Pakiet „Fit for 55” zakłada objęcie systemem opłat za emisję CO2 także branży budowlanej oraz transportowej. Czy w związku z tym największe koszty poniosą zwykli obywatele?
O Europejskim Zielonym Ładzie i pakiecie „Fit for 55” dyskutowali uczestnicy III Think Eco! Forum, które było drugą konferencją tegorocznej, specjalnej edycji Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw Back To Business. Paneliści – wśród których byli: europoseł Grzegorz Tobiszowski, b. wicepremier Janusz Steinhoff, prorektor ds. współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym Politechniki Śląskiej prof. Janusz Kotowicz, pełnomocnik rzecznika MŚP w Krakowie dr Grzegorz Piątkowski oraz dyr. Departamentu Prawa i Legislacji w Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Jakub Bińkowski – zastanawiali się, jaki wpływ będą miały bardzo wyśrubowane założenia pakietu na konkurencyjność europejskiej i polskiej gospodarki oraz na zasobność i życie Europejczyków.
Jak podkreślił Grzegorz Tobiszowski, gospodarki europejskie odpowiadają za 11 proc. globalnej emisji CO2.
Kluczowe zagrożenia
– Trzeba troszczyć się o klimat, zmieniać przemysł i ta rzecz nie podlega dyskusji. Kiedy mówimy o ambitnych planach, to ta ambicja musi iść w równowadze z rozsądkiem. Co z tego, że my będziemy mieli zeroemisyjną gospodarkę. Przecież nie postawimy ściany i nie zatrzymamy CO2 płynącego z Rosji i Azji. W efekcie może się okazać, że stracimy konkurencyjność, a klimatu nie uratujemy, bo mamy wpływ tylko na niewielką część emisji – argumentował Tobiszowski.
B. wiceminister energii wskazał również na kilka – jego zdaniem – kluczowych zagrożeń dla polskiej gospodarki. Wśród nich wymienił m.in. propozycję, aby z funduszu modernizacyjnego nie były wspierane działania związane z przechodzeniem na gaz oraz brak jakichkolwiek korzyści w systemie EU ETS za przechwytywanie i składowanie CO2.
– Dobrze, że ten dokument jest teraz dyskutowany, bo my powinniśmy wziąć w tej debacie czynny udział, widząc szansę, ale też widząc zagrożenia i nasze interesy w tym projekcie – dodał Tobiszowski.
Jakub Bińkowski również odniósł się do faktu, że sama Europa ma niewielki wpływ na ograniczenie emisji CO2.
– Redukcja emisji o 55 proc. w Europie, w skali globalnej dużej różnicy nie zrobi. Pojawia się zatem pytanie, jaki jest cel realizacji tego pakietu. Takie cele mogą być potencjalnie dwa. Pierwszy to chęć przyjęcia przywództwa na takiej zasadzie, że my w Europie wprowadzimy jakieś innowacyjne regulacje, będziemy pierwsi w skali globu wprowadzali tego typu restrykcje i inni podążą potem naszym przykładem. Wtedy to przyniesie efekty w skali całego globu. Pytanie, jak się to sprawdziło w przeszłości. UE chciała już być np. liderem, jeśli chodzi o regulacje rynku cyfrowego. Wprowadziliśmy mnóstwo regulacji rynku cyfrowego i jeszcze więcej mamy zamiar wprowadzić. Czy inni podążyli naszym śladem? Nie za bardzo. To pokazuje, że model Europy jako lidera, za którym podążą USA czy państwa azjatyckie, się nie sprawdza – argumentował Bińkowski.
Biznes podchodzi sceptycznie
– Druga potencjalna wersja jest taka, że po wprowadzeniu u nas tych regulacji staniemy się producentami innowacji, będziemy generować te innowacje i będziemy liderem, jeśli chodzi o produkcję zielonych rozwiązań technologicznych. I tutaj ponownie trzeba zadać sobie pytanie, czy to się sprawdziło w przypadku rynku cyfrowego? Wprowadziliśmy mnóstwo regulacji i rozwiązań, żeby stworzyć otoczenie dla budowy europejskich gigantów cyfrowych i technologicznych. I znów to się nie udało. Jeśli spojrzeć na listę największych firm cyfrowych na świecie, to tam są same firmy z USA i trochę platform azjatyckich. Ponownie ten cel nie został zrealizowany – dodał.
– Wracając do punktu wyjścia, pozostaje pytanie, jaki jest cel realizacji tego pakietu. Wydaje mi się, że dopóki na to pytanie nie ma jakiejś wiarygodnej odpowiedzi, dopóty biznes będzie podchodził do tego dosyć sceptycznie. Bo jeśli nie mamy jasnego celu, to pojawia się pytanie, co tym rzeczywistym celem jest? I odnoszę takie wrażenie, że w tym pakiecie jest więcej myślenia skrajnie ideologicznego w duchu „degrowth”, które reprezentuje tezę, że świat powinien przestać rozwijać się gospodarczo, bo dalsze stymulowanie wzrostu i rozwoju gospodarczego doprowadzi do katastrofy klimatycznej w przeciągu kilku dekad. Wydaje mi się, że ten pakiet to bardziej przejaw myślenia w tych kategoriach niż w kategoriach rozumnej ochrony środowiska i klimatu – przekonywał Bińkowski.
Prof. Janusz Kotowicz wskazał na wyzwania, przed którymi będą musieli stanąć mieszkańcy Górnego Śląska. Nowy plan klimatyczny UE zakłada m.in., że od 2035 r. nie będzie można sprzedawać samochodów z napędem spalinowym. Jak zauważył naukowiec z Politechniki Śląskiej, w Polsce jest produkowanych ok. 1,5 mln silników rocznie, a znaczna część fabryk motoryzacyjnych znajduje się w woj. śląskim.
– Te konsekwencje będą bardzo istotne. Albo przestawimy się na produkcję silników elektrycznych, co musiałoby się dziać już teraz, albo zostaniemy z tego rynku wyeliminowani – argumentował prof. Kotowicz.
Dr Grzegorz Piątkowski zwrócił uwagę na to, że już teraz Europa jest postrzegana jako nieprzyjazna dla biznesu, a w efekcie Tesla czy inne największe koncerny cyfrowe wolą lokować swoje zakłady na innych kontynentach. Jego zdaniem, jeśli nowy pakiet klimatyczny nie zostanie urealniony o możliwości biznesowe, to może powiększyć te dysproporcje.
Piątkowski argumentował również, że na kształt proponowanego pakietu „Fit for 55” miała wpływ „gigantyczna nadreprezentacja możliwości politycznych Zielonych” w Brukseli.
– To jest proces ściśle polityczny. Biznes jest z polityką ściśle powiązany i jeśli komuś wydaje się, że jest inaczej, to jest w błędzie. To efekt nadreprezentacji stanowiska nie proekologicznego, ale stanowiska już nieracjonalnego, jeśli chodzi o kwestie ograniczeń emisji CO2. Bez zważania na to, co możemy zrobić i bez zważania na to, czy efekty tego zbyt radykalnego działania nie odbiją się na całej Europie. W efekcie możemy spotkać się z realną ścianą. Dużo środowisk europejskich nie widzi tej ściany, ale jeśli się z nią zderzymy, to będzie to najbardziej bolesne zderzenie w historii od czasu II wojny światowej – przestrzegał Piątkowski.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
