Za podwyżki cen prądu odpowiada pogarszanie warunków dla węgla

- Źródła OZE miały być tańsze, miały zdominować rynek. Natomiast po kilku latach wszystko sprowadza się do tego, żeby pogorszyć rentowność wytwarzania z tradycyjnych źródeł. Obłożono je quasi-podatkiem, opłatą, która obciąża w głównej mierze węgiel - mówił prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala w porannej audycji Radia Piekary w piątek, 5 października.

Prowadzący program Marcin Zasada przypomniał na początku rozmowy, że właśnie rozwiązano grupę zakupową GZM, która zamierzała kupować przez dwa lata prąd dla kilkuset jednostek samorządowych w regionie. Powodem wycofania się z przetargu była drożyzna ofert dostawców energii elektrycznej.

- Czy czuje się pan osobiście odpowiedzialny za tę sytuację? - niespodziewanie zapytał dziennikarz szefa spółki wydobywczej węgla kamiennego.
- Absolutnie nie - odparł prezes PGG i objaśnił, w czym upatruje przyczyny drożenia energii elektrycznej.

- To kwestia ceny uprawnień emisyjnych CO2, które podrożały z 5 do ponad 20 euro za tonę dwutlenku węgla. Gdy cofniemy się historycznie do zapowiedzi, to źródła OZE miały być tańsze, miały zdominować rynek. Natomiast po kilku latach wszystko sprowadza się do tego, żeby pogorszyć rentowność wytwarzania z tradycyjnych źródeł, obłożono je quasi-podatkiem, opłatą, która obciąża w głównej mierze węgiel.

Szef PGG podkreślił, że rynek CO2 w Unii Europejskiej jest bardzo mocno regulowny, bo o ilości uprawnień do emisji dwutlenku węgla decyduje Komisja Europejska.
- Informacje o tym, że KE rozważa wycofanie pewnej ilości uprawnień z tego rynku, a także m.in. zmniejszenie produkcji prądu przez elektrownie jądrowe tego lata z powodu problemów z wodą w systemach chłodzenia - wszystko to przyczyniło się do wywołania na rynku działań spekulacyjnych. Nastąpił nagły wzrost ceny uprawnień o 20 euro (za tonę - przyp. netTG.pl). Jak to możliwe, skoro zakładano, że uprawnienia będą wycofywane w tempie 0,73 proc. rocznie? - pytał retorycznie Tomasz Rogala. W jego opinii dzisiejsze zawirowania cenowe mogą być efektem strachu lub spekulacji na rynku, który ma silnie regulowany charakter.

- To nie jest wolny rynek. Najczarniejsze z krążących scenariuszy i przewidywań mówią o zatrzymaniu się spirali cen CO2 na poziomie 40 dol./t, gdyby Komisja Europejska zdecydowała się wycofać nagle dużą ilość uprawnień. To jednak wciąż tylko spekulacje. Na dziś nie podjęto jeszcze decyzji - Tomasz Rogala objaśniał, że wzrost cen energii elektrycznej nie jest pochodną cen węgla (które ustabilizowały się), lecz cen dwutlenku węgla w systemie EU ETS. 

Na sugestię, że odpowiedzialne za podwyżki cen prądu są rosnące w Polsce ceny węgla, Tomasz Rogala odpowiedział, że "ceny węgla są tylko komponentem, który absolutnie nie mógł mieć znaczenia, tym bardziej, że dynamika cen węgla stosowana przez PGG jest dużo niższa w porównaniu z cenami węgla importowanego".

- W tym obszarze PGG jest stabilizatorem cen w Polsce, ponieważ polski węgiel wydobywany przez polskie kopalnie jest dzisiaj zdecydowanie tańszy niż surowiec z importu - podkreślił.

Pytany o ocenę silnego wzrostu zakupów węgla z zagranicy do kraju (zwłaszcza z Rosji), prezes PGG powiedział, że import węgla rośnie w całej Europie. Doprowadziła do tego polityka dekarbonizacyjna, zgodnie z którą kontynent zmniejszył własne moce produkcyjne, likwidując masowo rodzime kopalnie. Pominięto przy tym fakt, że zapotrzebowanie na węgiel w Europie jest bardzo duże (w 2017 r. zaimportowano aż 173 mln t węgla, głównie z Rosji, która pozostaje zasadniczym europejskim kierunkiem dostaw paliw kopalnych - węgla, ropy naftowej i gazu).

Marcin Zasada przypomniał zarzuty polityczne sprzed kilku lat o to, że ówczesna władza "pomaga Putinowi" dopuszczając import węgla do Polski.
- Teraz PiS robi to samo - wytknął dziennikarz.

Tomasz Rogala zastrzegł, że nie chciałby wchodzić w dyskurs polityczny. Opisał jednak, że przed kilku laty drastycznie zmniejszono możliwości wydobywcze polskich kopalń.
- W latach 2013-2015, przekaz medialny był jeden: "proszę zamknąć polskie kopalnie, bo nikt nie będzie potrzebował węgla". I nagle mamy 2017 rok, gdy klienci wrócili po niezbędny surowiec, którego ceny na rynkach światowych zaczęły w dodatku osiągać poziom 100 dol./t. Ceny węgla na rynkach zagranicznych okazały się wyższe od krajowych - przypomniał szef PGG, oceniając, że pozytywnym dokonaniem było zatrzymania rok temu ograniczania mocy produkcyjnych polskich kopalń (ustabilizowanie zdolności wydobywczych PGG na poziomie ok. 30 mln t). Zwiększenie mocy produkcyjnych wymaga kilku lat.

- Kiedy nastąpi wzrost tych mocy? Kilka lat już minęło - dopytywał Marcin Zasada.

- W przeszłości co roku wypadały z produkcji kolejne ściany wydobywcze. Zapóźnienia inwestycyjyne są bardzo duże. Na przykład w kopalniach Wesoła czy Murcki-Staszic niektóre przekopy (w ramach robót przygotowawczych do uruchomienia nowych ścian - przyp. netTG.pl) powinny były być wykonane najpóźniej już dwa lata temu - opisywał Tomasz Rogala, akcentując:
- My robimy to dzisiaj, wykonujemy główne wyrobiska, udostępniając wreszcie nowe pokłady węgla, które do tej pory nie były eksploatowane. To wymaga czasu.

Prowadzący audycję zasugerował, że wpływ na podwyżkę cen energii przez spółki energetyczne mają "ich wielomiliardowe nakłady na górnictwo".

- Dzięki temu dzisiaj mają gwarancję stabilnych cen surowca i mogą zapewnić społeczeństwu tańszą energię! Gdyby dzisiaj spółki energetyczne oparły sie o węgiel importowany, to cena energii elektycznej byłaby o wiele wyższa! To jest fakt i nie ma tu o czym dyskutować - powiedział szef PGG.

Pytany o ocenę nowych przepisów wykonawczych do ustawy o jakości paliw stałych (zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw w czwartek, 4 października - przyp. netTG.pl), Tomasz Rogala potwierdził, że są one zadowalające dla PGG. Podkreślił zarazem, że w zakresie dbałości o czyste powietrze firma już dużo wcześniej wykonała "zdecydowany ruch" wycofując ze sprzedaży do sektora komunalno-bytowego już na początku 2017 r. muły i flotokoncentraty (handlu detalicznego nimi formalnie zacznie dopiero zabraniać pakiet prawa o jakości węgla, który wejdzie w życie po okresie vacatio legis rozporządzeń na początku listopada tego roku). Wkładem PGG, wpisującym się w inicjatywy rządowego programu "Czyste Powietrze", jest także - podkreślił Rogala - znaczące zwiększenie produkcji ekogroszków (z 250 tys. w 2015 r. do 1,3 mln t obecnie).
- Cele, który postawiliśmy sobie jako największy polski producent węgla, w zakresie ochrony powietrza, zrealizowaliśmy już dużo wcześniej - stwierdził szef PGG.

Nie dokonując rozróżnienia między zakazanymi od teraz mułami i flotami a dopuszczonym do obrotu miałem weglowym, Marcin Zasada dopytywał, czy dwuletnia derogacja na normy jakości miałów węglowych w ogłoszonym właśnie rozporządzeniu ministra energii, "nie wydaje się absurdalna".
- My w PGG nie mamy w tym problemu. Nie wypuszczamy na rynek detaliczny najgorszych rodzajów paliw od dawna - powtórzył Rogala, dodając, że do powstawania smogu w powietrzu nad miastami regionu i kraju przyczynia się przede wszystkim spalanie odpadów i transport, a zapasy wycofywanego opału węglowego są już na rynku małe.
- Myślę, że to także kwestia edukcacji mieszkańców i pewnej kultury, żeby w otwarte paleniska domowe po prostu nie wrzucać śmieci - tłumaczył. Dodał, że okres przystosowawczy jest potrzebny np. drobnym przedsiębiorcom, którzy z jakichś powodów wciąż ogrzewają zakłady instalacjami przystosowanymi do spalania drobnych frakcji węgla.

Tomasz Rogala powiedział, że uzgodnienia dotyczące nowego jednolitego Układu zbiorowego pracy w PGG powinny zakończyć się w tym roku.
- Mówimy o regulacjach pochodzących z różnych okresów historycznych w kilkunastu kopalniach, które były modyfikowane w zakładach łączonych i przenoszonych do nowych struktur - szef PGG tłumaczył czasochłonność procesu negocjacji UZP z przedstawicielami załogi.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.