Przedstawiony w Katowicach w piątek (13 stycznia) raport Najwyższej Izby Kontroli nie pozostawia wątpliwości: gminy działały nieskutecznie, zbyt powolnie i w ograniczonej skali. Wnioski te dotyczyły programów „eliminacji niskiej emisji z kotłowni przydomowych i gminnych w województwie śląskim”. W takim tempie – podkreślał prezes Izby Krzysztof Kwiatkowski – niektóre gminy wyeliminują niską emisję za sto i więcej lat!
Dominik Smyrgała, ekspert ds. energetyki i wykładowca Collegium Civitas, nie ma wątpliwości co do tego, że niska emisja, czy jak kto woli smog, nie jest problemem wydumanym, acz przez niektórych albo bagatelizowanym, albo potęgowanym.
- Problem smogu nie zaczął się dziś, nie jest to też histeria medialna. To, że nagle temat pojawił się w przestrzeni publicznej, wynika z tego, że implementowaliśmy unijne prawodawstwo w tym zakresie i wymogi dotyczące alarmowania o zanieczyszczeniach oraz przeciwdziałaniu im są znacznie surowsze. Smog jest czymś zupełnie innym niż emisje dwutlenku węgla i moim zdaniem, w odróżnieniu od tego drugiego, wydumanego problemu, jest rzeczywistym i palącym zagadnieniem z zakresu ochrony środowiska i ochrony zdrowia. Na pewno nie obejdzie się bez dużej zmiany koncepcji funkcjonowania ciepłownictwa w Polsce i poważnych inwestycji.
Gotowy projekt uchwały
Dzień przed prezentacją raportu NIK marszałek śląski Wojciech Saługa ogłosił, że jest już gotowy projekt uchwały antysmogowej. Po dziesięciu latach od wejścia jej w życie z województwa śląskiego mają zniknąć tzw. kopciuchy, czyli piece i kotły pozaklasowe, w których można spalać byle co i byle jak. Ocenia się, że w Śląskiem funkcjonuje 700 tys. indywidualnych palenisk węglowych. Co najmniej trzy czwarte z nich to „kopciuchy”. Pozaklasowy kocioł zasypowy emituje 400 mg pyłów w metrze sześciennym spalin. Kocioł 5. klasy – dziesięć razy mniej! I jeśli ktoś chce ogrzewać węglem (kwalifikowanej jakości!), to prędzej czy później będzie musiał używać takich właśnie kotłów.
- Gdyby chcieć błyskawicznie rozwiązać problem za pieniądze samorządu wojewódzkiego, to trzeba byłoby przeznaczyć na ten cel cztery roczne budżety. Budżet samorządu wojewódzkiego oscyluje wokół 1,5 mld zł - powiedział Wojciech Saługa.
Jak najtaniej eliminować PM10?
Organizacje ekologiczne zasadniczo uważają, że smog zniknie, gdy zniknie ogrzewanie węglowe i promują odnawialne źródła energii. Tymczasem z raportu NIK wynika, że antysmogowa krucjata powinna być prowadzona na podstawie ekonomicznych, a nie – nazwijmy to – ideologicznych przesłanek. Nowoczesne piece, kwalifikowane paliwo i edukacja, to najlepszy sposób na skuteczną walkę z niską emisją. Najtańszym sposobem jest wymiana tzw. kopciuchów na nowoczesne kotły lub podłączenie do sieci ciepłowniczej. Najwięcej kosztuje walka ze smogiem z zastosowaniem kolektorów słonecznych!
Jak wiadomo, niska emisja to pył zawieszony PM10. Po raz pierwszy w Katowicach przedstawiono rachunek kosztów redukcji tony (1 Mg) tego zanieczyszczenia. By osiągnąć ten cel przez wymianę pozaklasowych źródeł ogrzewania zasilanych paliwem stałym na kolektor słoneczny, trzeba zainwestować ok. 4 mln zł!
Żywiec postawił na solary
Zmniejszenie emisji PM10 w skali roku o tonę przez termomodernizację obiektów kosztuje 2,7 mln zł. Wymieniając „kopciucha” na nowoczesny piec węglowy trzeba liczyć, że redukcja wspomnianej wielkości emisji PM10 kosztować będzie od 100 do 300 tys. zł. Po przyłączeniu gospodarstwa domowego do sieci ciepłowniczej roczna redukcja tony PM10 kosztuje 245 tys. zł.
NIK skontrolował efektywność eliminacji (naszym zdaniem: raczej skuteczności redukcji) niskiej emisji w dziewięciu gminach – Bielsku-Białej, Cieszynie, Częstochowie, Janowie, Rybniku, Sosnowcu, Tychach, Wodzisławiu Śląskim i Żywcu.
„Część środków publicznych (ponad 3 mln zł) została wykorzystana na finansowanie inwestycji niezapewniających znaczącego efektu ekologicznego, w tym przede wszystkim na montaż instalacji solarnych, których stosowanie przynosi - w zakresie ograniczania niskiej emisji – efekty niewspółmiernie niskie w stosunku do zaangażowanych środków – raportuje NIK.
Gminą, która postawiła na solary, jest Żywiec. Można zauważyć, że w niej działa kilku producentów paneli słonecznych. NIK nie badał, czy funkcjonują dlatego, że Żywiec postawił na to źródło ogrzewania, czy też było odwrotnie.
WFOŚiGW wsparcia nie odmawiał
Kontroli poddano także instytucje, których znaczenie w redukcji niskiej emisji jest zasadnicze: Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Obie otrzymały pozytywne oceny. WFOŚiGW optymalnie dysponuje pieniędzmi przeznaczonymi na poprawę czystości powietrza. Kontrolą NIK objęte były działania w latach 2013-2015. I w tym czasie WFOŚiGW nie odrzucił ani jednego wniosku z powodu braku tzw. środków. W tym czasie zawarł 657 umów na ochronę powietrza na łączną kwotę 166,647 mln zł. Izba uznała, że WIOŚ w pełni zapewniał sprawny i rzetelny monitoring czystości powietrza.
Dobre kotły, dobre paliwo
Ale za degradację jego jakości nie odpowiadają, jakby się mogło wydawać, wyłącznie indywidualni użytkownicy pozaklasowych pieców lub kotłów węglowych.
- W Bielsku-Białej 53 proc. kotłowni stosowało paliwa niskiej jakości – podał w miniony piątek dyrektor katowickiej delegatury NIK Piotr Miklis.
W dniu, w którym NIK w Katowicach przedstawiał swój raport, minister środowiska prof. Jan Szyszko powiedział w Warszawie dziennikarzom: - Jest szansa, by rozporządzenia dotyczące norm jakości dla kotłów grzewczych i norm jakości dla węgla zaczęły obowiązywać przed jesiennym sezonem grzewczym.
Chodzi o dwa rozporządzenia Ministerstwa Rozwoju w sprawie norm jakości dla nowych kotłów grzewczych, a także rozporządzenie Ministerstwa Energii dotyczące norm jakości dla paliw stałych.
Będzie więc prawo. Teraz przydadzą się pieniądze, by je urzeczywistnić.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Do jasiu a slyszales o trybie letnim w nowszych kotlach ja pale caly rok a co do tych oseudo ekologow to je mafia . Skad ludzie wezma na ekogroszek i na wymiane kotlow a czymu yno my na skasku i malopolsce mamy wymieniac kotly albo wszyscy albo nikt my wymienimy a ktos pod warszawa bydzie chajcowal gumiokiem ja w zeszlym roku wymienilem kociol na klase 3 jak go nazywaja kopciuch i znowu mam wymieniac
Mieszkam w Gliwicach i też palę w tzw. kopciuchu, ale od niedawna zmieniłem sposób palenia od góry. Piec mam 12KW i wytrzymuje dobę palenia bez kopcenia. dymu troszeczkę, ale jest sposób aby nawet dym był spalony. Jednym słowem można palić czysto bez sieci miejskiej i płacić holendarne sumy za ogrzewanie
Komentarz usunięty przez moderatora z powodu złamania regulaminu lub użycia wulgaryzmu.
Trzeba jeszcze zrobić dopłaty do ekogroszku ponieważ ceny zrobiły się kosmiczne. Kopalnie poczuły interes i cena w górę! Jak zniknie flot i muł to ekogroszek jeszcze skoczy do góry.
Wiecie w ogóle, że w tych "kopciuchach" można czysto spalić węgiel metodą "od góry"?! Może wypadałoby się tym zainteresować a nie od razu wymieniać piece i trzepać na tym kasę... Zacznijcie edukować nieświadomych ludzi jak należy palić w piecu a nie tylko narzekać. Czysteogrzewanie pl
Obląkani ludzie...ile dni w roku mamy smog? kto w lipcu pali w piecu? gdzie to ocieplenie klimatu? pseudo-ekolodzy predzej zje was rak przy wpiepszaniu chemi z supermarketu......
Pamiętacie jak 25 lat temu w POLSKIM RADIU podawano stężenie o przekroczeniu pyłów oraz innych substancji ???? Proszę o przypomnienie o czym dokładnie POLSKIE RADIO w tamtych czasach informowało bo niestety jestem zbyt młody ale coś z tego tematu pamiętam . Teraz po długie j " CISZY " wszyscy z nowy alarmują !!! Ciekawe dlaczego 20 lat nikt nie mówił o stężeniach dopuszczalnych w powietrzu . Jakoś najwięksi truciciele świata czyli Chiny i USA nie przejmują się SMOGIEM. A jeszcze jedno , od kilku lat nie mówi się też o DZIURZE OZONOWEJ !!!!!!!!!!! Pamietacie ten temat ?????