- Obszar objęty naprawą szkód górniczych wynosi ok. 4 tys. km kw. Obejmuje 70 gmin na terenie województw: śląskiego, dolnośląskiego i małopolskiego. Tylko w tym roku SRK planuje realizację 804 zadań z tytułu naprawy szkód górniczych na łączną, szacunkową wartość 100 mln zł - wyjaśnia Trybunie Górniczej JANUSZ GAŁKOWSKI, prezes zarządu Spółki Restrukturyzacji Kopalń.
Spółka zakończyła przyjmowanie wniosków o wypłatę rekompensat z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla. Jak teraz przebiegają prace nad złożonymi wnioskami?
Większość została już zweryfikowana. W naszych 6 punktach przyjęliśmy prawie 9,5 tys. wniosków, a dotychczas zweryfikowaliśmy pozytywnie ponad 6 tys. I te osoby listownie otrzymały od nas informacje o przyznanym im świadczeniu. Wypłaty rekompensat potrwają do końca tego roku. Dodam, że będzie to druga tura wypłat tego typu świadczeń. Pierwsza miała miejsce po przyjęciu przez rząd ustawy w październiku 2017 r. Wtedy nasza spółka - podobnie jak teraz - przyjęła najwięcej wniosków, bo ponad 192 tys. Obecnie prawo do rekompensat w wysokości 10 tys. zł otrzymały kolejne grupy uprawnionych, którym w przeszłości odebrano bezpłatny węgiel. Świadczenia teraz trafią głównie do wdów i sierot po zmarłych górnikach. Przyjęcie takiej liczby wniosków i ich weryfikacja wymagały od nas ogromnego wysiłku organizacyjnego.
To nie jest jednak głównym zadaniem SRK...
...no tak, zaraz usłyszę, że główne zadanie to likwidacja kopalń. Oczywiście, to ważne zadanie, ale nie jedyne. Wielekroć powtarzam, że to są dla nas zadania rutynowe. Przecież większość zatrudnionych w Spółce osób to pracownicy bezpośrednio związani z wydobyciem węgla. Naszą misją jest jednak efektywne zagospodarowanie, rekultywacja i rewitalizacja przejmowanych terenów. Dbałość o środowisko naturalne oraz zabezpieczenie przed zniszczeniem obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe i przemysłowe.
Jakim majątkiem spółka dysponuje?
Skupiamy 14 kopalń lub ich oznaczone części zakładów górniczych. Nieruchomości lub pozostałe składniki mienia SRK znajdują się w 73 gminach na terenie Śląska i Małopolski Zachodniej. Posiadamy ponad 14 tys. działek na 3,5 tys. ha. Jeżeli dodamy ponad 3 tys. budynków, gdzie znajduje się prawie 16 tys. mieszkań z blisko 37 tys. lokatorów, to otrzymamy obraz firmy, choć nadal niepełny. Często podkreślam, że takiej spółki na próżno byłoby szukać na mapie gospodarczej Polski. Dlatego jak ktoś mówi, że jesteśmy tylko likwidatorem, to zawsze podaję te kilka dodatkowych informacji i wtedy zainteresowany… zmienia zdanie.
Trudno się dziwić skoro pan informuje, iż SRK chroni Śląsk przed zalaniem.
I wcale nie przesadzam i nie straszę - podaję tylko fakty. Rocznie nasza firma pompuje ok. 90 mln m sześc. wody. Zaprzestanie odwadniania spowodowałoby sukcesywne zatapianie i zagrożenie wodne dla wszystkich kopalń w regionie. Niejako przy okazji zwiększamy wykorzystanie wody do celów przemysłowych. Obecnie jest to ok. 5 proc., ale chcemy ten wskaźnik zwiększyć do kilkudziesięciu procent. Pracujemy nad projektem uzdatniania wody i dostarczania jej mieszkańcom województwa śląskiego. Ponadto z trzech kopalń pozyskujemy metan. W ub.r. sprzedaliśmy ponad 25 mln m sześc. tego gazu.
Przejmując tak ogromny majątek, dostaliście w spadku także ogrom szkód górniczych.
Obszar objęty naprawą szkód górniczych wynosi ok. 4 tys. km kw. Obejmuje 70 gmin na terenie województw: śląskiego, dolnośląskiego i małopolskiego. Tylko w tym roku SRK planuje realizację 804 zadań z tytułu naprawy szkód górniczych na łączną, szacunkową wartość 100 mln zł. Prawo górnicze i geologiczne nakazuje spółce likwidującej kopalnie, w całości lub części, ochronę środowiska oraz rekultywację gruntów po działalności górniczej. I tak też czynimy. Określiliśmy 44 przedsięwzięcia, których realizacja przywróci wartość użytkową prawie 5,2 tys. ha oraz ograniczy emisję gazów cieplarnianych do atmosfery o ponad 8 tys. Mg/rok. Szacowana wartość tych prac do końca 2027 r. wyniesie ponad 593 mln zł.
Bez udziału SRK nie odbyłaby się także restrukturyzacja zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego.
To decyzja właściciela reprezentowanego przez Ministerstwo Energii. Nie ma zwolnień grupowych, a są dobrowolne odejścia finansowane z budżetu państwa. Od 1 maja 2015 r. do 30 grudnia 2018 r. spółka przejęła wraz z likwidowanymi kopalniami ponad 13,3 tys. pracowników. Ponad 10 tys. złożyło wnioski o osłony socjalne przewidziane w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Ostatecznie z urlopów skorzystało ponad 6 tys. pracowników dołowych i ponad 600 zatrudnionych w zakładach przeróbki mechanicznej węgla. Ponad 3 tys. osób otrzymało jednorazowe odprawy pieniężne.
Które z zadań postawionych przed SRK uznaje pan za najtrudniejsze?
Wszystkie wymagają sporego wysiłku i wiedzy. Szczególnie zależy nam jednak na przywróceniu do życia terenów i obiektów pogórniczych, bo to sprzyja rozwojowi innych pozagórniczych sektorów gospodarki. W ten sposób wpisujemy się w Platformę Wsparcia Regionów Górniczych Ministerstwa Energii, które przedstawiło szereg działań na rzecz przyszłości Śląska. Zaproponowano m.in. utworzenie specjalnego funduszu dla regionów górniczych w Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej 2021-2027 w kwocie 4,8 mld euro. To wyzwanie nie tylko dla nas! Śląsk potrzebuje zrównoważonego rozwoju, a nasza Spółka jest ważnym ogniwem w tym procesie. Wśród istotnych zadań wymieniłbym sprawy kadrowe, bo to od pracujących w firmie osób zależą jej losy i efektywność. A to wiąże się również z właściwą do potrzeb skalą zatrudnienia.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Inteligentny i kompetentny Prezes