Komisja Europejska przyjęła pakiet wniosków, aby dostosować politykę UE w dziedzinie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania w taki sposób, aby obniżyć emisje gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. – w porównaniu z poziomami z 1990 r. Obniżenie poziomu emisji w najbliższej dekadzie to zasadniczy warunek, który może sprawić, by Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu do 2050 r. i wprowadziła w życie Europejski Zielony Ład.
Przyjęte przez KE wnioski to przyspieszenie redukcji emisji gazów cieplarnianych w najbliższym 10-leciu. Łączą one: stosowanie systemu handlu uprawnieniami do emisji w nowych sektorach oraz zaostrzenie zasad obecnego unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji. To też większe wykorzystanie OZE, wyższa efektywność energetyczna i szybsze wprowadzanie niskoemisyjnych rodzajów transportu oraz infrastruktury i paliw, które je wspierają. To również dostosowanie polityki podatkowej do celów Europejskiego Zielonego Ładu, działania zapobiegające ucieczce emisji gazów cieplarnianych oraz narzędzia służące ochronie i rozwojowi naturalnych pochłaniaczy CO2, czyli lasów.
EU ETS decyduje o cenie emisji dwutlenku węgla i co roku obniża pułap emisji pochodzących z określonych sektorów gospodarki. W ciągu ostatnich 16 lat udało się obniżyć emisje pochodzące z produkcji energii elektrycznej i energochłonnych gałęzi przemysłu o 42,6 proc.
Obecnie Komisja proponuje jeszcze większe obniżenie ogólnego pułapu emisji i zwiększenie rocznego tempa ich redukcji. Komisja proponuje również stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa oraz dostosowanie do światowego mechanizmu kompensacji i redukcji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA) oraz włączenie emisji z żeglugi po raz pierwszy do EU ETS.
Aby rozwiązać problem braku redukcji emisji w transporcie drogowym i w budynkach, ustanowiono odrębny nowy system handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego i budynków. Komisja proponuje również zwiększenie funduszu innowacyjnego i funduszu modernizacyjnego.
- Chociaż w perspektywie średnio- i długofalowej korzyści wynikające z unijnej polityki klimatycznej wyraźnie przewyższają koszty tej transformacji, ta polityka może w ujęciu krótkoterminowym wywrzeć dodatkową presję na gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa i użytkowników transportu w trudnej sytuacji. W związku z tym rozwiązania proponowane w pakiecie pozwolą równomiernie rozłożyć koszty przeciwdziałania zmianie klimatu i przystosowania się do niej – informuje KE.
Ponadto instrumenty ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych przynoszą dochody, które można ponownie zainwestować, aby pobudzić innowacje, wzrost gospodarczy i inwestycje w czyste technologie.
Nowy Fundusz Społeczny na rzecz Działań w dziedzinie Klimatu ma zapewnić państwom członkowskim specjalne środki finansowe, aby pomóc obywatelom w finansowaniu inwestycji w efektywność energetyczną, nowe systemy ogrzewania i chłodzenia oraz czystszą mobilność.
Fundusz Społeczny na rzecz Działań w dziedzinie Klimatu byłby finansowany z budżetu UE w kwocie równej 25 proc. spodziewanych dochodów z handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do paliw stosowanych w budynkach i transporcie drogowym. Zapewni on państwom członkowskim finansowanie w wysokości 72,2 mld euro na l. 2025–2032 w oparciu o ukierunkowaną zmianę wieloletnich ram finansowych. Dzięki propozycji wykorzystania równoważnego finansowania ze strony państw członkowskich fundusz uruchomiłby 144,4 mld euro na społecznie sprawiedliwą transformację.
Korzyści wynikające z podjęcia natychmiastowych działań na rzecz ochrony ludzi i planety są oczywiste: czystsze powietrze, chłodniejsze i bardziej ekologiczne miasta, zdrowsze społeczeństwo, niższe zużycie energii i niższe rachunki, nowe miejsca pracy w Europie, technologie i możliwości przemysłowe, więcej przestrzeni dla przyrody oraz zdrowsza planeta dla przyszłych pokoleń.
Głównym wyzwaniem w związku z transformacją ekologiczną w Europie jest to, by jak najszybciej i jak najsprawiedliwiej zapewnić wszystkim korzyści i możliwości, które z niej wynikają. Wykorzystując różne narzędzia polityczne dostępne na szczeblu UE, możemy zadbać o to, by tempo zmian było wystarczające, ale nie powodowało nadmiernych zakłóceń.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, tak skomentowała przyjęcie wniosków przez KE: - Gospodarka oparta na paliwach kopalnych osiągnęła swoje granice. Następnym pokoleniom chcemy zostawić zdrową planetę, a także zapewnić dobre miejsca pracy i wzrost gospodarczy, który nie szkodzi przyrodzie. Europejski Zielony Ład to nasza strategia wzrostu, która zmierza ku gospodarce bezemisyjnej. Europa była pierwszym kontynentem, który ogłosił, że będzie neutralny dla klimatu w 2050 r., a teraz jesteśmy pierwszymi, którzy przedstawiają konkretny plan działania. Europa realizuje politykę przeciwdziałania zmianie klimatu poprzez innowacje, inwestycje i rekompensatę społeczną.
Z kolei wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu, Frans Timmermans, podkreślił: - Jest to dekada przełomowa w walce z kryzysem klimatycznym i zagrożeniami dla różnorodności biologicznej. Unia Europejska wyznaczyła ambitne cele, a dziś pokazujemy, w jaki sposób możemy je osiągnąć.
- Zapewnienie ekologicznej i zdrowej przyszłości dla wszystkich będzie wymagało znacznych starań we wszystkich sektorach i w każdym państwie członkowskim. Wspólnie nasze wnioski nadadzą bieg niezbędnym zmianom, umożliwią wszystkim obywatelom jak najszybsze czerpanie korzyści z działań w dziedzinie klimatu oraz zapewnią wsparcie gospodarstwom domowym znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji. Transformacja Europy będzie sprawiedliwa, ekologiczna i konkurencyjna - dodał.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
