Polityka i górnictwo, czyli co posłowie PO mieli do powiedzenia

Posłowie PO Andrzej Czerwiński, były minister skarbu, Krzysztof Gadowski i Paweł Bańkowski zorganizowali w poniedziałek (3 lipca) w Katowicach konferencję na temat aktualnych działań rządu w sektorze górnictwa pt. PiS rujnuje górnictwo. Posłowie zaapelowali też do premier Beaty Szydło w sprawie przyspieszenia prac nad ustawą gwarantującą wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy.

- Zachęcamy do wysyłania listów bezpośrednio do premier Beaty Szydło – podkreślał poseł Gadowski.

Portal górniczy nettg.pl korzystając z okazji poprosiła parlamentarzystów o komentarz do ogłoszonego w czerwcu raportu z kontroli funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego w latach 2007-20015 na tle założeń programu rządowego. Wynika z niego, że załamanie się kondycji firm górniczych to nie tylko efekt fatalnej koniunktury na światowych rynkach. Przyczyniły się do niego zaniechania ze strony tak rządu PO-PSL, jak i spółek węglowych. W raporcie zatwierdzonym przez Krzysztofa Kwiatkowskiego, prezesa NIK, czytamy: „Nadzór nad realizacją Programu przez podmioty sektora górnictwa prowadzony był w sposób nierzetelny i niezgodny z jego założeniami. Minister Gospodarki w praktyce zaniechał monitorowania realizacji Programu (…) Minister Gospodarki, Minister Skarbu Państwa, Pełnomocnik rządu ds. restrukturyzacji górnictwa oraz zarządy spółek węglowych dysponowały bieżącymi informacjami o sytuacji finansowej podmiotów górniczych oraz o czynnikach zewnętrznych i wewnętrznych oddziałujących na sektor gwk. Posiadane informacje były wystarczające dla prowadzenia skutecznego nadzoru nad podmiotami tego sektora oraz do podejmowania działań pozwalających na reagowanie na zmienne warunki na rynku węgla kamiennego. Wiedza ta nie została jednak efektywnie wykorzystana przez Ministra Gospodarki i zarządy spółek. Jednocześnie organy państwowe oraz ZUS nie dysponowały wiedzą na temat skali niedoboru środków pochodzących ze składek na wypłaty emerytur i rent górniczych”.

A o to zapis wypowiedzi posłów Andrzeja Czerwińskiego i Krzysztofa Gadowskiego z konferencji w siedzibie śląskiej PO:

NETTG.PL: Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że jednym z powodów fatalnej sytuacji górnictwa w 2015 roku był brak nadzoru ze strony ministra gospodarki rządu PO-PSL. Działo się tak mimo napływania do resortu bieżących informacji na temat sytuacji w spółkach i na światowych rynkach. Reakcję resortu NIK ocenił jako spóźnioną i nieskuteczną.

Andrzej Czerwiński: - Ocena tych faktów po czasie jest trochę czarno-biała, niemniej mam nadzieję, że NIK przedstawia je bardzo wiarygodnie. Na to pytanie odpowiedzieć powinien premier Pawlak lub premier Piechociński, ale nie dlatego, żebym chciał zepchnąć odpowiedzialność.

Pan też był bezpośrednio odpowiedzialny za górnictwo w końcówce rządu premier Ewy Kopacz.

Czerwiński: Inaczej podejmuje się decyzje, gdy statek tonie. Byliśmy na bardzo wielkim sztormie światowej ekonomii. Trzeba było opanować sytuację gospodarczą, żeby nie tylko kopalnie, ale też inne resorty nie zostały bez pieniędzy. To był priorytet rządu. Jasnym jest, że rozłożenie odpowiedzialności na kilka osób nie sprzyjało bardzo radykalnym czy ważnym decyzjom, które powinny być podejmowane natychmiast. Najważniejsza rzecz to ta, że nigdy w kopalniach nie było takiego kryzysu, że tam nie było wypłat, nie brakowało też węgla do bezpieczeństwa energetycznego. Kraj nie został narażony na szwank. W momencie, kiedy ceny węgla zostały obniżone radykalnie, wtedy rząd dał jednoosobową odpowiedzialność powołując pełnomocnika do spraw górnictwa. Powołaliśmy specjalną ustawę, zweryfikowaliśmy ustawę o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa. Nie zostawiliśmy tej sprawy przed wyborami.

Tak, ale zdaniem NIK te wszystkie działania były spóźnione i nieskuteczne.

Czerwiński: Czas pokazał, że nie było to nieskuteczne i spóźnione. Można rozważać, co by było, gdyby wcześniej były podjęte decyzje. Uważam, że byłoby to skuteczne. Czy skuteczniejsze, niż gdyby wprowadzono je pod koniec 2014 roku? Ale jak widać, nie było za późno. Żadna kopalnia nie została ogłoszona bankrutem. Nawet w kryzysie energetycznym, kiedy awarie chłodzenia powodowały 20 stopień zasilania, to był tylko chwilowy, tygodniowy taki stan. Czyli można było robić to skuteczniej, ale nie można powiedzieć, że decyzje były za późno. Przekazaliśmy plan restrukturyzacji górnictwa w ręce swoich następców. Oni uznali, że to jest dobry kierunek. Nie chcę oceniać, bo za chwilę ocenimy, co oni zrobili, ale uznali, że ten kierunek jest właściwy, realizując prawie krok po kroku to, co było wytyczone w naszym programie.

Krzysztof Gadowski: Proszę spojrzeć na ten raport. Można wybrać to, co było dobre i to co było złe. Do programu dla górnictwa też były zastrzeżenia. Program przygotowany przez rząd PiS nie był realny.

To prawda, ale realizował go rząd PO-PSL i mógł wprowadzić w nim zmiany, ale tego nie zrobił.

Gadowski: Cieszymy się, że jest ten raport NIK-u, że dzisiaj rząd może skorzystać i poprawić ten swój program, który mam nadzieję przygotuje jak najszybciej, bo miał go przygotować już przynajmniej w roku 2015. Gdyby PiS miał swój program restrukturyzacji górnictwa, nie byłoby problemu. Proszę spojrzeć choćby na Katowicki Holding Węglowy. Ile czekaliśmy na to, żeby zdecydować się na taką, czy inną formę funkcjonowania tej spółki, połączenia jej. Kolega mówił przed chwilą o Kompanii Węglowej, ta która pozostała. Czy PiS miał pomysł? Do dzisiaj niezrealizowany. Do dzisiaj konsumuje pieniądze górnictwa, czyli społeczeństwa.

Jeśli mogę ostatnie pytanie związane z raportem NiK-u? Jak skomentujecie panowie fakt, że Ministerstwo Gospodarki nie znało kwoty, jaką dopłacano do rent i emerytur górniczych? Mówimy tu o około 58 mld zł.

Gadowski: To jakaś bzdura. Bo jeśli mówimy o wypłacie takich środków, to one muszą być zbilansowane, zapisane w budżecie państwa i są zapisywane w porozumieniach z ZUS-em.

Czyli prezes Kwiatkowski kłamie?

Gadowski: Ja nie wiem, co pan prezes Kwiatkowski uwzględnia do końca. Być może pracownicy nie podali wszystkich kwot. To wszystko było podpisane. Nie mogło być inaczej.

To była ogólna kwota dotacji dla FUS bez wyodrębnienia górnictwa. Ministerstwo Gospodarki nie znało kwoty dopłat do świadczeń górniczych.

Gadowski: W którym momencie? Bo Ministerstwo Skarbu też jeszcze realizowało.

W całym kontrolowanym przez NIK okresie od 2007 do 2015 roku. Posiłkuję się tutaj raportem NIK.

Czerwiński: Znamy rzetelność prezesa Kwiatkowskiego. W tym przypadku jak widać, to jest ogólnik, że „Ministerstwo Gospodarki nie znało”. Myślę, że wielu ludzi ją znało.

Gadowski: Znamy drobiazgowość premiera Pawlaka i premiera Piechocińskiego.

Czerwiński: Słuchając na komisjach to kilkakrotnie nawet słyszałem pana Piechocińskiego, a wcześniej Pawlaka. Oni mierzyli się z tym problemem i wypowiadali się, jak dobrze funkcjonuje. Ja bym zachęcał ministrów PiS-u, żeby nie zachłysnęli się, że nagle cena węgla jest tak super, bo czarnoksięstwo naprawdę nic nie da.

Gadowski: Nie ukrywamy, że należy wyciągać wnioski, ale też mówić rzetelnie i uczciwie ludziom, skąd wynika ten przychód taki, jakie są koszty, jak je zmieniamy, jaka jest ta efektywność. Żeby z powrotem nie odbić się od ściany. Jak pamiętamy na początku 2015 roku, kiedy przyjęliśmy ustawę o restrukturyzacji górnictwa, gdzie wydaliśmy 3,5 mld zł na restrukturyzację, to myśmy jako Platforma głosowali za tą ustawą, żeby dać ludziom odprawy, osłony. PiS, 130 posłów – krzyczało wówczas, że likwidujemy kopalnie i głosowali przeciwko tym osłonom. A dzisiaj wielkimi garściami rozdaje się te pieniądze. 8 mld zł się rozdaje. Mamy tego przykład w Spółce Restrukturyzacji Kopalń. Tyle pieniędzy przechodzi, czy pan minister wprowadził jakieś dodatkowe zasady kontroli, nadzoru?

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.