Smutni panowie odwiedzili go rankiem. Najpierw trafił do bytomskiej komendy Milicji Obywatelskiej, potem był przetrzymywany kolejno w słynnym „pentagonie”, czyli Komendzie Wojewódzkiej Milicji w Katowicach oraz w zakładzie karnym w Zabrzu Zaborzu. Wreszcie trafił do obozu dla internowanych w Uhercach, przy granicy z byłym ZSRR.
Kazimierz Szaliński, kombajnista z bytomskiego Bobrka, spędził na internowaniu 207 dni.
- Pierwsze niepokoje społeczne wybuchały wczesną jesienią 1980 r. – wspomina. - Brakowało środków ochrony osobistej. Nierzadko trzeba było fedrować w warunkach przekroczonej temperatury, tośmy się upominali o swoje. Ale wtedy nikt nie myślał o obalaniu władzy. Pewnego dnia koledzy z kopalni wydelegowali mnie na rozmowy z dyrekcją kopalni i działaczami PZPR. „Kazik pójdziesz, będziesz rozmawiał, z każdego oddziału idzie po dwóch. Przedstawisz nasze żądania” – powiedzieli. No to poszedłem. I tak się zaczęło – opowiada Szaliński.
We wrześniu 1980 r. trafił do NSZZ Solidarność. Był inspiratorem i jednym z organizatorów pierwszego strajku w kopalni. W lutym 1981 r. wybrano go do Komisji Zakładowej na stanowisko sekretarza.
- Mieliśmy dobry kontakt z Komitetem Zakładowym NSZZ Solidarność Stoczni Gdańskiej. Zaopatrywali nas w wydawnictwa i ulotki. Dzień 13 grudnia 1981 r. pamiętam, jakby to było wczoraj. Do drzwi mieszkania zastukał pracownik wysłany przez Kazika Rudzkiego, przewodniczący Solidarności Bobrka. Został ostrzeżony z regionu, że coś się dzieje. Pobiegłem. W radiu przemawiał Jaruzelski. Wystawiliśmy je na okno, żeby wszyscy słyszeli, co się dzieje. Ludzie schodzili się na szychtę, ale niektórzy od razu uciekali do domu. Rudzki polecił mi, żebym zabrał się pociągiem do Gdańska zapytać o wytyczne, bo telefony już nie działały. Pojechałem. Stocznia strajkowała. Przywitali mnie serdecznie. Opowiedziałem im co u nas, dostałem wytyczne, zabrałem bibułę i w te pędy udałem się w drogę powrotną. Bałem się, że mnie złapią na dworcu w Bytomiu, więc zdecydowałem się wyskoczyć z pociągu na wiadukcie przed stacją. Prześlizgnąłem się na kopalnię – tak wspomina tamten czas Kazimierz Szaliński.
Internowanie było kwestią czasu. Smutni panowie odwiedzili go 7 maja 1982 r.
- Miałem dniówkę na godz. 14.00. Przyjechali do domu ok. 12.00. Jednego z nich znałem, bo był opiekunem naszej kopalni. „Ale mąż do pracy nie zdąży!” – wtrąciła moja żona. A on: „Zdąży, zdąży!”. - Szczotkę do zębów brać? – zapytałem. - Jak pan chce, niech pan bierze – rzucił zdawkowo jeden z nich. No i zabrali mnie do Bytomia na komendę MO. Przesłuchiwali i wmawiali różne przestępstwa, że flagę wywiesiłem, że ulotki... Część zdarzeń była prawdą, a część nie. Nie spierałem się z nimi. Twierdzili, że chcę władzę obalić, ja im na to, że jak jest słaba, to się sama obali. Podsuwali mi jakeś świstki, ale niczego nie podpisałem – opowiada dalej Szaliński.
Przez kolejne dwa miesiące oglądał mury aresztu w Komendzie Wojewódzkiej MO w Katowicach i zakładu karnego w Zabrzu. Po krótkiej przepustce został ponownie zatrzymany i przewieziony tym razem na dłużej do Uherzec u podnóża Bieszczad.
- Na miejscu spotkałem znajomych, wśród nich Kazia Rudzkiego. Na internowaniu nie marnowaliśmy czasu. Drukowaliśmy bibułę. Tusz załatwiały nam pielęgniarki ze szpitala w Lesku. Od nich mieliśmy też gumowe rękawiczki, żeby przypadkowo rąk sobie nie ubrudzić. Wiedzieliśmy dobrze, kiedy klawisze szykowali kontrolę w celach. Gdy skradali się pod naszym blokiem, my już czekaliśmy na nich z wiadrami pełnymi wody. Z górnictwa było nas kilku. Pewnego dnia przewróciliśmy na piętrze stół pingpongowy, żeby narobić hałasu. Poszła fama, że to wybuch, że górnicy ćwiczą z materiałem wybuchowym i będą robili podkop. Nazajutrz pękaliśmy ze śmiechu na widok koparki przekopującej teren przy naszym bloku. Nieźle pogrywaliśmy sobie z klawiszami, albo też było wśród nich wielu gotowych do współpracy – śmieje się działacz Solidarności z Bobrka.
W wolnych chwilach internowani umilali sobie życie produkcją okolicznościowych medali
- Artystą nigdy nie byłem, ale przy współpracy z kolegami spod celi wykonałem barwny obrus z okazji urodzin żony i dwa medale dedykowane jej i synowi. Z Uherzec przywiozłem również koszulkę ozdobioną autografami ludzi, którzy ze mną siedzieli. Mało tego, stworzyliśmy tam nawet chór i nagraliśmy trzy kasety! – opowiada Szaliński prezentując swoje pamiątki z okresu internowania.
W obozie w Uhercach przebywał od 10 września do połowy listopada 1982 r. Z internowania zwolniono go 25 listopada 1982 r. Nadal pracował jako kombajnista w kopalni Bobrek i działał w podziemiu. W 1989 r. został przewodniczącym KZ NSZZ Solidarność w kopalni Bobrek. W następnych wyborach został ponownie wybrany przewodniczącym. Ponieważ wybór na trzecią kadencję był niezgodny ze statutem, wybrano go wiceprzewodniczącym. Funkcję tę pełnił do 1998 r. Rok później przeszedł na emeryturę.
Pamiątki z jego zbiorów, fotografie, kartki pocztowe, dokumenty, odzież i medale, można oglądać na wystawie zorganizowanej z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w cechowni kopalni Bobrek. Przygotowała ją Zakładowa Organizacja Koordynacyjna NSZZ Solidarność Węglokoks Kraj. Niebawem część z nich uzupełni zbiory Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
