Zaangażowanie w rozwój nowych produktów ma być jednym z filarów rozwoju Jastrzębskiej Spółki Węglowej w kolejnych dziesięcioleciach. W ten sposób górnicza spółka chce upiec dwie pieczenie na jednym ogniu – oprócz dywersyfikacji produkcji pozwoli to również funkcjonować w zamkniętym cyklu produkcji, niwelując tym samym wpływ na środowisko.
O tym, jak ma wyglądać ewolucja w działalności JSW, mówił dr inż. Krzysztof Kwaśniewski z Akademii Górniczo-Hutniczej, b. członek rady nadzorczej górniczej spółki. Naukowiec z Katedry Zarządzania w Energetyce przypomniał, że zalążkiem Unii Europejskiej była Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
Nie ma opłacalnej alternatywy
- Pytanie jest takie, co z tego pozostanie i czy ta nazwa ma jeszcze w ogóle sens? Jak każdy problem, można go rozwiązać albo ominąć. Czasem mam wrażenie, że Europa niektóre problemy próbuje ominąć, przerzucając odpowiedzialność za nie na mniej bogate społeczności. Oczywiście biorąc pod uwagę wygodę łatwiej jest wykorzystywać bogatszym krajom ropę i gaz. Natomiast faktem jest, że z zasobów energetycznych węgla mamy najwięcej i czy chcemy, czy nie będziemy go musieli wykorzystywać ze względu na bilans. Pozostaje pytanie tylko, kto to będzie robił i jak? - powiedział Kwaśniewski.
Zaznaczył, że obecnie nie ma opłacalnej alternatywy i substytutu dla węgla i koksu przy produkcji stali. Teoretyczna możliwość wytworzenia stali przy użyciu gazu ziemnego oczywiście istnieje, ale produkcja gazu musiałaby być o wiele tańsza, a z tej technologii mogłyby korzystać jedynie kraje Bliskiego Wschodu. Również produkcja stali przy użyciu wodoru, zdaniem Kwaśniewskiego, co najmniej przez dekadę nie będzie jeszcze konkurencyjna. Obecnie roczna produkcja stali sięgnęła 1,8 mld t. Dynamika wzrostu produkcji utrzymuje się od dłuższego czasu na podobnym poziomie, a w najbliższej przyszłości wzrosty mają wynieść ok. 1,5 proc. rocznie.
- Otwarte pozostaje pytanie: kto będzie wydobywał węgiel i kto będzie produkował koks? A tym samym, w jakich warunkach, w jakim reżimie technologicznym i kto będzie produkował stal? Obecnie problemem są coraz niższe benchmarki emisji CO2 na tonę wyprodukowanej stali. Obecnie to 1,3 tys. kg CO2 na tonę stali. Ten wskaźnik ma zostać jeszcze obniżony o 15 proc. do 2021 r., a następnie o 1 proc. w każdym kolejnym roku. Nie dysponujemy w Europie technologiami, które by sprostały tym wyzwaniom, mimo że europejskie i polskie hutnictwo należy do najnowocześniejszych na świecie. To powoduje kłopot z rentownością, a w efekcie będziemy mieli do czynienia z ucieczką zdolności produkcyjnych z Polski i z Europy. To jest zjawisko, z którym spotykają się wszyscy producenci m.in. w Czechach, Polsce czy Niemczech. Najbliższym nam rejonem, do którego można spodziewać takiej ucieczki, będzie najprawdopodobniej Ukraina. Natomiast Niemcy lokują swoje zdolności produkcyjne stali surowej w Brazylii. Czy to oznacza, że Brazylia czy Ukraina nie emitują? To nie jest żadne rozwiązanie problemu, tylko ucieczka od problemu. Europa udaje, że jest czyścioszkiem. Takie rozwiązanie w istocie przerzuca skutki środowiskowe na mniej zamożne społeczności i regiony. Tak jak to dzieje się zresztą z innymi odpadami - powiedział Kwaśniewski.
- Ta świadomość zaczyna się zmieniać, a pierwszy istotny krok został już wykonany. Mianowicie węgiel koksujący jest surowcem strategicznym, ale aby realnie przeciwdziałać tym negatywnym skutkom dla gospodarki europejskiej i gospodarki polskiej, należy stworzyć warunki, aby szeroko rozumiany sektor koksowo-stalowy mógł egzystować w regionach świata, gdzie ma największe szanse na optymalne, czyli minimalizujące skutki oddziaływania na środowisko. Powinien funkcjonować tam, gdzie ma największe szanse zrealizowania restrykcyjnych warunków ekologicznych, czyli w Europie. To jest teza, z którą trzeba się przebijać. Ważne jest to, żeby kwoty naliczane za emisję były przeznaczone na innowacje w sektorze. To warunek konieczny rozwoju branży, choć nie jestem pewien, czy będzie wystarczający - dodał.
Dwa główne filary
W tym kontekście Kwaśniewski wymienił dwa główne filary, na których ma się opierać rozwój JSW. Pierwszy to koncentracja na rozwoju „core biznesu”, czyli kluczowej działalności spółki, jaką jest produkcja węgla i koksu. Ważne jest tutaj również wykorzystanie wszystkich posiadanych zasobów i potencjału, dzięki czemu spółka będzie zmierzała w kierunku gospodarki zeroemisyjnej.
- Wszystkie inwestycje poza „core biznesem” są po to, żeby zamknąć cykl produkcyjny i w sposób maksymalny zmniejszyć oddziaływanie zewnętrzne. Chcę tu wyraźnie podkreślić, że potrafimy to zrobić tu i teraz. JSW poszukuje w tym obszarze takich rozwiązań, które z jednej strony rozszerzą portfel produktów i uniezależnią spółkę od cykli koniunkturalnych w przemyśle stalowym, a z drugiej zwiększają generowaną wartość dodaną - argumentował Kwaśniewski. Jak dodał, chodzi o zagospodarowanie produktów, które dziś są traktowane jako odpady – gazu koksowniczego, smoły czy benzolu.
Drugim filarem mają być właśnie innowacje dywersyfikujące działalność. Dzięki temu JSW w perspektywie kilkudziesięciu lat ma zmienić się ze spółki górniczo-wydobywczej w spółkę technologiczną, która będzie zajmowała się inżynierią materiałową.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
