W czwartym kwartale 2021 r. zaplanowano przeprowadzenie kontroli stanu technicznego górniczych zabezpieczeń, jakie kilka lat temu wykonano w grożącej zawaleniem Jaskini Szachownica. Stanowi ona jedno z większych miejsc zimowego schronienia nietoperzy.
Jaskinia Szachowica znajduje się w otulinie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Park ten rozciąga się na pograniczu województw śląskiego i łódzkiego i obejmuje okolicę, w której rzeka Warta przepływ przez Wyżynę Wieluńską. To najdalej na północ wysunięty fragment Jury Krakowsko-Wieluńskiej.
Ze względu na płytko zalegające skały wapienne w tamtej okolicy w różnych miejscach w przeszłości prowadzona była eksploatacja odkrywkowa złóż wapienia. W jednym z takich kamieniołomów na terenie gminy Lipie odkryta została w XX w. Jaskinia Szachownica. W skutek eksploatacji górniczej trwającej do 1962 r. rozciąta została na kilka oddzielnych części. Nazwa jaskini nawiązuje do układu jej korytarzy.
Podziemne zakmarki Szachownicy upodobały sobie nietoperze. Jaskinia wraz z najbliższym otoczeniem objęta została w 1978 r. ochroną w formie rezerwatu przyrody. Jednak stan górotworu rodził obawy o zawalenie się korytarzy. Dlatego postanowiono uratować ją przy pomocy technik stosowanych w górnictwie.
- W latach 2014-2017 na terenie Szachownicy realizowany był projekt LIFE+. W ramach tego zadania w celu zatrzymania dezintegracji stropów Jaskini Szachownica I i Szachownica II wykonano prace polegające na konserwacji i wzmocnieniu struktury skalnej górotworów. Rezultatem technicznym prac było wykonanie zabezpieczenia ociosów za pomocą siatki stalowej, wykonanie czterech filarów podporowych, wykonanie obudowy kotwowej wraz z iniekcją ciśnieniową dla pięciu sal, zabudowy obudowy kotwowo-cięgnowej. Na potrzeby kontroli trwałości efektu rzeczowego projektu corocznie jest wykonywany przegląd stanu zachowania zabezpieczeń. Monitoring w bieżącym roku jest przewidywany na IV kwartał - infrmuje Łukasz Zych, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.
Kilka tygodni temu RDOŚ zmienił zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody Szachownica. W paragrafie trzecim, punkcie trzecim, podpunkcie b wskazano, że jest to podtyp rezerwatu pochodzenia naturalnego, ze względu na ekosystem. Tymczasem powszechnie wiadomo, że rezerwat powstał tylko i wyłącznie w następstwie tego, że wcześniej prowadzona była na tym terenie eksploatacja górnicza, która odsłoniła nieznaną przez stulecia Jaskinię Szachownicę. Ingerencja ludzi zmieniła więc panujące w jaskini warunki, wpływając np. na zmianę stosunków wodnych, wilgotność jaskini, jej dostępność. Dlaczego więc ekosystem uznano za naturalny?
- Z naszych danych wynika, że ekosystem jaskini jest pochodzenia naturalnego i tak został zaklasyfikowany. Podział na odrębne części nastąpił w trakcie późniejszej eksploatacji. Obecne zniszczenia są efektem naruszeń prawa - stwierdza Łukasz Zych.
Wspomniane zarządzenie z 26 lutego 2021 r. wprowadziło kilka zmian, m.in. dotyczących celu ochrony i przedmiotu ochrony rezerwatu. Cel ochrony rozszerzony został o względy naukowe i dydaktyczne. Jeśli chodzi o przedmiot ochrony, to dodano bogactwo gatunkowe świata zwierząt i roślin. Zmieniono też powierzchnię rezerwatu w wyniku nowych obliczeń z geometrii poligonu. Powierzchnia rezerwatu Szachownica przed zmianą wynosiła 12,70 ha. Powierzchnia rezerwatu obecnie to 12,74 ha.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
