Górnictwo: subiektywny przegląd roku

Gdybym miała w dwóch słowach opisać, jaki był 2016 rok dla polskiego górnictwa węgla kamiennego, napisałabym, że był to rok przełomu. I nie chodzi tu bynajmniej o polityczną zmianę warty, bo im dalej branża znajduje się od partyjnych sporów na Wiejskiej, tym dla niej lepiej. Po dramatycznym roku 2015, który był dla polskiego górnictwa najgorszym czasem od momentu transformacji ustrojowej, mijający rok 2016 był czasem nieśmiałej nadziei, dynamicznych zmian, merytorycznych sporów, ale też bezsprzecznych sukcesów. Co więcej, po drastycznych spadkach cen, których minimalne poziomy zanotowano w lutym br., polskiemu węglowi zaczął sprzyjać rynek. Jeśli można czegoś życzyć polskim producentom węgla w Nowym Roku, to utrzymania tego pozytywnego trendu.

Styczeń
1 stycznia 2016 r. kopalnia Brzeszcze przeszła na własność spółki Tauron Nowe Brzeszcze Grupa Tauron (zależna Taurona PE). Dzień wcześniej, 31 grudnia 2015 r., zarządy Spółki Restrukturyzacji Kopalń oraz spółki Nowe Brzeszcze Grupa Tauron zawarły umowę sprzedaży oznaczonej części Zakładu Górniczego w Brzeszczach jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Prace dotyczące sprzedaży kopalni prowadzone były od 4 maja 2015 r., gdy Kompania Węglowa zbyła nieodpłatnie Brzeszcze na rzecz Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Wstępna warunkowa umowa sprzedaży, zawarta 19 października 2015 r. pomiędzy zarządami SRK i spółki NBGT, stanowiła, że transakcja ma zostać przeprowadzona do końca 2015 r. Tauron zobowiązał się do zapłacenia za Brzeszcze 1 zł i przeprowadzenia w zakładzie programu inwestycyjnego. Po restrukturyzacji kopalnia miała zostać włączona do Taurona Wydobycie. Doszło do tego 1 grudnia 2016 r.

Luty
W znajdującej się na skraju bankructwa Kompanii Węglowej trwał spór zbiorowy o charakterze płacowym. Przedstawiciele strony społecznej nie zgodzili się na rozłożenie 14. pensji na raty i chcieli gwarancji utrzymania wynagrodzeń na poziomie z 2015 r. Burzliwe negocjacje nie służyły rozmowom z inwestorami, którzy mieli zaangażować się finansowo w Polską Grupę Górniczą. Spółka zdobyła wprawdzie finansowanie na kwotę 700 mln zł poprzez dodatkową emisję obligacji, potrzebowała jednak jeszcze ok. 1,5 mld zł. W rozwiązanie konfliktu pomiędzy zarządem a stroną społeczną zaangażował się minister energii Krzysztof Tchórzewski. Prezes Krzysztof Sędzikowski został odwołany ze stanowiska. Obowiązki prezesa zaczął pełnić Tomasz Rogala.

Marzec
Powołany przez ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego zespół audytorów przedstawił wyniki audytu Kompanii Węglowej. Eksperci kierowani przez senatora Adama Gawędę przez kilka tygodni szczegółowo analizowali sytuację poszczególnych kopalń wchodzących w skład Kompanii Węglowej oraz politykę spółki w zakresie produkcji, sprzedaży, inwestycji i zatrudnienia. Eksperci, którzy pracowali na zlecenie Ministerstwa Energii społecznie, nie pobierając za to żadnego wynagrodzenia, wskazali na szereg przyczyn i zdarzeń, które skumulowane doprowadziły do bardzo trudnej sytuacji Kompanii Węglowej.

Kwiecień
26 kwietnia w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim, w obecności premier Beaty Szydło oraz ministrów energii Krzysztofa Tchórzewskiego i Grzegorza Tobiszowskiego, podpisane zostało porozumienie powołujące do życia Polską Grupę Górniczą. Ustalono, że inwestorzy wniosą w gotówce 1,8 mld zł, a nowo objęty kapitał wyniesie prawie 2,5 mld zł. Uzyskano zgodę banków na restrukturyzację zadłużenia Kompanii Węglowej. Banki, które uczestniczyły czynnie w przygotowaniu wszystkich procesów, zgodziły się też na odłożenie płatności na dalszy termin. Minister energii Krzysztof Tchórzewski wskazał, że uratowano nie tylko 32 tys. miejsc pracy w Polskiej Grupie Górniczej, ale też prawie 2,5 tys. firm na Śląsku, którym Kompania Węglowa zalegała prawie 3,5 mld zł.

Maj
Sąd Wojewódzki w Ostrawie wydał 9 maja postanowienie o upadłości czeskiej spółki węglowej OKD. Dostawcy sprzętu i usług dla górnictwa alarmowali, że upadek węglowego koncernu może wywołać efekt domina i także oni niebawem ogłoszą niewypłacalność. Ostatecznie OKD otrzymała od państwa 700 mln koron pożyczki na przetrwanie. Ustalono, że zakończenie wydobycia nastąpi w 2023 r. ,a jeszcze w 2016 r. przestanie fedrować kopalnia Paskov. Pod koniec roku spółka złożyła w Sądzie Okręgowym w Ostrawie pozew przeciwko swemu byłemu właścicielowi Zdenkowi Bakali. OKD zażądała od węglowego barona i spółki właścicielskiej NWR zapłaty 24,5 mld koron.

Czerwiec
W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy, która ma zagwarantować darmowy deputat węglowy z budżetu państwa dla wszystkich emerytów górniczych. Formalnie obywatelski projekt dotyczył nowelizacji ustawy z 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Projekt ten poparło 125 tys. obywateli. Zmiana obowiązujących obecnie przepisów ma też odciążyć spółki górnicze, poprzez obniżenie kosztów wydobycia węgla.

Lipiec
W Polskiej Grupie Górniczej powstały kopalnie zespolone. Od 1 lipca spółka grupuje w swoich strukturach nie jedenaście, lecz pięć kopalń. Trzy zakłady funkcjonują jako kopalnie zespolone. Są to: Ruda (powstała z połączenia kopalń Pokój, Halemba-Wirek i Bielszowice), ROW (Marcel, Jankowice, Chwałowice i Rydułtowy) oraz Piast - Ziemowit. Samodzielnie działają nadal Sośnica i Bolesław Śmiały. Utworzenie kopalń zespolonych pozwoli na obniżenie kosztów wydobycia, a dzięki technologicznym połączeniom pomiędzy ruchami umożliwi zlikwidowanie niewykorzystanej infrastruktury zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią.

Sierpień
Jastrzębska Spółka Węglowa podpisała umowę restrukturyzacyjną z wierzycielami. Umowa zakładała sprzedaż wybranych aktywów Grupy Kapitałowej (Spółki Energetycznej Jastrzębie oraz Zakładów Koksowniczych Victoria w Wałbrzychu), przekazanie ruchu Jas-Mos oraz kopalni Krupiński do Spółki Restrukturyzacji Kopalń oraz pozyskanie dodatkowego finansowania na dalszą działalność i modernizację. Plan działań optymalizujących obowiązywał będzie w latach 2016-2025. Zgodnie z jego zapisami Spółka w 2018 r. odbuduje rentowność, a w 2025 wykupi obligacje, których wartość bilansowa na 30 czerwca 2016 r. wynosiła ok. 1301,8 mln zł.

Wrzesień
Sejm 14 września przyjął górny limit wydatków budżetowych na restrukturyzację górnictwa. Ma on wynosić 7 mld zł. Tak zakłada nowela ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Dotacja budżetowa przeznaczona jest na finansowanie instrumentów osłonowych dla odchodzących z pracy pracowników górnictwa. Z puli tej finansowane są także dopłaty do strat produkcyjnych kopalń przekazanych do Spółki Restrukturyzacji Kopalń.

Październik
Przetarg na sprzedaż kopalni Makoszowy skończył się niepowodzeniem. Spółka Restrukturyzacji Kopalń ogłosiła go 5 września. W trakcie postępowania kopalnią zainteresował się tylko jeden inwestor – spółka KWK Siersza z miejscowości Micigózd w woj. świętokrzyskim. Majątek kopalni oszacowany został na 300 mln zł, ale inwestor zamierzający kupić zakład byłby również zobowiązany do zwrócenia pomocy publicznej przekazanej Makoszowom i zagwarantowania utrzymania miejsc pracy.

Listopad
W należącej do KGHM kopalni Rudna w Polkowicach zginęło 8 górników. 29 listopada na skutek samoistnego wstrząsu na poziomie 1050 doszło do zasypania wyrobiska, w którym w krytycznym momencie było 16 ludzi. Akcja ratownicza prowadzona była do 30 listopada. Jej bilans - osiem ofiar śmiertelnych i dziewięciu rannych. Takiej tragedii nie było w historii KGHM. W spółce ogłoszono czterodniową żałobę.

Grudzień
Rozpoczęły się prace nad programem połączenia Katowickiego Holdingu Węglowego z Polską Grupą Górniczą. Szczegóły fuzji mają być opracowane w ciągu miesiąca, a do faktycznej integracji dojdzie w pierwszym kwartale 2017 r. Katowicki Holding Węglowy boryka się z zadłużeniem wynoszącym 2,5 mld zł. Umowa standstill z bankami, zawieszająca ich roszczenia wobec Holdingu, obowiązuje do końca br. Trwają rozmowy o przedłużeniu tego porozumienia. Jednocześnie Enea, TF Silesia i Węglokoks wyraziły wolę zaangażowania w proces restrukturyzacji kopalń KHW.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.