SRK analizuje możliwość wykorzystania wód z dawnych kopalń

Wody odpompowywane z wyrobisk dawnych kopalń na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim mogłyby w dużej części zasilać regionalną sieć wodociągową, wspomagać ciepłownictwo, a także służyć do wytwarzania energii elektrycznej. Sposoby wykorzystania wód analizuje obecnie Spółka Restrukturyzacji Kopalń (SRK).

Odpompowywanie wody z podziemnych wyrobisk dawnych kopalń jest konieczne, by nie doszło do zalania czynnych zakładów, a często także dla ochrony powierzchni. Zajmuje się tym należący do SRK Centralny Zakład Odwadniania Kopalń. Większość wody trafia do rzek, cieków i rowów melioracyjnych, a w dalszej kolejności do Odry i Wisły.

- Od dawna mamy świadomość, że w odpompowywanych przez nas wodach tkwi olbrzymi potencjał gospodarczy - część tych wód mogłaby być z powodzeniem zagospodarowana jako woda pitna. Wody mogłyby też być wykorzystane np. w elektrowniach szczytowo-pompowych i napędzać turbiny elektryczne - powiedział PAP prezes SRK Janusz Gałkowski.

Jego zdaniem, rozpoczęcie wykorzystywania podziemnych wód na szerszą niż dotąd skalę wymaga sporządzenia kompleksowego studium wykonalności takiego projektu, który SRK mogłaby zrealizować we współpracy z podmiotami zewnętrznymi, np. w formule spółki celowej. Możliwe byłoby też aplikowanie o środki europejskie z unijnej inicjatywy wsparcia regionów górniczych będących w transformacji.

- Ilość wód odpompowywanych co roku na powierzchnię z wyrobisk dawnych kopalń odpowiada ponad jednej trzeciej zapotrzebowania na wodę pitną w aglomeracji katowickiej. Nawet wykorzystanie jedynie części podziemnych wód dałoby wyraźny efekt gospodarczy i ekologiczny - ocenił prezes SRK.

Obecnie wykorzystywane jest - przede wszystkim do celów przemysłowych i technologicznych - jedynie 4-5 proc. wypompowywanej z wyrobisk wody. Analizy przeprowadzone na zlecenie SRK wykazały, że ok. 27 mln m sześc. podziemnych wód, z niespełna 90 mln m sześc. odpompowywanych co roku na powierzchnię, można - po odpowiednim uzdatnieniu - wykorzystać w sieci wodociągowej miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, m.in. w Katowicach, Siemianowicach Śląskich i Czeladzi.

Pilotażowy projekt w tym zakresie przygotowywany jest w Czeladzi, gdzie działa należąca do Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń pompownia Saturn, zdolna dostarczyć do sieci 1,5 mln m sześc. wody, nie tylko dla mieszkańców tego zagłębiowskiego miasta, ale także pobliskich Siemianowic i części Katowic. SRK rozmawia na ten temat z samorządami miast. Chce też zwiększyć wykorzystanie wody do celów przemysłowych i energetycznych.

Jeżeli uda się rozwinąć taki projekt na dużą skalę, zadaniem należącego do SRK zakładu odwadniania kopalń będzie już nie tylko odpompowywanie podziemnych wód, ale także regularne dostarczenie zamówionej ilości wody o odpowiednich parametrach do odbiorców, którymi byłyby spółki wodociągowe. Wstępnie wyliczono, że woda z kopalń byłaby znacząco tańsza niż ta dostarczana obecnie przez miejskich dostawców.

Ponadto wody z czynnych i zamkniętych kopalń węgla kamiennego mogą być ekologicznym źródłem ciepła np. do ogrzewania domów. Każdego dnia wypompowywanych jest kilkaset tysięcy metrów sześc. wód dołowych o temperaturze przekraczającej 13 stopni Celsjusza. Są to tzw. niskotemperaturowe zasoby energii geotermalnej, które można wykorzystać do ogrzewania, np. jako źródła dla pomp ciepła. Korzystanie w tym celu z wód kopalnianych byłoby znacznie tańsze niż wiercenie nowych otworów.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.