Wzrosty, wzrosty i po wzrostach – chciałoby się rzec, patrząc na to, co dzieje się w branży węglowej od miesiąca. Kiedy w pierwszej połowie listopada poziomy światowych indeksów osiągały szczyty po pół roku nieustannego wyścigu w górę, większość analityków po cichu śpiewała pod nosem piosenkę Anny Jantar: „Nic nie może przecież wiecznie trwać”. I stało się, we wszystkich trzech najważniejszych portach rynków Atlantyku i Pacyfiku obserwujemy powolne spadki, czy jak kto woli - stabilizację.
Europejski rynek na tle południowoafrykańskiego i australijskiego zanotował najmniejszą dynamikę spadków. Z poziomu 90 dolarów za tonę jeszcze 9 listopada, indeks API2 spadł w przeciągu miesiąca o ok. 7 dolarów, a w ostatnich dniach notował już delikatne odbicia w górę o 2-3 dolary. Spadki nie były powiązane silną korelacją z indeksem dla Richards Bay, ponieważ ceny na ARA od przełomu listopada i grudnia przeganiają te z RB o kilka dolarów. Największy wpływ na ceny europejskie miały przede wszystkim spadki cen węgla kolumbijskiego, na który nieznacznie zmalał popyt w krajach azjatyckich na początku drugiej połowy ub. miesiąca, pomimo że surowiec ten jest dużo bardziej konkurencyjny od węgla rosyjskiego i australijskiego. Ostatnimi czasy pokaźnie ilości ekogroszku (ale z nim również ukruszonych miałów) z Kolumbii sprowadza do Europy londyński EDF Trading. Bardzo konkurencyjne warunki cenowe powodują, że złoty interes robi na tym również krakowska spółka EDF Paliwa. Jest ona odpowiedzialna w tym roku za 90 proc. importu morskiego do Polski, który z kolei stanowi ok. jednej piątej całego importu do naszego kraju. Szacuje się, że tylko w pierwszych trzech kwartałach 2016 r. EDF Paliwa zaimportowała do Polski ok. 1 mln t węgla, z czego pokaźną część stanowiła właśnie produkcja kolumbijskiej kopalni Drummond.
Mimo wspomnianych już wcześniej delikatnych spadków zainteresowania węglem kolumbijskim na rynkach Pacyfiku, ten trend też zaczyna się już odwracać, głównie wśród odbiorców tajwańskich i koreańskich, gdzie podobnie jak przed miesiącem we Francji, pojawiły się niedobory mocy produkowanych przez energetykę jądrową i dodatkowo niedostateczne zapasy czarnego złota, zgromadzonego przez lokalnych „konwencjonalnych” producentów prądu.
Wszystkich, którzy są wciąż zaniepokojeni nieco niższymi cenami w portach Amsterdamu, Rotterdamu i Antwerpii, spieszę z kolejną informacją – w ostatnich tygodniach mamy do czynienia z silnym oderwaniem się cen papierowych od faktycznych transakcji fizycznych. Kiedy zazwyczaj transakcyjne ceny węgla były tylko o 1-2 dolary wyższe od poziomów indeksu API2, na początku ubiegłego tygodnia różnica ta oscylowała już w granicach 8-10 dolarów, a pod koniec tygodnia już 20 dolarów! Sytuacja ta jest wyjątkowo niekomfortowa zarówno dla sprzedających jak i kupujących, ponieważ wprowadza dużą dozę niepewności co do prognoz na kolejne tygodnie i powoduje, że obie strony okopują się na swoich pozycjach.
Nieco większą dynamiką spadkową wykazał się południowoafrykański API4, który w ciągu miesiąca spadł o z poziomu 100 do ok. 82 dolarów na tonie, czyli o prawie jedną piątą swojej wartości. Od początku tego tygodnia zaczynamy obserwować jednak delikatne wzrosty. Jeszcze ostrzej spadały ceny w Australii, które zdają się spłaszczać z cenami w RPA i Europie. Jeszcze przed miesiącem utrzymujące się na poziomie powyżej 110 dolarów za tonę, tylko w ub. tygodniu wartości API6 osiągały poziomy zbliżone do cen API2 i API4, a w piątek, 9 grudnia, spadły poniżej poziomu wskaźników zachodnioeuropejskich, co ostatni raz miało miejsce w listopadzie 2015 roku.
Tak szybki spadek cen NEWC był wywołany przez tego samego sprawcę, który wcześniej odpowiadał za ich dynamiczne wzrosty, czyli największego gracza na rynku – Chiny. Na ubiegłotygodniowej konferencji dotyczącej przyszłości polskiego i światowego górnictwa w Sejmie, zwołanej przez posła Jacka Wilka, prezes lubelskiej Bogdanki Krzysztof Szlaga trafnie zdiagnozował wcześniejsze wzrosty i ostatnie spadki cen na rynkach światowych, wywoływane przez wahania popytowe ze strony Chin, które to z kolei wynikają z decyzji jednego człowieka, odpowiedzialnego za zwiększanie i zmniejszanie dni pracujących chińskim kopalniom. Tak właśnie stało się w ostatnim czasie, gdzie silne niedobory były zaspokajane importem, na czym zyskiwali przede wszystkim Rosjanie i Australijczycy, a tracili lokalni producenci. Obecnie chiński popyt na węgiel importowany będzie najprawdopodobniej utrzymywany na takim poziomie, który zapewni rentowność chińskich kopalniom, ale jednocześnie zanadto nie obciąży kosztowo krajowej energetyki. Chyba, że Chiny doświadczą na początku przyszłego roku wyjątkowo srogiej zimy…
Chińska gospodarka nie zamierza jednak zwalniać i już teraz planowane są nowe inwestycje infrastrukturalne. Według analityków BMI, chińskie plany rozwojowe spowodują, że ceny wszystkich surowców – w tym węgla – utrzymywać się będą w 2017 r. na wysokich poziomach, choć nie doświadczymy już tak agresywnych wzrostów, jakich byliśmy świadkami przez ostatnie pół roku.
Autor jest ekspertem Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego i portalu polishcoaldaily.com.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
