Przyświeca nam misja robienia tego, czego oczekuje od nas nowoczesne społeczeństwo. Na szczęście świadomość proekologiczna Polaków rośnie, a rynek na którym działamy staje się coraz bardziej perspektywiczny - stwierdza w rozmowie z Trybuną Górniczą Tadeusz Koperski, prezes zarządu spółki Haldex.
Kto wpadł na pomysł powołania do działalności Haldex-u?
Firma powstała w 1959 roku na podstawie umowy między rządami Polski i Węgier, w sprawie utworzenia mieszanego przedsiębiorstwa dla wykorzystania hałd odpadów węgla kamiennego. Co ciekawe, węgierska gospodarka przeżywała wówczas dotkliwy deficyt paliw. Intensywnie więc poszukiwano rezerw. Węgrzy dysponowali sprawdzoną metodą odzysku węgla z hałd. Przedsięwzięcie okazało się rentowne i warte przeniesienia również na polski grunt. W latach osiemdziesiątych produkcja węgla odbywała się już w sześciu zakładach przeróbczych w Polsce. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że od samego początku działalności Haldex był przedsiębiorstwem innowacyjnym i tak zostało do dziś. Obecne realia rynkowe różnią się jednak od tych sprzed trzydziestu lat. Wymogi ekologiczne wzięły górę. Każde nasze przedsięwzięcie musi być nie tylko uzasadnione ekonomiczne, ale również służyć środowisku. Nie ma wątpliwości, że misja firmy dobrze wpisuje się w nowe tendencje rynkowe i odpowiada obowiązującym aktom prawnym, w tym dyrektywom unijnym. Już w 2005 roku wdrożyliśmy System Zarządzania Jakością według normy ISO 9001.
Dzisiejsza działalność spółki skupia się więc w dalszym ciągu na wykorzystaniu odpadów?
Mówmy raczej o surowcach, a nie o odpadach, ponieważ na dobrą sprawę odpady dla nas nie istnieją. Technologie, które stosujemy służą bezodpadowej przeróbce surowców poprodukcyjnych pochodzących z kopalń węgla kamiennego. Potrafimy odzyskiwać z nich nie tylko węgiel, ale także wyodrębnić kruszywa naturalne. Dodam, że jest to pełnowartościowy, certyfikowany materiał, składający się między innymi z mieszaniny iłowców, mułowców oraz piaskowców. Do kruszyw nie mają zastosowania przepisy ustawy o odpadach wydobywczych. Technologia pozwala również na wykorzystanie mułu powęglowego do produkcji pełnowartościowego surowca energetycznego.
Produkcja granulatu mułowego prowadzona jest w Zakładzie Haldex-Makoszowy w Zabrzu,natomiast pozostałe instalacje pracują na terenie kopalń Kompanii Węglowej. Ich ogólna zdolność produkcyjna wynosi 890 tysięcy ton na rok. Niezwykle istotny, zwłaszcza dla środowiska, jest fakt, że nasza produkcja odbywa się bezpośrednio w miejscu składowania odpadów wydobywczych.
Haldex stanowi więc doskonałe zaplecze zwłaszcza dla firm budujących drogi i autostrady.
To oczywiste. W drogownictwie staramy się zaspokoić potrzeby naszych klientów, przygotowując mieszanki na bazie naszych kruszyw, spełniające konkretne parametry wymagane przez klienta. W 2011 roku około 1 milion ton mieszanek trafiło właśnie na autostrady. W tym roku podobny wynik uzyskaliśmy już w końcu października, stanowi on 40 procent naszej ogólnej sprzedaży kruszyw.
Naturalnie kruszywa produkowane z odpadów wydobywczych znajdują również zastosowanie w innych branżach, w tym w przemyśle cementowym. Zapotrzebowanie na naszą produkcję jest więc ogromne, a przy okazji likwidowane są stare hałdy, często uciążliwe dla środowiska i mieszkańców naszego regionu.
Czym różni się węgiel odzyskiwany w procesie odzyskiwania z hałdy od tego, który bezpośrednio produkuje kopalnia?
Niczym. Podobnie jak kruszywo jest pełnowartościowym i certyfikowanym materiałem. Każdego roku w procesie przerobu odpadów wydobywczych uzyskujemy około 300 tysięcy ton węgla i 3 miliony ton kruszyw. Jednak nasze zdolności produkcyjne wcale się na tym nie kończą. Zarówno zakłady stacjonarne jak i kontenerowe są w stanie przerobić w okresie dwunastu miesięcy prawie 5,5 milionów ton odpadów. Z kolei instalacje mobilne, w tym krusząco-sortujące, granulatory dalsze 4 miliony ton. W sumie nasze możliwości produkcyjne sięgają 9,5 miliona ton rocznie. Zwrócę również uwagę na fakt, że przychód firmy w stosunku do roku ubiegłego wzrósł o ponad 20 procent. Pozwoli nam to na realizację zaplanowanych na przyszły rok inwestycji na poziomie kolejnych 18 milionów złotych. Dobre wyniki, jakie osiągamy, to także efekt zmian kapitałowych. Zakup akcji Haldexu od strony węgierskiej i Węglozbytu przez Kompanię Węglową zaowocował stworzeniem jednolitej wizji funkcjonowania spółki. W Grupie Kapitałowej Kompanii Węglowej nasza działalność ma znaczenie strategiczne.
A kwestia synergii przemysłu z nauką?
Realizujemy również i to zadanie. Haldex współpracuje z Głównym Instytutem Górnictwa, Instytutem Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego i Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie. Na przykład wieloletnia współpraca z gronem wysokiej klasy ekspertów, do którego zaliczamy profesora Stanisława Serkowskiego, reprezentującego Biuro Usług Naukowo-Technicznych w Katowicach, zaowocowała opracowaniem receptury oraz technologii produkcji granulatów mułowych. Już od 2004 roku z sukcesem prowadzimy jego sprzedaż oraz świadczymy usługę granulowania mułów na życzenie klienta. Pierwsza instalacja granulowania powstała w zakładzie Haldex Makoszowy w Zabrzu. Wspólnie pracujemy nad kolejnymi produktami, w tym biogroszkiem.
Na czym polega innowacyjność inwestycji na hałdzie w Katowicach-Panewnikach?
To jest jedna z naszych najnowocześniejszych instalacji. Poprzez rozbudowę modułową można zwiększać jej moce przerobowe. Dziś jest to 1800 tysięcy ton w skali roku. Hałda w Panewnikach zajmuje powierzchnię około100 hektarów i zalega na niej 20 milionów ton odpadów wydobywczych składowanych przez 60 lat. W prowadzonym procesie rekultywacji znajdą zastosowanie nasze produkty - kruszywa oraz BioCarbohumus, jako podłoże dla roślin. Materiał ten dobrze sprawdza się na terenach przemysłowych, zdegradowanych, czy też przeznaczonych do rekultywacji biologicznej.
Haldex bardzo mocno angażuje się więc w działalność proekologiczną.
Przyświeca nam misja robienia tego, czego oczekuje od nas nowoczesne społeczeństwo. Na szczęście świadomość proekologiczna Polaków rośnie, a rynek na którym działamy staje się coraz bardziej perspektywiczny. W 1992 roku otrzymaliśmy I Nagrodę Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, a przed rokiem przypadła nam w udziale nagroda "Jakość Roku" w kategorii ekologia za odzysk i unieszkodliwianie odpadów wydobywczych z bieżącej produkcji kopalń węgla kamiennego oraz hałd.
Czy firma może liczyć na środki unijne?
Owszem. Korzystaliśmy już z unijnych pieniędzy. Sadzę, że w ramach nowego budżetu unijnego więcej środków trafi do regionów. Tak przynajmniej zapowiada resort rozwoju regionalnego. Będą one przeznaczone na rozmaite projekty strukturalne, w tym projekty likwidacji hałd i rekultywacji terenów poprzemysłowych. Doświadczenia takich jednostek jak nasza z pewnością pomogą rozwiązać wiele problemów ekologicznych, których samorządy same nie są w stanie rozwiązać.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
