Kopalnia Ćwiczebna przy Muzeum Miejskim Sztygarka w Dąbrowie Górniczej obchodziła na początku roku dziesiątą rocznicę ponownego otwarcia podziemnej trasy turystycznej. Tak naprawdę jednak okrągły jubileusz przypadać będzie dopiero w 2021 r. Na razie jednak jej nie zwiedzimy, gdyż 12 marca Kopalnia Ćwiczebna, ze względu na sytuację epidemiologiczną w Europie, została do odwołania zamknięta dla zwiedzających.
Kilkupoziomowa płytka kopalnia ćwiczebna w Dąbrowie Górniczej znajduje się niedaleko od granicy z Sosnowcem. Całe dziesięciolecia służyła uczniom Zasadniczej Szkoły Zawodowej górniczej. Od 1987 r. istniała możliwość zwiedzania sztolni po uprzednim zgłoszeniu w grupach zorganizowanych. Jednocześnie do 1994 r. kopalnia służyła jako obiekt szkoleniowy, prócz uczniów ZSZ odwiedzały ją np. wycieczki grup studentów.
- Do samego końca funkcjonowania klasy górniczej w szkole istniała możliwość zwiedzania kopalni. Osobiście byłem w 1991 r. z wycieczką w kopalni jako student geologii. Na pewno możliwość istniała do roku 1994, a być może nawet 1996 r. - wtedy mury szkoły opuścili ostatni absolwenci klasy górniczej - informuje dr Zbigniew Mirkowski, adiunkt w Muzeum Miejskie Sztygarka w Dąbrowie Górniczej.
Rada Miejska w Dąbrowie Górniczej w 1995 r. podjęła uchwałę o otwarciu Muzeum Miejskiego w budynku dawnej szkoły. Faktycznie nastąpiło to dwa lata później, jednak bez trasy podziemnej. W lipcu 1997 r. kopalnia została zalana. Katastrofalne opady i powódź spowodowały, że pompy nie dały rady.
Co było w kolejnych latach, wiemy dzięki kwerendzie zbiorów. W zasobach dąbrowskiego muzeum znajduje się ulotka muzealna z 1999 r. informująca o możliwości zwiedzania kopalni w grupach zorganizowanych.
W 2001 r. nastąpiło otwarcie podziemnej trasy turystycznej. Zwiedzanie możliwe było we wtorek, środę, czwartek i piątek od godz. 8.00 do 12.00, a w soboty od 10.00 do 14.00, w cenie 8 zł oraz 4 zł. Do kopalni wpuszczano grupy 10-osobowe.
- Niestety w kronikach nie ma dokładnej daty otwarcia trasy w 2001 r., na podstawie chronologii można przypuszczać, że było to przed letnimi wakacjami. Nie ma też informacji, jak długo to trwało, ale na pewno w 2002 r. trasa była jeszcze dostępna. Prawdopodobnie w 2002 r., być może w drugiej połowie, za sprawą niekorzystnego raportu BHP trasę zamknięto - dodaje dr Zbigniew Mirkowski.
To nie był koniec trudności kopalni ćwiczebnej. W 2004 r. dolna część kopalni znalazła się ponownie pod wodą. Również i w tym przypadku nie odnotowano, kiedy to się stało.
- Nie ma w kronikach i dokumentach zapisu daty zalania kopalni w 2004 r. Przyczyną była awaria instalacji elektrycznej, pompa nie pracowała, nie było możliwości awaryjnego zasilania, poziom wody znacznie przekroczył stan z roku 1997, zalewając poziom III i II kopalni - wyjaśnia dr Zbigniew Mirkowski.
Do 2010 r. trasa turystyczna była zamknięta, jedynie kilka razy umożliwiono zwiedzanie kopalni przez grupy zorganizowane np. uczestnikom zlotu eksploratorów w maju 2009 r. Od 2007 r. rozpoczęto prace remontowo-modernizacyjne w celu uruchomienia trasy turystycznej.
Zostały one uwieńczone powodzeniem i 2 stycznia 2010 r. nastąpiło ponowne otwarcie podziemnej trasy turystycznej. Udostępniono ją odtąd w trzy dni tygodnia: we wtorki, czwartki i soboty. Kilka miesięcy później, 4 listopada 2010 r. kopalnia ćwiczebna wpisanie została na listę obiektów Szlaku Zabytków Techniki, a 13 czerwca 2015 r. nastąpiło otwarcie trasy multimedialnej.
W dokumentacji prowadzonej przez dąbrowskich muzealników zachowały się też dane o liczbie zwiedzających. W 2010 r. kopalnię odwiedziło 2890 osób, dwa lata później trochę więcej, bo 3688, a w 2014 r. - 3128. Jeszcze lepszy był 2015 r., kiedy dąbrowskie podziemia zwiedziło 4318 osób, oraz 2016 r., kiedy frekwencja wynosiła 6491. Kolejne lata cechowały się stopniowym spadkiem liczby zwiedzających: w 2017 r. było ich 5673, w 2018 r. - 4334, a w minionym 2019 r. - 3801 osób. Turyści zawsze wchodzili i wychodzili główną sztolnią - nigdy nie było potrzeby korzystania z wyjścia awaryjnego.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
