W wielu miejscach na świecie energia pochodząca z paliw kopalnych jest jedyną dostępną i przystępną cenowo energią. W takich przypadkach kwestia wyborów, przed którymi stoją rządy i społeczeństwa, przedstawia się dosyć jednoznacznie – albo wybiorą oni energię z paliw kopalnych, albo pozostaną bez energii – argumentował dr Michał Drabik podczas sesji dotyczącej zagospodarowania metanu, która odbyła się w ostatnim dniu XXVII Szkoły Eksploatacji Podziemnej.
„Metan z pokładów węgla jako surowiec mineralny i jego zastosowania” był tematem sesji, która odbyła się w środę, 28 lutego, i zamykała tegoroczną SEP w Krakowie. Zespół prelekcji poświęconych metanowi otworzył Piotr Woźniak, prezes Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Powiedział on, że polskie firmy i kopalnie wciąż w niewystarczający sposób sięgają po metan z pokładów węgla. To jeden z powodów, dla których PGNiG wraz ze spółkami węglowymi rozpoczął, na razie jako projekt pilotażowy, realizację programu „Geo-Metan”. Prezes Woźniak przypomniał, że testowe wydobycie metanu z pokładów węgla przed rozpoczęciem eksploatacji górniczej, ma miejsce w Gilowicach.
Wynik wystarczająco dobry
- W tej niewielkiej miejscowości wiercimy za metanem tą samą metodą, co w przypadku gazu łupkowego. Wynik, który uzyskujemy, to 45 tys. m sześc. metanu na dobę. Jest on wystarczająco dobry, żeby udowodnić, że możemy wydobywać metan z pokładów węgla. Wciąż kwestią otwartą jest ekonomiczny aspekt całego przedsięwzięcia – powiedział szef PGNiG.
- Jest kilka sposobów sięgnięcia po metan. Jednym z nich może być także wydobywanie metanu z zamkniętych i porzuconych kopalń, których będzie przybywać – dodał Woźniak.
Dr Piotr Kasza z Instytutu Nafty i Gazu przypomniał, że od połowy minionego roku w Polsce działa Międzynarodowe Centrum Doskonałości w zakresie metanu z kopalń węgla. Polskie Centrum to pierwsza taka ekspercka organizacja na świecie (niedawno powstała również siostrzana taka organizacja w Chinach), która skupia ekspertów z zakresu metod odzyskiwania i wykorzystania metanu jako źródła energii. Warto podkreślić, że Centrum działa pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (UNECE), a wśród założycieli są: Główny Instytut Górnictwa w Katowicach, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Państwowy Instytut Geologiczny oraz Instytut Nafty i Gazu. Dr Kasza zaznaczył, że obecnie Centrum zajmuje się tłumaczeniem poradnika zawierającego najlepsze praktyki w wydobywaniu metanu oraz organizowaniem warsztatów.
Działalność wspomnianej już Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (UNECE), dotyczącą inicjatyw związanych z zagospodarowaniem metanu z kopalń węgla, podsumował dr Michał Drabik.
Fakty, nie emocje
- Muszę niestety rozpocząć od niewygodnej kwestii. Rola węgla musi zostać zmieniona i dostosowana do nowych standardów wydajności i emisyjności. Obecnie główny nurt dyskusji na temat przyszłości energii i zmian klimatu jest pełen złych emocji, niejasności i wątpliwych danych. Jeśli one nie zostaną odpowiednio wcześniej sprostowane, to zwiodą społeczeństwa i doprowadzą do skutków odmiennych niż te oczekiwane. Dyskusja musi być oparta na faktach, a nie na emocjach – podkreślił dr Drabik, sekretarz grupy ekspertów w zakresie metanu z kopalń węgla w UNECE.
Przypomniał, że obecnie paliwa kopalne stanowią 80 proc. energii pierwotnej i są głównym gwarantem bezpieczeństwa energetycznego, natomiast w 2050 r. zgodnie z przewidywaniami paliwa kopalne będą stanowić nadal ok. 40 proc. globalnego miksu energetycznego. Te przewidywania są jednak oparte na bardzo optymistycznym scenariuszu, że uda nam się podnieść średnią temperaturę na Ziemi jedynie o 2 st. Celsjusza, co raczej nie będzie możliwe do osiągnięcia.
- Nie wolno nam również zapominać, że ustanowiony przez ONZ cel zrównoważonego rozwoju nie mówi po prostu o czystej energii, ale o zagadnieniu o wiele bardziej złożonym, jakim jest energia zrównoważona, niezawodna, nowoczesna, dostępna i przystępna cenowo. W wielu miejscach na świecie energia pochodząca z paliw kopalnych jest jedyną dostępną i przystępną cenowo energią. Z powodów przede wszystkim ekonomicznych nie ma żadnych przesłanek, że sytuacja ta w ciągu najbliższych lat ulegnie zmianie. W takich przypadkach kwestia wyboru, przed którymi stoją rządy i społeczeństwa, przedstawia się dosyć jednoznacznie – albo wybiorą oni energię z paliw kopalnych, albo pozostaną bez energii. Cele zrównoważonego rozwoju nie zostaną osiągnięte bez udziału paliw kopalnych – argumentował.
Nie trzeba zamykać
- Zgodnie z wyliczeniami szerokie zastosowanie technologii węglowych o wysokiej wydajności i niskiej emisyjności byłoby w stanie zredukować produkcję gazów cieplarnianych w sektorze energetycznym o 20 proc. Czy w świetle tych danych jesteśmy w stanie pozwolić sobie na luksus zignorowania takiego rozwiązania i zaniechania inwestycji w tym zakresie? Obniżenie śladu węglowego przemysłu energetycznego nie musi wcale się wiązać, jak chcieliby tego niektórzy, z jego zamknięciem. Skutek ten można bowiem osiągnąć poprzez zastosowanie łatwo dostępnych rozwiązań i technologii – dodał dr Drabik.
Wśród tych działań wymienił technologie węglowe o wysokiej wydajności i niskiej emisyjności, technologie wychwytywania i sekwestracji CO2 oraz przechwytywanie i wykorzystywanie metanu z kopalń węgla (z ang. CMM – Coal Mine Methane).
- Skuteczne zarządzanie zasobami CMM jest jednym z najbardziej efektywnych i łatwo dostępnych sposobów na ograniczenie śladu węglowego. Przyczynia się nie tylko do zmniejszenia emisji, ale niesie za sobą także szereg innych korzyści – podniesienie bezpieczeństwa pracy pod ziemią, zwiększona wydajność kopalń, łatwy dostęp do tanio wytworzonej energii oraz poprawa jakości powietrza w okolicy. Co więcej, projekty CMM mogą także skutkować zwiększonym napływem środków finansowych, występując w roli katalizatora inwestycji w nowe rozwiązania biznesowe nakierowane na adaptacje do współczesnych wymagań rynku coraz bardziej wyczulonego na kwestie ochrony środowiska – wyliczał dr Drabik.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
