W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi zaliczania do pracy górniczej zatrudnienia na niektórych stanowiskach należy wyjaśnić, że pojęcie: „praca górnicza” generalnie oznacza okres zatrudnienia górnika w kopalniach głębinowych (pod ziemią), w kopalniach otworowych siarki oraz w kopalniach odkrywkowych siarki i węgla brunatnego, tj. okresy pracy górniczej wymienione w art. 50c ust. 1 pkt 1 - 9 ustawy emerytalnej - wykonywane co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. W przypadku wykonywania pracy o charakterze mieszanym (tj. częściowo pod ziemią i częściowo na powierzchni) praca ta stanowi pracę górniczą, jeżeli jest wykonywana pod ziemią co najmniej przez połowę dniówek roboczych w miesiącu, obliczanych w stosunku do czasu pracy obowiązującego w myśl zasad kodeksu pracy w danym zawodzie. Zgodnie z art. 50c ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej, za pracę górniczą uważa się zatrudnienie pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w ustawie, a także w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w ustawie, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego. Zgodnie natomiast z art. 194 ustawy emerytalnej, do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, pozostają w mocy dotychczas wydane przepisy wykonawcze. Zatem w zakresie uznania do pracy górniczej zatrudnienia na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu, nadal obowiązuje Zarządzenie Nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia stanowisk kierownictwa ruchu i dozoru ruchu pod ziemią, w kopalniach siarki i kopalniach węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą. W załącznikach nr 1 – 3 zarządzenia zamieszczone są wykazy stanowisk kierownictwa ruchu i dozoru ruchu kopalń, zakładów górniczych i podmiotów górniczych, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą. Jednocześnie zaznaczyć trzeba, że wskazane przepisy nie wymagają, aby praca na stanowiskach kierownictwa lub dozoru ruchu wymienionych w powyższych wykazach, musiała być wykonywana co najmniej w połowie dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią. Potwierdza to także orzecznictwo sądowe (wyrok SA w Katowicach z dnia 8 sierpnia 2002 r., I AUa 2630/01, Biul. SAKa 2003, nr 4). W tym przypadku wystarczające jest spełnienie warunku wykonywania takiej pracy co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. Podkreślić należy, że dotyczy stanowisk wymienionych w załącznikach do zarządzenia o którym wyżej mowa. W przypadku pracowników, którzy nie są pracownikami kierownictwa ruchu i dozoru ruchu zatrudnionymi na stanowiskach wymienionych w przywołanym Zarządzeniu Nr 9 i którzy z racji wykonywanych obowiązków są zobowiązani do zjazdów pod ziemię (dotyczy pracowników inżynieryjno-technicznych), pracodawca na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 31 marca 2008 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania przez pracodawców okresów zatrudnienia na stanowiskach, na których okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury, oraz na niektórych innych stanowiskach pracy górniczej, prowadzi bieżącą ewidencję zjazdów pod ziemię. Do pracy górniczej zaliczeniu będą podlegać wówczas miesiące, w których co najmniej przez połowę dniówek roboczych w miesiącu pracownik wykonał zjazdy pod ziemię. Przy czym zjazd pod ziemię, traktuje się na równi z dniówką przepracowaną pod ziemią. Należy podkreślić, że w przypadku emerytury górniczej ze względu na wiek np. 50 lat (dodatkowe warunki dla mężczyzny to udokumentowanie 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, a w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej), do pracy górniczej zaliczeniu podlegają okresy pracy górniczej wymienione w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej, nawet wówczas, gdy praca górnicza była wykonywana przez połowę dniówek/zjazdów pod ziemię w miesiącu. Ponadto do wymaganych 15 lat pracy górniczej (lub 10 lat pracy górniczej, w przypadku emerytury górniczej ze względu na wiek 55 lat) zaliczeniu podlegają okresy pracy górniczej liczone w wymiarze pojedynczym. Natomiast do wymaganych 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, można uwzględnić również okresy pracy górniczej liczonej w wymiarze półtorakrotnym tj. pracę w przodkach węglowych lub w drużynie ratowniczej. W przypadku emerytury górniczej bez względu na wiek, do pracy górniczej uprawniającej do tej emerytury można zaliczyć okresy pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią (wszystkie dniówki robocze lub zjazdy pod ziemię w miesiącu). Najistotniejsza rzecz, to ocena materiału dowodowego. Do wniosku o emeryturę ubezpieczony powinien przedstawić wszystkie dowody potwierdzające wykonywanie pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą (okresy pracy równorzędnej z praca górniczą zostały wymienione w art. 50c ust. 2 ustawy emerytalnej). Dopiero na podstawie całości dokumentacji oraz w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, organ rentowy może wydać w konkretnej , indywidualnej w sprawie rozstrzygnięcie w formie decyzji w zakresie uprawnień do emerytury górniczej.