Saksonia i Dolny Śląsk to sąsiadujące regiony górnicze. W ciągu ostatnich trzech lat tamtejsze urzędy górnicze realizowały wspólny projekt pod nazwą „MineLife – Życie z górnictwem”. Jego celem było m.in. wzmocnienie transgranicznej wymiany doświadczeń w dziedzinie gospodarki surowcowej, ale też zwrócenie uwagi na historyczne i kulturowe związki obydwu regionów.
Czynne górnictwo odgrywa znaczącą rolę zarówno w polskiej, jak i niemieckiej gospodarce. W kraju naszych zachodnich sąsiadów węgiel zapewnia obecnie mniej więcej jedną trzecią zapotrzebowania na energię elektryczną, z czego węgiel brunatny stanowi ponad połowę. Do 2030 r. Niemcy zamierzają produkować 65 proc. energii ze źródeł odnawialnych. Nadal jednak są największym na świecie producentem węgla brunatnego. Rząd w Berlinie zapowiedział definitywne rozstanie z tym paliwem do 2038 r. Zasoby węgla brunatnego w Polsce też należą do jednych z największych w Europie. Państwowy Instytut Geologiczny ocenił je na 22 mld t.
Obecnie polska produkcja tego surowca waha się na poziomie ok. 60 mln t rocznie, a zainstalowana moc elektrowni opalanych węglem brunatnym wynosi 9000 MW. Elektrownie na węgiel brunatny produkują obecnie około 35 proc. najtańszej energii elektrycznej.
W Saksonii i na Dolnym Śląsku górnictwo liczy sobie ponad 800 lat. Niegdyś wydobywano tu również srebro i złoto, a także inne kopaliny. Wokół górnictwa rozwijały się inne przemysły. I właśnie ten fakt przypomina publikacja zatytułowana „Śladami górnictwa na Dolnym Śląsku i w Saksonii” wydana przez Saksoński Wyższy Urząd Górniczy, zarówno w języku polskim, jak i niemieckim. Publikacja stanowi m.in. zachętę do odwiedzenia najpiękniejszych zabytków związanych głównie z górnictwem. Jako jeden z głównych obiektów historycznych wymieniono Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu. To obecnie jeden z największych w Europie zachowanych zespołów górniczych budowli przemysłowych pochodzących z przełomu XIX i XX w. z szesnastoma budynkami wpisanymi do rejestru zabytków.
Z kolei unikalna w skali europejskiej Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie została odkryta w 1966 r. podczas eksploatacji kopalni marmuru. Jest to jedna z największych i najgłębszych jaskiń w Polsce. Pamiątką po eksploatacji złota jest z kolei Sztolnia Ochrowa. Wydrążono tam przeszło 300 km sztolni, szybów i chodników rozmieszczonych na 21 poziomach.
Zarówno po stronie polskiej, jak i niemieckiej euroregion powoli przekształca się z zagłębia węglowego w turystyczne. Historia Łużyc kształtowana była przez górnictwo i produkcję węgla brunatnego. Kompleks turystyczny powstał w Altenbergu, gdzie eksploatowano rudy cyny. Początki górnictwa sięgają tam 1440 r. Wydobycie zaś zakończono całkiem niedawno, bo w 1991 r. W łużyckich miejscowościach powstają skanseny, w których odwiedzający dowiadują się, jak węgiel przekształcany jest w energię i jak wyglądało życie górników dziesiątki lat temu. Pomiędzy Berlinem a Dreznem – wskazują autorzy publikacji – powstało ponad 20 sztucznych jezior. Pojezierze Łużyckie ma coraz więcej do zaoferowania turystyce. Największy w Europie krajobraz wodny stworzony przez człowieka przyciąga z roku na rok coraz większe rzesze turystów.
Warto również wspomnieć, że po polskiej stronie granicy, w toku rekultywacji terenów pogórniczych, do końca ub.r. posadzono łącznie blisko 47 mln drzew i krzewów. Kopalnie węgla brunatnego Bełchatów i Turów wdrożyły rozwiązania w zakresie rekultywacji leśnej, które istotnie wpływają na zmniejszenie stopnia uciążliwości dla środowiska. Na obszarach poprzemysłowych powstają nowe wartościowe krajobrazy i ekosystemy, pełniące ważne funkcje zarówno ekologiczne, jak i społeczne.
Projekt „MineLife – Życie z górnictwem” współfinansowany był przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska-Saksonia 2014-2020. Jego uczestnikami byli m.in. Sächsisches Oberbergamt (Saksoński Wyższy Urząd Górniczy), Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
