UDA SIĘ, CZY SIĘ NIE UDA?
Oto jest pytanie - można by dodać za Hamletem, zastanawiającym się innym pytaniem, czy popełnić samobójstwo, czy nie... Zresztą od pytania: „Uda się, czy nie?” do: „Być, albo nie być?” wcale nie tak daleko. Udało się! Oj, chyba coś się nie udało… Te i podobne sformułowania wygłaszamy, wykrzykujemy, szepczemy przy najróżniejszych okazjach. Liczymy na to, że się uda. Mimo wszystko się uda. Nawet wbrew jakiejkolwiek logice i racjonalnym przesłankom. Dlatego próbujemy, bo a nuż się uda: zdać egzamin bez uczenia, zdobyć pieniądze bez wysiłku, osiągnąć stanowisko bez kwalifikacji… Uda się, czyli jakiś ślepy traf, łut szczęścia zadecyduje o powodzeniu. Nie udało się, czyli jakieś ślepe fatum, fatalizm losu doprowadził do porażki. W takim podejściu do swoich spraw człowiek właściwie zwalnia samego siebie od myślenia, jakiejkolwiek odpowiedzialności za czyny i ich efekty. Przestaje być podmiotem sprawczym w swoim życiu, a staje się bezwolnym przedmiotem, igraszką w ręku jakiegoś niesprecyzowanego przypadku. Jest to świetne usprawiedliwienie własnego nieudacznictwa, lenistwa, nieuctwa, beztroskiej lekkomyślności, nadętej pychy ignoranta, bezrozumnej pochopności lekkoducha w myślach, słowach i czynach. Jest to też znakomite uzasadnienie dla nieróbstwa i nierzetelności. Bo skoro przypadek decyduje czy się uda, czy nie, to nie ma potrzeby się starać, wysilać. Być może stąd tak wiele w naszym kraju tych wujów „z synowcami na przedzie”, za którymi pędzi bezmyślna, lecz nabuzowana emocjami czerń w świętej nadziei, że „jakoś to będzie”, że się uda... A ponieważ bardzo często - nie chcę powiedzieć, że najczęściej - nie udaje się, to stąd później biadolenia, zgrzytanie zębami, groźby i kalumnie pod adresem mniej lub bardziej sprecyzowanych wrogów, którzy sprawili, że się nie udało.
Ten stan rzeczy dotyczy, z wyjątkami, całego społeczeństwa, bez względu na wykształcenie, poziom intelektu, zajmowane stanowisko, wyznawany światopogląd, sympatie i antypatie polityczne, status materialny. Wspomniane wyjątki, niestety, potwierdzają tę regułę. Nawet szukanie winnych tego, że się nie udało podlega temu samemu mechanizmowi „udało się, nie udało”, tzn. łapie się tego, który akurat się napatoczy, nie bacząc na logikę, zasadność, rozsądek - wszystko w myśl przysłowia: „Kominiarz zawinił, cygana powiesili”. I w ten sposób „udaje się” u nas funkcjonować jednostkom, grupom, firmom, urzędom, całemu państwu z jego społeczeństwem. „Udaje się” mimo tego, że aż nazbyt często, nazbyt wiele spraw „się nie udaje”. Więc albo ślepy los nam sprzyja, albo ktoś nam pomaga, albo jakoś tam zostaliśmy przez jakąś siłę wybrani, żeby nam „udawało się”, albo wszystkiego po trochu, albo… Albo tak naprawdę „się nie udaje”, lub „udaje się” ot tyle, żeby przetrwać jako tako, lecz my o tym nie wiemy. A dowiadujemy się, gdy nagle żona lub mąż chce rozwodu, nie wiedzieć czemu, bo przecież w domu wszystko jakoś tam „się udawało”.
Kiedyś był taki dowcip: „Czy ustrój panujący w PRL wprowadzili naukowcy? Na pewno nie, bo gdyby to byli naukowcy, to najpierw wypróbowali by go na szczurach”. Jeśli się nie liczy, że jakoś „się uda”, to wszystko najpierw się dokładnie obmyśla, potem sprawdza, a na końcu - rzetelnie, z wysiłkiem, krok po kroku, wytężoną pracą - realizuje. I wtedy nie ma, że „się uda, nie uda”. Wtedy realizuje się zamierzenia, osiąga się cele i wytycza nowe zadania wiodące ku pomyślności, rozwojowi i zadowoleniu. I warto by o tym pamiętać, składając noworoczne życzenia i podejmując postanowienia. Może to Państwu… jakoś się uda!
Jurek Ciurlok „Ecik”
BOJTLIK Z FRASZKAMI
Wespazjan Kochowski
(1633-1700)
Pijany do siebie
Nie służycie mi, nogi; służcie, proszę, nogi,
Bo będziecie mieć nocleg lada gdzie u drogi.
Lecz nie nóg, inszych członków błąd to jest a duży:
Jak mają nogi służyć, gdy głowa nie służy?
To taka przedsylwestrowa przestroga, choć pewnie przydatna w całym karnawale, a i poza nim też… W takim razie jeszcze jedna, krótka fraszka tego samego autora, na ten sam temat. Najwyraźniej musiał mieć jakiś powód jego częstego podejmowania…
Dziwna
Bóg człeka z gliny stworzył, piszą historyje;
Jakoż on nie rozmoknie, gdy ustawnie pije?
Z MĄDROŚCI ŻYDOWSKICH
Żona pewnego bardzo postępowego rabina udała się w piątkowe popołudnie do miejskiego zakładu kąpielowego. Niestety, wszystkie łazienki były zajęte, więc przyszło jej dość długo czekać na swoją kolej. Tymczasem, w łaźni pojawiła się wyfiokowana, cała w jedwabiach i koronkach, miejscowa, luksusowa dama lekkich obyczajów. Służba łaziebna natychmiast rzuciła się, by jej posługiwać. Natychmiast znalazła się też dla niej wolna łazienka z wygodną wanną. Oburzona żona rabina pobiegła ze skargą do kierownika zakładu kąpielowego. Ten ją wysłuchał, po czym, wzruszając ramionami, grzecznie, ale stanowczo stwierdził:
- Szanowna pani zechce wybaczyć i zrozumieć. Na szanowną panią czeka tylko nasz wielebny rabe - daj mu Boże zdrowie i długie życie - a na tę damę... Na tę damę czeka całe miasto...
Rabi Izaak z Berdyczowa zwykł mawiać:
- Na świecie nie ma ani jednego człowieka bez grzechu. Jednakowoż jest zasadnicza różnica między zwykłym grzesznikiem a świątobliwym cadykiem. Cadyk, dopóki żyje, wie, że grzeszy… Zwykły grzesznik, dopóki grzeszy, wie, że żyje…
- A pański syn – spytano pewnego bankiera – z córką tego fabrykanta tekstylnego ożenił się z miłości, czy dla kapitału?
- No ja myślę – odpowiedział bankier po zastanowieniu – że on to się ożenił z miłości dla kapitału…
REPETYTORIUM POŚWIĄTECZNE
Poprawność językowa
W czasach, gdy choinki powszechnie były naturalne, a zamiast diod led płonęły na nich świeczki, w świąteczny dzień kilkuletni malec woła do ojca, który był w drugim pokoju:
- Tato! A choinka się pali!
- Nie mówi się „pali” - poprawia ojciec swoją latorośl - tylko mówi się „świeci”. Choinka się świeci…
- Tak tatusiu - posłusznie zgodził się dzieciak. - Firanka też się już świeci…
Szkoda drogi
Trzej królowie spiesznie przybyli do stajenki betlejemskiej. Zaskoczyło ich, że znikąd nie biła niebiańska jasność, pomijając coraz słabiej świecącą betlejemską gwiazdę. Nie było też anielskich śpiewów, klękających bydlątek, kłaniających się pasterzy. Była ciemność i cisza, jednym słowem martwota. I w tym momencie ze stajenki wyszedł zdenerwowany Józef i rzekł:
- No, możecie wracać. Córka…
To bardzo stary dowcip, ostatnio przypomniany w internecie w wersji rysunkowej. Z tej samej serii jest inny dowcip, który pozwalam sobie przypomnieć.
Trudny wybór
W akcji tej opowieści wszystko jest jak należy: toczy się oczywiście w polskich, zaśnieżonych Tatrach, a nie w jakimś dalekim Betlejem, „anieli grają” jak należy, na ludowych, góralskich instrumentach; ubrani po góralsku „pasterze śpiewają”, a poczciwe „bydlęta klękają”… I na to wszystko „króle witają”. To znaczy, dopiero co zawitali na miejscu akcji, śpiesząc za betlejemską gwiazdą. Śpieszyli się tak bardzo, że gdy pierwszy chciał wejść do stajenki, to z całą siłą uderzył głową o niską futrynę. Bolesne zetknięcie z twardą belką skwitował głośnym okrzykiem:
- O Jezuuuuus!!!
W tym momencie Maryja, z charakterystycznym dla niej zaśpiewem i wymową polskich górali podhalańskich, rzekła do starego Józefa:
- Słysoł ześ? Telo pikne imię: Jezus. A ty ino bez cołki wiecór godos: Małyrycy i Małyrycy…
MYŚLI WIELKICH, MĄDRYCH, NIE ZAWSZE ZNANYCH…
Podczas nawet najbardziej szampańskiej zabawy warto pamiętać, że nawet najdowcipniejszy człowiek bywa czasem nudny…
Pyrsk!!!
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
