Raport Agencji Rozwoju Przemysłu o stanie górnictwa w 2019 roku

W 2019 r. polskie kopalnie wydobyły 61,6 mln t węgla kamiennego. W tym 49,6 mln t węgla energetycznego (mniej o 1,8 mln t niż rok wcześniej) i 12 mln t węgla koksowego (więcej o 24 tys. t niż w 2018 r.).

Ogółem wyprodukowano o 2,8 proc. (1,76 mln t) mniej niż w 2018 r. Takie dane przedstawił Mirosław Skibski, dyrektor katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu.

Z zaprezentowanego podczas Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2020 raportu o stanie górnictwa wynika, że w ub.r. węgiel energetyczny stanowił 80,4 proc. wydobycia. Koksowy – 19,6 proc. Przy czym proporcje w porównaniu z wcześniejszym rokiem zmieniły się na korzyść koksowego. Sprzedaż węgla kamiennego wyniosła 58,4 mln t (mniej o 4,1 mln t niż w 2018 r.). W tym energetycznego – 46,7 mln t (mniej o 3,7 mln t niż w 2018 r.), koksowego – 11,78 mln t (mniej o 0,37 mln t). Mniejszą sprzedaż zanotowano m.in. w latach 2005-2006.

Aż 93,7 proc. węgla energetycznego sprzedano w Polsce, do krajów unijnych i poza UE trafiło 6,3 proc. sprzedaży (3,7 mln t). W kraju surowiec kupowała głównie energetyka zawodowa i przemysłowa – 57,5 proc. (33,6 mln t, o 1,3 mln t mniej niż w 2018 r.).

Następnie koksownie – 19,8 proc. (9,2 mln t, o 0,4 mln t mniej niż w 2018 r.), ciepłownie – 7,2 proc. (4,2 mln t, o 0,5 mln t mniej niż w 2018 r.). Inni odbiorcy przemysłowi to 0,4 mln t, o 0,04 mln t mniej niż w 2018 r., pozostali odbiorcy krajowi – 7,3 mln t, o 1,7 mln t mniej niż w 2018 r.

– Stan zapasów węgla na koniec grudnia 2019 r. wyniósł 5,24 mln t. Rok do roku wzrósł o 121,9 proc., czyli o 2,87 mln t – wyliczał dyr. Skibski.

Dla porównania w styczniu 2018 r. na zwałach leżało 1,5 mln t. W czerwcu tego roku 2,25 mln t, a w listopadzie 2,4 mln t. To był najwyższy poziom w 2018 r. i w grudniu spadł o ponad 100 tys. t. Stały wzrost zapasów rozpoczął się w marcu 2019 r. z 2,4 mln t do aż 5,2 mln t w grudniu.

Import węgla kamiennego do Polski w 2019 r. wyniósł 16,7 mln t i był niższy od importu w 2018 r. o 2,6 mln t.Import energetycznego wyniósł 13,3 mln t (mniej o 2,5 mln t), a koksowego 3,4 mln t (o 0,08 mln t mniej).

ARP przedstawiła także dane na temat importu i eksportu na przestrzeni wybranych lat ostatniej dekady. I tak w roku 2011 import wyniósł 15 mln t, a eksport 5,7 mln t, w 2012 r. – to było odpowiednio 10,2 mln t i 7,4 mln t, w 2017 r. – 13,4 mln t i 6,2 mln t, w 2018 r. – 19,2 mln t i 3,9 mln t, w 2019 r. – 16,7 mln t i 3,7 mln t.

Cena zbytu węgla ogółem w ub.r. wyniosła 349,66 zł za t. W porównaniu do ceny w 2018 r. była wyższa o 1,5 proc. Cena sprzedaży energetycznego wzrosła o 4,5 proc. i wyniosła 284,88 zł za t, zaś koksowy sprzedawano o 6 proc. taniej (606,02 zł za t). Wartość sprzedanego węgla ogółem wyniosła 20,430 mld zł i była niższa niż w 2017 r. (20,603 mld zł) i w 2018 r. (21,563 mld zł). Spadła wydajność pracowników. W 2019 r. wyniosła 809 t na osobę, rok wcześniej 829 t, w 2017 – 849, a w 2016 – 854 t.

Wzrósł jednostkowy koszt produkcji węgla. W 2016 r. to było 255,79 zł za t, w 2017 r. – 274,37 zł za t, w 2018 r. – 323,35 zł za t, w 2019 r. – już 345,98 zł za t.

Z kolei jednostkowy wynik ze sprzedaży węgla w ub.r. to 3,68 zł na tonie. ARP przytacza także dane za ostatnią dekadę: 2011 r. – 54,96 zł, 2012 r. – 30,14 zł, 2013 r. to strata – 6,32 zł, 2014 r. strata – 31,08 zł, 2015 r. strata – 26,78 zł, 2016 r. strata – 9,14 zł. W 2017 r. odbicie i zysk – 40,29 zł, w 2018 r. – 21,19 zł i w ub.r. – 3,68 zł.

Szef katowickiego oddziału ARP przypomniał, że od stycznia 2015 r. do grudnia 2018 r. Spółka Restrukturyzacji Kopalń przejęła nie tylko majątek, ale też ogólnie 11854 pracowników zakładów górniczych. Ze świadczeń osłonowych skorzystało w tym okresie 9798 osób, w tym 6123 z urlopów górniczych, 610 z urlopów dla pracowników przeróbki i 3065 osób z jednorazowych odpraw pieniężnych finansowanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Środki dotacji budżetowej przekazane na ten cel to 1233,8 mln zł.

– Stan zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego na koniec grudnia 2019 r. wyniósł 83297 osób, w tym 64259 pod ziemią oraz 19038 na powierzchni – wyliczył dyr. Mirosław Skibski. Dodał, że w porównaniu do stanu na koniec 2018 r. był on wyższy o 454 osoby, w tym o 2 więcej pod ziemią i 452 więcej na powierzchni.

– Zwiększenie stanu zatrudnienia było wynikiem przyjęcia do pracy w górnictwie 4470 osób przy równoczesnym odejściu z pracy 4016 osób – kontynuował dyr. Skibski. Dodał, że pod ziemią zatrudnionych jest 77,1 proc. osób, na powierzchni 22,9 proc.

W ub.r. sektor wpłacił łącznie 6 802 mln zł bieżących płatności publicznoprawnych. To najwięcej od 2013 r. (7,1 mld zł). W 2018 r. było to 6,24 mld zł, w 2017 r. – 6,5 mld zł.

– Górnictwo węgla kamiennego niemal w 100 proc. realizuje należne płatności publicznoprawne – podkreślił dyr. Skibski.

Nakłady inwestycyjne w środki trwałe rosną w górnictwie stale od trzech lat. W 2017 r. w sumie wyniosły – 1,587 mld zł, w 2018 r. – 2,822 mld zł, a w 2019 r. rekordowe – 3,9 mld zł.

Wynik ze sprzedaży węgla w ub.r. wyniósł 214,5 mln zł. Rok wcześniej to było 1,322 mld zł, a w 2017 r. 2,664 mld zł. Największą stratę zanotowano w 2014 r. i wyniosła ona 2,179 mld zł, rok później spadła do 1,9 mld zł, a w 2016 r. do 666 mln zł, po czym nastąpiło odbicie i dodatnie wyniki branży. Wynik finansowy netto spółek produkcyjnych w 2019 r. był ujemny i wyniósł minus 1,087 mld zł. W 2017 r. to było 2,883 mld zł na plusie, w 2018 r. niemal 1 mld zł. Rekordowa strata to rok 2015 – minus 4,5 mld zł.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.