Kopalnia Budryk jest wiodącym zakładem górniczym Jastrzębskiej Spółki Węglowej w zakresie pozyskiwania i gospodarczego wykorzystywania metanu. Według danych Wyższego Urzędu Górniczego kopalnia uzyskała w ub.r. poziom efektywności odmetanowania rzędu 47,23 proc.
Na terenie kopalni Budryk pracują obecnie jednostki kogeneracyjne o łącznej mocy 18 MW. W rejonie szybu VI w Chudowie zainstalowane są trzy układy kogeneracyjne o łącznej mocy 10 MW, natomiast na terenie Zakładu Głównego w Ornontowicach firma ZPC Żory eksploatuje cztery jednostki kogeneracyjne o łącznej mocy 8 MW. W skład układu kogeneracyjnego o mocy 10 MW, zlokalizowanego na terenie szybu VI w Chudowie, wchodzą dwie jednostki kogeneracyjne typu ECOMAX 40 o mocy jednostkowej 4 MW i jedna ECOMAX 20 o mocy 2 MW. Wszystkie pokrywają do 60 proc. całkowitego zapotrzebowania kopalni na energię elektryczną. Układy kogeneracyjne na terenie szybu VI w Chudowie o mocy 10 MW posiadają zdolność zaspokojenia do 36 proc. zapotrzebowania kopalni na energię elektryczną.
Optymalny model
– Jednostki wytwórcze, z których korzysta obecnie ornontowicka kopalnia, zbudowane są w oparciu o model kontenerowy. Rozwiązanie to charakteryzuje się niewielkimi gabarytami, co minimalizuje zapotrzebowanie na wymaganą powierzchnię pod inwestycję, a równocześnie umożliwia w razie konieczności szybką relokację w inne miejsce, w którym jednostka ta może być efektywniej wykorzystana – opisuje Piotr Marek, główny energetyk kopalni Budryk.
– W listopadzie 2020 r. padł u nas historyczny rekord produkcji energii elektrycznej. Układy kogeneracyjne o mocy 2x4 MW + 2 MW w ciągu miesiąca wyprodukowały łącznie 6957 MWh. Procentowy udział energii elektrycznej wytworzonej z gazu z odmetanowania kopalni przez układy kogeneracyjne zainstalowane na terenie szybu VI w Chudowie oraz silniki gazowe firmy ZPC Żory w stosunku do całkowitego zużycia kopalni wyniósł 62,9 proc. Średni czas postoju układów kogeneracyjnych w skali miesiąca wyniósł 26 godzin. Trzy postoje dotyczyły przeglądów technologicznych stacji odmetanowania, cztery postoje związane były z bieżącą obsługą serwisową. Osiągnięte rezultaty uważam za bardzo dobre – stwierdza Piotr Marek.
Ciekawostką jest zapewne fakt, że 6957 MWh to tyle energii elektrycznej, ile zużywa łącznie w ciągu roku 2800 domów jednorodzinnych lub jedno jedenastotysięczne miasto. Na tym jednak nie koniec. W ramach programu Gospodarczego Wykorzystania Metanu, realizowanego przez JSW w kopalni Budryk, powstać mają kolejne układy kogeneracyjne.
Do końca br. na terenie szybu VI zostanie oddany do użytku kolejny układ o mocy 4 MW, z kolei na terenie Zakładu Głównego powstaną dwie jednostki o mocy 2 MW i 4 MW. Tym samym sumaryczna moc układów kogeneracyjnych zainstalowanych na terenie kopalni Budryk będzie wynosić 28 MW.
Efekty ekonomiczne
Warto wiedzieć, że energia elektryczna wytworzona na terenie kopalni, wykorzystywana jest do zasilania maszyn i urządzeń zakładu górniczego. Posiadanie własnych źródeł energii elektrycznej daje znaczące efekty ekonomiczne. Wytworzony wolumen energii elektrycznej znacząco obniża ilość energii kupowanej od dostawców zewnętrznych. Ponadto ciepło uzyskane z układów kogeneracyjnych wykorzystane zostanie w przyszłości do celów grzewczych oraz wytwarzania chłodu niezbędnego do zwalczania zagrożenia klimatycznego w wyrobiskach dołowych.
– Planujemy rozbudowę powierzchniowej stacji klimatyzacji centralnej przy szybie VI o człon chłodniczy, wykorzystujący ciepło odpadowe z jednostek kogeneracyjnych. Nasza kopalnia schodzi z wydobyciem coraz niżej. Pogarszają się zatem warunki klimatyczne, rośnie bowiem temperatura skał. Chłód posłuży więc do poprawy warunków pracy załogi – wyjaśnia Adam Szkoda, główny inżynier wentylacji w ornontowickim Budryku.
Obecnie kopalnia wykorzystuje około 70 proc. ujmowanego metanu i prowadzi prace koncepcyjne służące maksymalnemu wykorzystaniu tego gazu w przyszłości.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
