- Epoka ropy naftowej i paliw kopalnych skończy się długo przed tym, gdy na świecie skończy się ropa i węgiel - mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie dr inż. ANDRZEJ PAWEŁ SIKORA, prezes Instytutu Studiów Energetycznych Sp. z o.o. w Warszawie.
Czy, zapowiadane, uwolnienie cen energii elektrycznej to dobry pomysł?
To pytanie z gatunku retorycznych: bo czy to dobrze, że jakiś „regulator – państwo” nie ustala cen na złoto, na samochody, nawet na chleb czy banany – przecież już to przerabialiśmy. Ważne – jak zawsze – aby to robić z głową, ze strategią. A w Polsce ciągle mamy z tym problem. Szczególnie kiedy indolencja przykrywana jest partyjniactwem.
Od października drożeje w Polsce gaz. W Wielkiej Brytanii z powodu bezprecedensowego wzrostu cen hurtowych gazu zbankrutowało już sześć firm, które łącznie miały 1,5 mln klientów i 5 proc. rynku. Dlaczego płacimy coraz więcej za gaz?
Jak już wspomniałem to surowiec energetyczny i chemiczny – ciągle podstawowe źródło wodoru. Ale nie pyta Pan, że rosną ceny paliwa na stacji? Czy to nie boli kiedy za diesla trzeba płacić 6 zł, a prawie 3 zł w postaci akcyzy, podatków wraca do Skarbu Państwa. Gaz ziemny w Polsce dla prawie 7 mln gospodarstw to podstawowe źródło ciepła, surowiec do zagotowania wody na herbatę, więc też boli. Ale dla chętnych takie eksperckie wyjaśnienie:
W jakim zakresie koszty emisji CO2 wpływają na wzrost cen energii elektrycznej?
Energia elektryczna (EE) to towar rynkowy. Cena tego towaru i dostęp do niego jest jeszcze przedmiotem regulacji, ale jak to na rynku: im więcej ktoś chce kupić tym więcej ktoś musi wyprodukować, a jeszcze więcej chce zarobić.
Dobrze, kiedy towar tak wytwarzamy, aby nie był dla nas niebezpieczny, nie truł, nie zanieczyszczał środowiska, w przypadku energii elektrycznej, aby nie emitował ditlenku węgla. Technologie wytwarzania EE znamy od ponad stu lat, ale nie są one ani w 100% bezpieczne, ani czyste. Stąd młode mamy zanim wyjdą z dzieckiem na spacer patrzą na wskaźniki dotyczące zanieczyszczenia, stąd będąc niejako uzależnionym od EE – „prąd jest w gniazdu, mleko w kartonie a pieniądze w bankomacie” (niech czytający spróbuje sobie wyobrazić 4-5 godzin bez prądu tzn. bez internetu, komórki, komputera) godzimy się na podwyżki cen dóbr, które są nam bezwzględnie do życia (jak tlen) potrzebne. Cena kosztów emisji to podatek jaki płacimy za użytkowanie środowiska – nie zanieczyszczasz to nie płacisz tego podatku.
A Regulator, teoretycznie niezależny od decyzji rządzących, próbuje znaleźć złoty środek pomiędzy wszystkimi interesariuszami. Prócz ceny za prawa do emisji największym kolejnym składnikiem jest cena surowca energetycznego (ciągle znacząco węglo-wodory z węglem, ropą i gazem ziemnym) koszty wytworzenia – czyli zastosowanej technologii.
W jakim zakresie ceny energii i gazu wpłyną na inflację, która już przekroczyła 5% i jest najwyższa od 20 lat?
Zależność jest praktycznie liniowa jeszcze także z PKB. Wspominałem o paliwach do transportu – to także podstawowy faktor wpływający na inflację. Jeden z największych banków inwestycyjnych na świecie, podniósł prognozę inflacji dla Polski do średniorocznie 3.7%. Powód? Przede wszystkim gwałtowny wzrost hurtowych cen gazu i energii elektrycznej.
To boli, bo nasze pieniądze w bankach tracą na wartości, tracą siłę nabywczą, a beneficjentem takiego działania (okradania?) jest rząd. Pragmatyk powie, że tak właśnie rosną dochody budżetu, ale czy naprawdę o to walczyliśmy?
Czy najbiedniejsi z nas powinni otrzymać rekompensaty z tytułu wzrostu cen prądu?
Zdecydowanie tak. Już dziś w strukturze wydatków przeciętnego Polaka rachunki za „dobra energetyczne, w tym paliwa” są jednymi z największych w UE. Czyli w porównaniu do innych zbyt mało zarabiamy, aby płacić tak wysokie rachunki. Z drugiej strony jeszcze „do wczoraj” mieliśmy znowu uogólniając jedne z najniższych cen hurtowych energii elektrycznej i paliw na stacjach.
Pomimo prawa unijnego ciągle w Polsce jasno nie zdefiniowaliśmy „ubóstwa energetycznego” a jest to niezbędne do skierowania właściwego strumienia środków do najuboższych, gdyż UE nie pozwala na ubóstwo energetyczne swoich obywateli, nie pozwala na dyskryminację w dostępie do tych dóbr. Każdy w UE, bez względu na dochody, ma mieć dostęp do ciepła, energii itd. Koniecznie i szybko rząd musi sobie z tym poradzić.
Aby zastąpić energię z węgla, konieczne jest. w perspektywie najbliższych kilkunastu lat, uruchomienie nowych mocy, opartych na OZE . Czy OZE „ustabilizuje” ceny energii elektrycznej?
OZE nie jest remedium, jest jednym z czynników, ( niestabilnym ciągle, z gwałtownie rozwijającymi się technologiami, ale jednak dalekimi od potrzeb efektywnych, energochłonnych gałęzi gospodarki), warunkiem koniecznym, nie wystarczającym dla potrzeb cywilizacji galaktycznej, nie ziemskiej – młodzi chcą kosmosu jak Krzysztof Kolumb pragnął odkryć Nowy Świat. Ani węgiel, węglowodory, ani jakakolwiek energia odnawialna nie pozwala na spełnienie takich marzeń.
Dziś tak jak Kolumb na żaglowcach, my ze swoimi technologiami próbujemy penetrować najbliższą nam przestrzeń kosmiczną. Dla stabilizacji cen potrzebujemy technologii efektywnego magazynowania energii – to w perspektywie krótkiej. W dłuższej – nowej technologii na miarę potrzeb 7-8 mld Ziemian. I wierzę, że doświadczymy tego już bardzo niedługo. To maksymalnie kwestia jednego pokolenia.
Czy ceny prądu z OZO będą niższe niż z węgla i bardzie stabilne?
No cóż. One już są niższe. Jeśli weźmiemy pod uwagę pełen łańcuch wartości to dziś jeszcze tylko wykorzystywanie węglowodorów, szczególnie gazu ziemnego a za chwilę wodoru, broni się ekonomicznie i środowiskowo. Proszę pamiętać, że 150 lat temu, na przykład władze Paryża, miały potężny kłopot co robić z tysiącami ton końskich odchodów – koń był głównym środkiem lokomocji – ekologicznym, ale jednak zanieczyszczającym otoczenie. To maszyna parowa wyparła konie. Dziś doświadczamy już tego „nowego”.
Ale potrzebujemy jeszcze trochę szczęścia, wiedzy, błysku szaleństwa naukowego. Bo już dziś jesteśmy w stanie sterować procesem fuzji jądrowej ponad 20s. Jeszcze rok temu było to tylko marzeniem. Przytoczę słowa zmarłego w styczniu tego roku w Londynie Ahmeda Zaki Yamaniego, absolwenta Harvardu, saudyjskiego szejka i polityka, ministra ropy naftowej i surowców mineralnych, który przez 25 lat był we władzach OPEC „Epoka kamienia łupanego nie skończyła się z powodu braku kamieni, a epoka ropy naftowej i paliw kopalnych skończy się długo przed tym, gdy na świecie skończy się ropa i węgiel”.
Epoka paliw, z naciskiem na ropę naftową, kończy się znacznie szybciej niż się tego spodziewamy. Wynika to z faktu, że w najbliższych latach zintensyfikuje się na świcie wydobycie tzw. Natural Gas Liquids, czyli najprostszych łańcuchów węglowodorowych od metanu, etanu, propanu i butanu i tak jak Europa nauczyła się wykorzystywać powszechnie pojawiającą się ropę naftową w XX wieku, tak świat uczy się korzystać z NGL, który będzie – już jest - prócz wody (także amoniaku) głównym źródłem wodoru na Ziemi.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Skoro 50% ceny produktów to różnego rodzaju podatki to co się dziwić cenom!!!!