptaków, zagrożeń ich bytowania i możliwości ochrony. Podejmowane zadania to m.in.: zabezpieczenie i kształtowanie lęgowisk, żerowisk, noclegowisk oraz innych miejsc występowania ptactwa, prowadzenie badań naukowych oraz organizowanie i uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, szkoleniach tematycznych. Działania PTOP skupiają się w szczególności na terenach wodno-błotnych (np. zbiornikach wodnych o mulistych brzegach) ze względu na największą bioróżnorodność – poprzez ich wykupywanie ze środków pochodzących z dotacji lub zbiórek oraz tworzenie społecznych rezerwatów przyrody (ostoi). Jako partner zagraniczny, w projekt realizowany do końca kwietnia 2024 r. zaangażowane jest Norweskie Towarzystwo Ornitologiczne.
Utrata siedlisk lęgowych ptaków siewkowych terenów otwartych jest związana z przesuszaniem i nieodpowiednim użytkowaniem oraz aktywnością drapieżników. Powoduje to potrzebę diagnozowania stanu tych środowisk i zapobiegania występowaniu zjawiska niskiego sukcesu lęgowego.
Lokalne populacje
Dotychczasowe badania siedliskowe prowadzone w Dolinie Górnej Narwi wskazują, że wypas jest najlepszym sposobem użytkowania dolin rzecznych dla ptaków siewkowych. Właśnie w tego typu działania będzie wpisywał się wnioskowany projekt, który zakłada utrzymanie i rozwój wypasu oraz zastosowanie ogrodzenia elektrycznego na obu siedliskowych obszarach Natura 2000 (Puszcza Knyszyńska i Dolina Górnej Narwi) – a więc tam, gdzie stwierdzono występowanie ptaków siewkowych, tj. rycyka, krwawodzioba, czajki, dubelta i kszyka.
W ramach projektu zaplanowano również poprawę powierzchni stosunków wodnych poprzez budowę obiektów małej retencji, które przyczynią się do podniesienia poziomu wód gruntowych, zatrzymania wody z wiosennych rozlewisk, a także poprawy warunków żerowiskowych poprzez utworzenie płytkich rozlewisk. Zakłada się, że realizacja tych działań doprowadzi do osiągnięcia wysokiej produktywności na takim poziomie, aby utrzymać lokalne populacje.
W obszarze aktywności informacyjno-edukacyjnych w ramach projektu przewidziano m.in.: kampanie promocyjne w internecie i w mediach społecznościowych, dedykowane programy telewizyjne i radiowe we współpracy z lokalnymi stacjami, a także konferencje tematyczne.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
