Celem programu „Czyste Powietrze” – który nadzoruje Ministerstwo Klimatu i Środowiska a wdraża go Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z szesnastoma funduszami wojewódzkimi – jest rozwiązanie największego problemu dotyczącego smogu w Polsce, czyli doprowadzenie do wymiany starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych, żeby efektywnie zarządzać energią. Teraz samorząd województwa śląskiego uruchamia kolejny projekt „Śląskie. Przywracamy Błękit".
Projekt zakłada m.in. szkolenie i utrzymanie eko-doradców wspierających gminy we wdrażaniu rządowego programu Czyste Powietrze.
Przypomnijmy - na działania związane z „Czystym Powietrzem” przeznaczono 103 mld zł na lata 2018-2029. Nabór rozpoczął się 19 września 2018 r. W maju 2020 r. program przeszedł reformę, która ułatwiła aplikowanie o dotacje. Wówczas – oprócz m.in. uproszczeń wniosku o dotację i skrócenia czasu rozpatrywania wniosków z 90 roboczych do 30 dni kalendarzowych – poszerzono też ścieżki wnioskowania o dotacje przez internet, na rządowym portalu gov.pl. Następnie, w październiku 2020 r., wystartowała druga część programu z podwyższonym do 37 tys. zł poziomem dofinansowania. Z kolei w 2021 r. – w ramach programu „Czyste Powietrze” – nawiązano współpracę z ponad dwoma tysiącami gmin m.in. dzięki ogłoszeniu dla JST zachęt o łącznej wartości ponad 100 mln zł. Ponadto w minionym roku uruchomiono też ścieżkę bankową i trzy pilotaże wymiany źródeł ciepła w budynkach wielorodzinnych (m.in. w gminie Pszczyna).
Najwyższe dofinansowanie
Trzecia część programu „Czyste Powietrze” z najwyższym dofinansowaniem do 69 tys. zł przy miesięcznym dochodzie nie większym niż 900 lub 1260 zł na osobę (dotyczy odpowiednio gospodarstw wieloosobowych i jednoosobowych), oraz dla osób z ustalonym prawem do zasiłku, a także zmiany dotychczasowego programu, żeby jeszcze łatwiej sięgać po dotacje – to kolejne kroki milowe w walce ze smogiem – podkreśliła Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska.
Obecnie w „Czystym Powietrzu” obowiązują dwie części programu. Pierwsza – czyli podstawowy poziom dofinansowania do 30 tys. zł – dla osób z rocznym dochodem do 100 tys. zł, oraz druga – podwyższony poziom dofinansowania do 37 tys. zł – licząc przeciętny miesięczny dochód na osobę do 1564 zł w gospodarstwie wieloosobowym i do 2189 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Ale to nie wszystko.
- Na terenie województwa śląskiego obowiązuje uchwała antysmogowa, która jeszcze bardziej determinuje nas do współpracy z gminami. Razem, wspólnymi siłami, docieramy do nieprzekonanych mieszkańców, którzy jeszcze nie podjęli wysiłków w kierunku ocieplenia domu i wymiany kopciucha. Mimo, że nasze województwo przoduje w programie Czyste Powietrze, to nie zwalniamy tempa w edukowaniu, informowaniu i promowaniu ekologicznych aktywności, przyczyniających się do likwidacji kopciuchów w regionie – wskazuje Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
„Śląskie. Przywracamy Błękit”
Teraz samorząd województwa śląskiego ma w rękach kolejne narzędzie w walce z zanieczyszczenie środowiska. To ogłoszony w lutym projekt pod nazwą „Śląskie. Przywracamy Błękit”. Zakłada on m.in. szkolenie i utrzymanie eko-doradców pomagającym wdrażać gminom rządowy program Czyste Powietrze. Cele projektu to również wsparcie gmin w zakresie wdrażania uchwały smogowej województwa śląskiego, m.in. w zakresie kontroli palenisk, uporządkowanie informacji nt. Programu Ochrony Powietrza Województwa Śląskiego i uchwały antysmogowej, a także działania demonstracyjne, w tym poprawa efektywności energetycznej budynków publicznych czy poprawa bioróżnorodności na terenach pogórniczych.
Dokładnie 23 lutego br. przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podpisali w Katowicach umowę o dofinansowanie projektu. Podjęte w jego ramach działania mają umożliwić znaczące przyspieszenie tempa wymiany urządzeń grzewczych małej mocy (poniżej 1MW) opalanych paliwami stałymi w sektorze komunalno-bytowym, co stanowi główne źródło sytuacji problemowej na terenie województwa. Istotną częścią projektu jest też podniesienie poziomu wiedzy w różnych grupach docelowych w zakresie niskiej emisji oraz działań zapobiegawczych.
- Ten projekt przeciera szlaki angażując osiemdziesięciu partnerów z lokalnych samorządów - na 167 gmin w regionie ogółem i pokazuje zmianę, która dokonuje się w naszym regionie, zmianę kluczową dla regionów transformacji. Dziękuję samorządom, które zdecydowały się uczestniczyć w tym projekcie. Współpraca zawsze przynosi najlepsze efekty i mam nadzieję, że przełoży się na poprawę jakości powietrza, a co za tym idzie jakości życia. Śląsk się zmienia i zmierza w kierunku gospodarki niskoemisyjne – mówił Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego.
Chełstowski wskazał, że kluczem do skutecznej realizacji takich programów, jak rządowe Czyste Powietrze jest sukces w samorządach. Podkreślił, że Śląsk usilnie walczy, aby być na topie zmian, jeśli chodzi o czystość powietrza. Przywołał przy tym zestawienia aktywności gmin w Czystym Powietrzu prowadzone przez Polski Alarm Smogowy oraz NFOŚiGW.
- Projekt Przywracamy Błękit jest komplementarny z Czystym Powietrzem i z pewnością przyczyni się do zwiększenia liczby składanych w jego ramach wniosków – zwrócił uwagę Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW.
Wskazał ponadto, że do tej pory w programie Czyste Powietrze złożono 395 tys. wniosków, z czego w woj. śląskim 66,5 tys.
- To potężna liczba wniosków. Śląskie jest w tym obszarze liderem, także z uwagi na współpracę z samorządami, ponieważ to właśnie one stanowią ważny element w obydwu programach – dodał.
Największy projekt LIFE
W ramach przedsięwzięcia „Śląskie. Przywracamy Błękit” samorządy wraz z eko-doradcami, którzy będą szkoleni w ramach tego projektu i docierali do przyszłych beneficjentów, będą miały kolosalne znaczenie.
- Te wszystkie działania są komplementarne. Projekt województwa śląskiego będzie katalizatorem działań w terenie, a przez to zwiększając skuteczność założonych celów – wskazał szef NFOZiGW.
Śląskie. Przywracamy Błękit jest największym projektem LIFE pod względem liczby partnerów w Europie. Będzie obejmował swoim zasięgiem nie tylko wszystkie gminy w woj. śląskim, ale w jego zasięgu będą także regiony sąsiednie, w tym transgraniczne.
- Eko-doradcy, wysokie kompetencje, wsparcie w zakresie wdrażania uchwały smogowej województwa śląskiego, kontrole palenisk, co dla samorządów jest bardzo trudne, wreszcie uporządkowanie przekazu informacji dotyczących Programu Ochrony Powietrza Województwa Śląskiego i uchwały antysmogowej – to są jego główne założenia. Będziemy zmieniać pięć budynków użyteczności na terenie śląskiego w budynki zeroemisyjne. Poprawianie ulegnie również bioróżnorodność na terenach pogórniczych – przekonywała Izabela Domogała, członkini zarządu województwa śląskiego.
Całkowita wartość projektu Śląskie. Przywracamy Błękit to ok. 76 mln zł, w tym ok. 45,6 mln zł z Programu LIFE (60 proc.) oraz 25,9 mln zł z NFOŚiGW. (35 proc.) Łączny wkład własny wszystkich partnerów to ok. 3,8 mln zł (5 proc.), z czego wkład własny samorządu woj. śląskiego to ok. 1,9 mln zł. W jego realizację zaangażowane są m.in. Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Politechnika Śląska oraz Śląski Ogród Botaniczny.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
