Transformacja energetyczna jest pewna. Pozostaje jednak pytanie, w jaki sposób ma zostać przeprowadzona i jaki wpływ ten proces będzie miał na regiony węglowe oraz ich mieszkańców. Odpowiedzi szukano w czasie Krajowego Forum Transformacji Polskich Regionów Górniczych, które we wtorek, 14 września, odbyło się w Muzeum Śląskim w Katowicach, a więc w miejscu, gdzie jeszcze w latach 90. działała kopalnia.
W konferencji udział wzięli m.in.: minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka, wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda oraz marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski, który pełnił rolę gospodarza. Ponadto obecni byli samorządowcy, przedstawiciele związków zawodowych, prezesi spółek i działacze społeczni.
- Przed nami wielkie wyzwania. Śląsk jest gotowy na zmiany i czeka na tę zmianę. Czas nam ucieka. Jesteśmy bardzo dobrze przygotowani do transformacji, która musi się opierać na współpracy samorządu, strony rządowej i Komisji Europejskiej, a przede wszystkim musi się odbywać tu, na Śląsku – to dotyczy zresztą wszystkich regionów górniczych w Polsce. Chcemy przejść od planowania i dyskusji nad wyzwaniami, do działania i realizacji gotowych przedsięwzięć. Śląsk ma ogromny potencjał, przed nami wiele pracy, ale i szansa na nowe otwarcie. Ważne, by w tym procesie uwzględnić interes mieszkańców – mówił marszałek Jakub Chełstowski.
Minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka, mówił natomiast o założeniach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w odniesieniu do Śląska, ale także innych regionów.
- Śląsk to tętniący życiem, dynamiczny region, miejsce tworzenia nowych przemysłów. Jeżeli chcemy, by transformacja klimatyczna się powiodła, musimy realizować ją kompleksowo. Energetyka zmienia się dynamicznie, bo zmieniają się nasze potrzeby, ale także nasze rozumienie dotyczące naszego wpływu na środowisko – tłumaczył minister Kurtyka.
Nawiązał również do reformy z lat dziewięćdziesiątych, która nie uwzględniła czynnika społecznego w takim stopniu, w jakim powinna. Efekty tych zaniedbań województwo śląskie odczuwa do dzisiaj.
Założenia Umowy Partnerstwa i Funduszu Sprawiedliwej Transformacji przedstawił Waldemar Buda, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Zaznaczył, że Śląsk będzie liderem transformacji w naszym kraju.
- Środki, które otrzymamy na realizację polityki spójności w Polsce wraz z Funduszem Sprawiedliwej Transformacji w perspektywie finansowej na lata 2021-2027 to ponad 76 miliardów euro. Dokumentem, który stanowi podstawę wydatkowania tych pieniędzy, jest Umowa Partnerstwa. Tak jak dotychczas, programy będą realizowane na poziomie krajowym i regionalnym – powiedział wiceszef MfiPR.
Prace nad Umową Partnerstwa dobiegają końca. Dokument czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów. Zaakceptowana umowa trafi do Komisji Europejskiej, wtedy też rozpoczną się oficjalne negocjacje z przedstawicielami Unii Europejskiej. Zgodnie z ogłoszoną strategią Europejskiego Zielonego Ładu celem jest przeprowadzenie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie.
Celem FST jest finansowanie działań łagodzących społeczne, gospodarcze i środowiskowe skutki transformacji. Wdrażanie FST zgodnie z Umową Partnerstwa będzie zarządzane na poziomie krajowym z bardzo silną rolą regionów w procesie programowania i wdrażania. Całkowita wartość środków FST to 4,4 miliarda euro, z czego ponad 3,8 miliarda euro trafi do sześciu województw: śląskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, małopolskiego, łódzkiego i lubelskiego.
- Środki FST to impuls do rozpoczęcia procesu transformacji i zbudowania szerokiego wsparcia społecznego w regionach, które będą odczuwały jego skutki. Dlatego tak ważne jest, aby wsparciem FST zostały objęte regiony węglowe we wszystkich sześciu województwach zależnych od wydobycia węgla – ocenił Buda.
W czasie Forum dr hab. Adam Drobniak z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach zaprezentował warunki realizacji Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. W forum uczestniczyli (online) także przedstawiciele pozostałych województw zainteresowanych procesem transformacji: dolnośląskiego, lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego i wielkopolskiego.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
