Awantura o brytyjski węgiel kamienny

Jeszcze nie zakończyła się awantura o kopalnię węgla kamiennego Whitehaven w Cumbrii, kiedy doszło do kolejnej jej odsłony związanej z uruchomieniem podziemnej i odkrywkowej kopalni Aberpergwm w Walii.

Sprawa jej uruchomienia jest jeszcze bardziej skomplikowana, aniżeli ta w Cumbrii. I rząd jest tu pod jeszcze mocniejszym ostrzałem ekologów, którzy powołują się na wiodącą rolę UK w globalnej dekarbonizacji, gdy tymczasem sama Wielka Brytania promuje górnictwo węglowe.

Trudności związane z realizacją programu dekarbonizacji polegają na aktualnej tu tradycji wydobycia węgla, który w XIX w. był podstawą industrializacji kraju. To jednak, nie tylko tradycja, ale też przyrodnicze warunki występowania węgla. Dla przykładu na terenie Walii istnieje wiele pokładów które były eksploatowane odkrywkowo. Węgiel na tym terenie był już wydobywany za czasów rzymskich.

Obecnie jest to na ogół nieopłacalne ze względu na wyczerpane złoża oraz ich niewielkie zasoby, zalegające nawet tuż pod powierzchnią ziemi.

Niekończący się spór
Od kilku lat toczy się społeczny, prawny, polityczny i ekonomiczny spór o zgodę na eksploatację węgla kamiennego w kopalni należącej do spółki West Cumbria Mining w Zachodniej Cumbrii. Ze strony rządu i opinii społecznej Wielkiej Brytanii sprzeciw dla jej istnienia ma swoje uzasadnienie w dekarbonizacji brytyjskiej gospodarki.

Z drugiej strony przemawiają za nim względy ekonomiczne, które sprowadzają się do pytania, czy importowany węgiel wydziela tyle samo dwutlenku węgla, co wydobywany na miejscu? Ekolodzy nie udzielają odpowiedzi, ale sugerują i uzasadniają, że importowany węgiel jest lepszy, czystszy i mniej szkodliwy dla środowiska.

Lokalna społeczność, wspiera budowę tej kopalni. Brytyjski portal sky news pisze w tej sprawie, że zapotrzebowanie na miejsca pracy jest tu „desperackie”. Burmistrz tej miejscowości nie zamierza ustąpić premierowi. Powiedział on, że „plany nowej kopalni węgla w Cumbrii nie powinny paść ofiarą ambicji Borisa Johnsona, po to by mógł on stać się światowym liderem klimatycznym”.

Kopalnia Aberpergwm
Jest ona jedyna w UE, gdzie wydobywa się najbardziej atrakcyjny węgiel, jakim jest antracyt. Podobne złoża występują dopiero na Ukrainie w kopalniach Donbasu.

Kopalnia ta znajdująca się w Walii i od XIX w., eksploatuje płytko zalegający tu pokład węgla. Udostępniany jest on ze sztolni oraz z szybów zjazdowych. Działalność wydobywczą w Aberpergwm od 2005 roku uzupełniają odkrywkowe wyrobiska węgla na wzniesieniu nad terenem kopalni.

Pomijając szczegóły burzliwej historii tego zagłębia węglowego, doszło ostatnio do ostrych sporów pomiędzy rządem Wielkiej Brytanii i Walii o wydaną koncesję na wydobycie 40 milionów ton węgla z tego złoża. W 2016 roku firma Energybuild otrzymała warunkową koncesję na rozbudowę kopalni w Aberpergwm i na wydobycie do czterdziestu milionów ton antracytowego węgla w ciągu najbliższych dwudziestu lat. Kopalnia zaopatruje w węgiel pobliską hutę stali Tata Steelworks.

Kłótliwe rządy
Walijski rząd powiedział, że „nie popiera” wydobycia paliw kopalnych – ale ponieważ Energybuild złożył wniosek o licencję, zanim kontrola nad nimi została przekazana rządowi walijskiemu, nie jest w on stanie jej zmienić lub odrzucić. Powinien zrobić to rząd Wielkiej Brytanii, który wydał tę koncesję.

Rząd odpowiada, że nie jest w tej sprawie stroną, gdyż koncesje wydał specjalistyczny Urząd Węglowy. Ten zaś wyjaśnia, że przed jej wydaniem rząd Walii nie wyraził w stosownym czasie żadnych zastrzeżeń, dlatego koncesja ta nie może być cofnięta.

Środowiska ekologiczne zdenerwowane kłótniami ministrów zamierzają ich decyzje zaskarżyć do sądu. Tymczasem kopalnia nie zważając na te spory wydobywa ok. 2 mln ton rocznie antracytu, zatrudniając 160 górników.

Polityka spychologii
Mocna pozycja przeciwników obu tych węglowych projektów wynika z wsparcia jakie udziela im rząd UK. Jest ono charakterystyczne dla brytyjskiej polityki, bo jest nagłaśniane, ale jako osobiste stanowisko poglądów poszczególnych polityków, którzy uchylają się jednak od zdecydowanej i jednoznacznej decyzji w tej sprawie.

Tego rodzaju przykładem jest wypowiedź premiera Borisa Johnsona w sprawie kopalni, Whitehaven w Cumbrii, jaką udzieli on dla miejscowej gazety Cumbria Creak. Powiedział, on, że nie chce aby kopalnia ta została uruchumiona, ale jednocześnie zaznaczył, że decyzja w tej sprawie nie należy do niego, lecz do rządowych władz planowania. gospodarczego. Krótko mówiąc, brytyjscy politycy wolą zachować powściągliwość w decyzjach dotyczących nowych kopalń węgla, przy oficjalnym trzymaniu się obowiązującej polityki dekarbonizacji.

Pod naciskiem ekologów żądających jasnych i zdecydowanych działań powołują się oni na długotrwałe procedury i zaangażowanie stale innych urzędów, które pracują w zwolnionym tempie. Polityka ta została zastosowana też do kopalni Aberpergwm.

Jest ona tym bardziej uzasadniona, że ceny energii w Wielkiej Brytanii osiągają nie notowane dotąd poziomy. Zaostrzający się kryzys energetyczny tym bardziej każe brytyjskiemu rządowi być ostrożnym w negatywnych decyzjach dla górnictwa węglowego, mimo deklarowanych całkiem sprzecznych z tym oświadczeń.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.