Robert Garcarzyk nie jest mężczyzną skłonnym do egzaltacji. Przyznaje jednak, że raz łzy zakręciły mu się w oczach na dźwięki melodii Hejnału Mariackiego. W ten sposób trębacz składał hołd żołnierzom II Korpusu Polskiego i ich dowódcy, generałowi Władysławowi Andersowi na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino w 60 rocznicę bitwy.
Na szkolnym świadectwie Garcarzyka widnieje zawód automatyk, wojsko odsłużył w batalionie saperów, od 13 lat pracuje jako ślusarz w oddziale mechanicznym odstawy w kopalni "Mysłowice-Wesoła", natomiast z pasji jest... żołnierzem wsławionej walkami w Afryce Północnej Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.
- Zamiłowanie do historii wyniosłem ze szkoły podstawowej. Interesują mnie dzieje wojskowości z okresu II wojny światowej, a zwłaszcza Armii Polskiej na Wschodzie, przemianowanej w 1943 r. na II Korpus Polski - mówi o swoich fascynacjach 32-letni Robert Garcarzyk.
Dlaczego Anders?
Szczególną estymą darzy generała Władysława Andersa. Nie tylko dlatego, że był dowódcą II Korpusu, który poprowadził swoich żołnierzy do zdobycia i opanowania masywu Monte Cassino. Nie tylko z powodu niebywałego kolorytu tej postaci. Garcarzyk godzinami może opowiadać o epizodach z życia generała. Podziwia w nim doskonałego kawalerzystę, który na czele polskich jeźdźców zdobył w 1925 r. Puchar Narodów na zawodach w Nicei. Przypomina wierność przysiędze żołnierskiej, wykazaną po przewrocie majowym. Jego respekt budzi dumna postawa więźnia NKWD na Łubiance, który odrzucił propozycję wstąpienia do Armii Czerwonej. Ceni "niesubordynację" generała, który miał odwagę wyprowadzić z sowieckiej niewoli do Persji (Iranu) 115 tys. polskich obywateli. Ale bodaj najbardziej ujmuje go w Andersie jego ojcowski stosunek do żołnierzy. W tym kontekście przypomina, że rozkaz do ataku na Monte Cassino rozpoczął słowami: Żołnierze kochani, moi bracia i dzieci...
- Urodziłem się w Mysłowicach, 2 km od kopalni "Wesoła". Każdy, kto zna losy Ślązaków, doskonale wie, ilu Niemcy zagarnęli do Wehrmachtu. Wielu z nich - albo poprzez dezercję, albo niewolę - znalazło się w jednostkach II Korpusu. Władysław Anders był dla tych ludzi nie tylko dowódcą, lecz również przyjacielem i opiekunem, któremu ufali i za którym poszliby wszędzie - tłumaczy swoje zainteresowanie generałem Garcarzyk.
- Niepodobna też zapomnieć, że wśród 115 tys. Polaków, ewakuowanych ze Związku Radzieckiego, było tylko 72 tys. żołnierzy. W tej rzeszy wynędzniałych, chorych łagierników była młodzież, kobiety, dzieci. Generał i jego służby czynili nadludzkie wysiłki, aby wszystkim tym ludziom zapewnić opiekę lekarską, wyżywienie i dach nad głową - dodaje.
Lektury było za mało
Swoją fascynację dziejami II Korpusu i jego dowódcy Robert Garcarzyk pogłębiał od lat szkolnych, czytając opracowania historyczne, monografie, pamiętniki, oglądając archiwalne zdjęcia i filmy dokumentalne. Przed pięciu laty postanowił zostać karpatczykiem.
- Samej lektury było mi mało. Traf chciał, że znalazłem się na zlocie starych pojazdów wojskowych w Bielsku-Białej. Na tej imprezie spotkałem ludzi o podobnych zainteresowaniach, chętnych do stworzenia grupy rekonstrukcyjnej. Poprzez internet odnaleźliśmy kolejnych pasjonatów. Postanowiliśmy wcielić się w strzelców karpackich - opowiada o nowym etapie przygody z historią.
Jest ich dziesięciu: górnik, sprzedawca z bazaru, kasjer ze stacji benzynowej, policjant, ochroniarz, operator kinowego projektora, marynarz... Są z Bielska-Białej, Gdyni, Mikołowa, Rzeszowa... Najmłodszy ma 19 lat, najstarszy dobiega czterdziestki.
Liczą się szczegóły
Największą trudnością dla uczestników takiej grupy jest skompletowanie umundurowania i żołnierskiego oporządzenia. Tym bardziej, że szlak bojowy karpatczyków wiódł przez piaski pustyni po kampanię włoską. Tak więc obok pustynnych battle dressów musieli również zdobyć mundury z okresu otwierania drogi do Rzymu. Liczy się przy tym historyczna wierność każdego rekwizytu.
- Oprócz autentycznego munduru i repliki broni, latami, krok po kroku, gromadzę kolejne drobiazgi i detale oporządzenia. Sam tylko chlebak to prawdziwa skarbnica rzeczy codziennego użytku. We frontowym wyposażeniu żołnierza był m.in. przybornik do golenia z golarką, pędzlem i mydłem, była również szczotka do butów... Składała się na nie także książeczka wojskowa z danymi osobowymi, przebiegiem służby, wpisami o stanie zdrowia i przebytych chorobach, odniesionych ranach i kontuzjach. Ważnym żołnierskim rekwizytem był paybook, czyli książeczka żołdu - Garcarzyk wymienia wszystko to, co musiał zebrać.
W tych poszukiwaniach członkowie grupy karpatczyków korzystają z kilku źródeł. Bywają na jarmarkach staroci, regularnie odwiedzają internetowe strony kolekcjonerów militariów.
- Mamy kolegę, który prowadzi własną firmę i od czasu do czasu wyjeżdża w interesach do Anglii, Belgii... Zwykle obarczamy go całą listą zamówień: na spodnie, hełmy, dywizyjne odznaki... Na ile może - przywozi - opowiada o jeszcze jednym, ważnym źródle zaopatrzenia Garcarzyk.
Biją dywizję Goeringa
W pełnej żołnierskiej krasie spotykają się kilka razy w roku na rocznicowych obchodach, połączonych z historycznymi inscenizacjami ważnych bitew. Co oczywiste, najbardziej atrakcyjnym "przeciwnikiem" karpatczyków jest grupa rekonstrukcyjna elitarnej dywizji spadochronowej Hermann Goering, zamykającej z klasztoru na Monte Cassino drogę na Rzym.
- Co roku uczestniczę w maju w zabrzańskich obchodach rocznicy najważniejszej bitwy II Korpusu. Organizują ją nauczyciele i uczniowie Gimnazjum im. Bohaterów Monte Cassino. Członkowie naszej grupy występują w nich w roli warty honorowej przy pomniku, upamiętniającym zdobycie przez Polaków najsilniejszego punktu oporu armii niemieckiej na tzw. Linii Gustawa. Zdarza się, że na mszę św. i pod pomnik przychodzą kombatanci z synami i wnukami. Podejdą, oglądają, dotykają każdy szczegół umundurowania. "Tak, to jest to, też to miałem" - potakują, wskazując wnukom. Trudno o wyższe uznanie. To niesłychanie wzruszające spotkania - cieszy się Robert Garcarzyk.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
