Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej realizuje w porozumieniu z czterema innymi uczelniami z Austrii, Niemiec i RPA program edukacyjny pod nazwą „Safe Deep Mining”, związany z bezpieczeństwem pracy w kopalniach na dużych głębokościach. Jego uczestnicy otrzymają tytuł certyfikowanego międzynarodowego inżyniera górniczego.
Wzrost zapotrzebowania na surowce mineralne powoduje konieczność podejmowania działalności górniczej na coraz większych głębokościach. Ta zaś odbywa się w warunkach zwiększonych naprężeń skał oraz wysokiej temperatury otoczenia. Nadmierne deformacje wyrobisk, wysokie ryzyko występowania obwałów i zawałów, a także tąpania stanowią poważne zagrożenie dla pracowników. W efekcie eksploatacja może okazać się nieopłacalna. Aby tym zjawiskom zapobiec, naukowcy prowadzą badania przynoszące konkretne efekty. Znaczący postęp zanotowano np. w dziedzinie mechanicznych właściwości skał, w projektowaniu wyrobisk podziemnych i doborze odpowiedniej ich obudowy. Zaawansowane narzędzia pozwalają z kolei na analizę ekstremalnych naprężeń w skałach otaczających wyrobiska, monitorowania stanu naprężenia i odkształcania masywów skalnych wraz z oceną stateczności wyrobisk. Równolegle rozwijają się technologie eksploatacji surowców mineralnych. Ciśnie się więc na usta pytanie: czego jeszcze brakuje górnictwu fedrującemu na znacznych głębokościach?
- Dobrze wykształconej i przygotowanej do pracy kadry inżynierskiej. Ten brak kompetentnego personelu odczuwają nie tylko same zakłady górnicze, ale również urzędy nadzoru górniczego, instytuty badawcze, uczelnie i biura projektowe – wyjaśnia dr inż. Grzegorz Smolnik z Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej.
I stąd właśnie wziął się pomysł zrealizowania wspólnego programu badawczo-edukacyjnego.
W Austrii też fedrują
Pewnie zdziwi kogoś fakt, że bierze w nim udział strona austriacka, a konkretnie Uniwersytet Górniczy w Leoben. Otóż w austriackich Alpach działają dwie kopalnie wolframu i magnetytu, prowadzące wydobycie na głębokości ponad 1000 m. W programie bierze udział także Uniwersytet w Pretorii. Eksperci od górnictwa w Republice Południowej Afryki mają chyba największe na świecie doświadczenie z zakresu eksploatacji podziemnej. Kopalnie złota w tym kraju prowadzą wydobycie na głębokościach sięgających 4 km! Niemieckie uniwersytety we Freibergu i Clausthal posiadają w tej dziedzinie szerokie zaplecze naukowo-laboratoryjne, zaś Politechnika Śląska służy swoimi doświadczeniami zebranymi głównie w kopalniach węgla kamiennego. Polskie górnictwo - jak wiadomo - również schodzi do coraz głębszych pokładów. Osiągnięcia naukowców z Gliwic mogą się zatem okazać bezcenne. Zarówno te z zakresu zagrożeń klimatycznych, jak i sejsmologii czy mechaniki skał i górotworu. W realizację projektu zaangażowały się również KGHM Cuprum oraz austriackie kopalnie magnezytu i wolframu.
Dwanaście sesji
Sam projekt „Safe Deep Mining” składa się z serii wykładów, które przygotują poszczególne uczelnie.
- Będzie ich w sumie dwanaście. Siedem obowiązkowych i pięć dowolnie wybranych przez każdego z uczestników. W czasie pomiędzy sesjami uczestnicy programu będą rozwiązywać zadania problemowe związane z omawianymi treściami – dodaje Grzegorz Smolnik. Adresowany jest do pracowników kopalń i urzędów nadzoru górniczego oraz personelu firm projektowych i konsultingowych.
We wrześniowym spotkaniu w ramach programu udział wzięli m.in. inżynierowie z Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, Taurona Wydobycie, KGHM Polska Miedź, reprezentanci działów tąpań kopalń Polkowice-Sieroszowice, Rudna, a także kopalń węgla kamiennego: Ruda, Piast-Ziemowit, Pniówek, ROW i Sobieski. Główne cele programu przedstawił prof. Nikolaus Sifferlinger z Uniwersytetu w Leoben. W perspektywie następnych spotkań przewidziane są m.in. zajęcia praktyczne w kopalni Ruda w Rudzie Śląskiej.
Koordynatorem programu „Safe Deep Mining” jest prof. Horst Wagner z uczelni w Loeben, pełniącej rolę lidera konsorcjum. Kierownictwo nad projektem ze strony Politechniki Śląskiej sprawuje dr Violetta Sokoła-Szewioła.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
