Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa funkcjonuje już od blisko 130 lat. Przez tyle lat branża górnicza zmieniła się diametralnie i pewnie też bardzo mocno zmieniło się stowarzyszenie. Jaką rolę pełni ono dzisiaj?
Nadal jako stowarzyszenie jesteśmy organizacją pozarządową, której działalność reguluje ustawa Prawo o stowarzyszeniach. Tym niemniej cele SITG są dzisiaj podobne do tych, które zrodziły się u źródeł powstania polskiego ruchu stowarzyszeniowego w środowisku górniczym w XIX wieku.
Jakie to cele?
Są to: integracja, szacunek dla tradycji, kształtowanie przyszłości. Według mnie w hierarchii ważności kształtowanie przyszłości jest celem najważniejszym. Zobowiązuje on członków stowarzyszenia do aktywnego udziału w merytorycznym życiu sektora górniczego – nie tylko węgla kamiennego czy brunatnego, ale całego polskiego górnictwa. Oznacza to dbałość naszej organizacji o to, by jej członkowie podnosili swoją wiedzę, żeby była to wiedza nowoczesna i wielokierunkowa, a więc dotycząca zarówno bezpieczeństwa pracy, technik eksploatacji złóż, ochrony środowiska, jak i znajomości ustaw i rozporządzeń aktualnie obowiązujących w górnictwie. Stowarzyszenie realizuje to poprzez organizację konferencji naukowo-technicznych, seminariów i szkoleń oraz różnego rodzaju spotkań dyskusyjnych i odczytów popularyzujących górnictwo. Ważnym narzędziem są tutaj czasopisma „Przegląd Górniczy” i „Wspólne Sprawy” wydawane przez stowarzyszenie. Pozostałe cele zapisane w naszej misji są realizowane bardzo dobrze. Są one w jakimś stopniu związane ze specyfiką pracy górniczej, która samoistnie wymusza poczucie integracji i poszanowania tradycji. Są to cele bliskie ludziom górnictwa, o dużym znaczeniu społecznym i są one realizowane powszechnie, przez liczną rzeszę naszych członków.
SITG nadal liczy kilkanaście tysięcy członków?
Jest nas ponad 11 tys. według stanu na koniec grudnia 2018 r. W szczytowym okresie było to ok. 65 tys., ale w samym tylko górnictwie węgla kamiennego pracowało wówczas blisko 450 tys. osób, a dziś jest ich ok. 80 tys. Tym niemniej nadal jest to duże środowisko, które SITG stara się integrować i na pewno są tego wymierne efekty. Przykładowo, cel dotyczący szacunku dla tradycji, mający różne formy, realizują wszyscy, nawet najmniejsze koła naszych członków. Są to tradycyjne pochody barbórkowe, uroczyste akademie z okazji Dnia Górnika i patronki górniczego stanu św. Barbary, spotkania gwarków. Stowarzyszenie bierze udział także w zagranicznych uroczystościach górniczych, takich jak na przykład Salamandrowe Dni w Bańskiej Szczawnicy na Słowacji. Mówiąc o tym wydarzeniu, którego kulminacją jest piękny pochód górniczych delegacji z różnych krajów europejskich, chciałbym podkreślić, że w tym roku polska delegacja SITG z różnych naszych oddziałów była najliczniejsza i jej przemarsz wraz z towarzyszącą jej orkiestrą górniczą wzbudzał owacje wśród widzów pochodu. Staramy się także tworzyć wydawnictwa przedstawiające naszą piękną historię i tradycje górnicze. Współpracujemy z europejskimi organizacjami, które kultywują tradycje górnicze. Mówiąc o innych efektach naszej działalności, chciałbym także wspomnieć o bardzo dobrej działalności niektórych naszych komisji problemowych, w tym Komisji ds. Młodej Kadry, co mnie napawa optymizmem, gdy myślę o przyszłości stowarzyszenia.
15 listopada odbędzie się XXVIII Walny Zjazd SITG. Co to za wydarzenie?
To ważne wydarzenie, które jest zapisane zarówno w ustawie, jak i w naszym statucie. Odbywa się co cztery lata. Jako prezes zarządu głównego będę tam m.in. prezentował sprawozdanie z tego, co w stowarzyszeniu działo się przez ostatnie cztery lata. Podsumujemy konferencje, szkolenia, działalność wydawniczą i międzynarodową, ważne jubileusze, imprezy integracyjne, a także stan naszych finansów. Będziemy rozmawiać o przyszłości stowarzyszenia, odbędą się też wybory nowych władz na kolejną kadencję 2020-2023.
Które wydarzenia minionych czterech lat były – według pana – najważniejsze?
Mieliśmy jubileusz 125-lecia SITG. Była to duża uroczystość w sali Sejmu Śląskiego, akademia, patronat prezydenta Andrzeja Dudy, potem spotkanie biesiadne uczestników, w tym także delegacji zagranicznych. Z punktu widzenia SITG była to największa uroczystość. Później, w roku 2018, wspólnie z Głównym Instytutem Górnictwa współorganizowaliśmy obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, w ramach konferencji „Ludzie górnictwa w odzyskaniu niepodległości”. Było mnóstwo ciekawych referatów. Udało się nam odnaleźć potomków założycieli SITG, którzy podzielili się swoimi wspomnieniami o przodkach. Konferencja przyciągnęła ok. 200 osób i poświęciliśmy jej cały numer „Przeglądu Górniczego” – naszego czasopisma, które wtedy też obchodziło swoje 115. urodziny. W obecnym 2019 r. SITG brało udział w obchodach 100-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. Przypomnę, że przecież Akademia Górnicza powstała w 1919 r., między innymi, dzięki staraniom i działaniu wielu polskich inżynierów górników zrzeszonych w ówczesnym Stowarzyszeniu Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych. To ono jest przodkiem obecnego SITG. Oprócz tego przygotowaliśmy wiele konferencji merytorycznych, których organizatorami były nasze oddziały, np. Oddział Bełchatów, który zorganizował Międzynarodowy Kongres Górnictwa Węgla Brunatnego w 2016 i 2018 roku.
Co zatem trzeba zrobić, aby zostać członkiem stowarzyszenia?
Trzeba przede wszystkim wyrazić taką wolę. Każdy inżynier, technik górnictwa, choć nie jest to obligatoryjne (bo są też osoby po prostu pracujące w branży) może się zapisać do SITG. Problemem jest to, że członków ubywa. Zamykane są kopalnie i ludzie, którzy odchodzą, czy też przechodzą na emeryturę, niekoniecznie dalej chcą być członkami. Z tych 11 tys. członków, o których wspomniałem, ok. 3 tys. to emeryci. Pozostali czynnie pracują w górnictwie i w firmach okołogórniczych. Bardzo często zdarza się tak, że gdy znika zakład górniczy, znikają też ludzie. Zależy nam na tym, żeby do stowarzyszenia przychodzili młodzi ludzie, którzy zaczynają pracę w kopalni. To dla naszej organizacji jedno z najważniejszych wyzwań na przyszłość. Aktywność Komisji ds. Młodej Kadry pokazuje, że są młodzi ludzie zainteresowani programem oferowanym przez SITG. Na pewno ich interesuje coś innego niż emerytowanych pracowników kopalń. To wskazuje, że nasze programy muszą być zróżnicowane i tego oczekują nasi członkowie.
Skoro mowa o zmianach, to jakie są plany na lata najbliższe?
Musimy bardzo się starać, aby liczba członków nam się nie zmniejszała. Będziemy dążyć do tego, żeby nasze szeregi zasilali młodzi ludzie, nie zaniedbując troski o starszych wiekowo pracowników i emerytów. Musimy się zastanowić, jak to robić. Ci ludzie muszą się widzieć i być przekonani, że warto być członkiem SITG, że program stowarzyszenia oferuje ciekawe wydarzenia i imprezy. To według mnie jest sprawą strategiczną. Oprócz tego chcemy wypracować i nawiązać nowe formy współpracy z pracodawcami z branży górniczej. Muszą oni dostrzec, że w tych doświadczonych ludziach zrzeszonych w SITG tkwi wielki potencjał intelektualny i może być on z pożytkiem wykorzystany w ich firmach. Kiedyś to było oczywiste – dzisiaj problem jest bardziej złożony. Generalnie nie chcemy wyznaczać sobie celów, które będą nierealne, ale tych kilka strategicznych trzeba posiadać. O nich będziemy z pewnością dyskutować na Walnym Zjeździe SITG.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
