Staw Amelung i Szyb Prezydent to sukcesywnie odnowione obiekty miasta. Jest też oferta dla młodzieży. Czy te inwestycje wystarczą, by polepszyć życie mieszkańców?
Dwie czołowe inwestycje, którymi chwalą się chorzowscy włodarze promują zdrowy tryb życia. Pierwszą jest rewitalizacja stawu Amelung wraz z jego otoczeniem. Druga oznacza odnowienie terenu wokół Szybu Prezydent.
Staw w nowej odsłonie
Park Amelung znajduje się w dzielnicy Chorzów II. Jest to popularne miejsce spotkań i wypoczynku chorzowian, które niegdyś pełniło przemysłową rolę. Powstałe zbiorniki wodne w latach dwudziestych ubiegłego wieku w wyniku górniczego obniżenia powierzchni, aż do lat osiemdziesiątych stanowiły rezerwuar wody dla rejonu górniczego KWK Barbara. Przedzielone nasypem kolejowym akweny były przez wiele lat zanieczyszczone i zdegradowane, traktowane przez okolicznych mieszkańców jak wysypisko śmieci. Staw zaczął zarastać, przeistaczając się w coraz bardziej niedostępną i niebezpieczną lokalizację. Taki stan rzeczy trwał do 2002 r. - wówczas rozpoczęto rewitalizację okolicy. 5 lat później, kiedy prace były już zakończone, nastąpiło uroczyste przekazanie parku mieszkańcom. Główną atrakcją parku jest staw, na środku którego znajduje się wyspa będąca ostoją wolnego ptactwa. Podczas odnowy nie zapomniano o najmłodszych - na terenie parku znajduje się plac zabaw. Amelung przyciąga biegaczy, rodziny z dziećmi oraz osoby poszukujące zacisznego miejsca w centrum miasta.
Drugie życie Szybu
Drugim modelowym przykładem rewitalizacji w Chorzowie jest metamorfoza terenu po byłej KWK Król wraz ze stojącą na obszarze pokopalnianym wieżą wyciągową Szybu Prezydent. Działalność górnicza była prowadzona na tym terenie do 1993 r.
- Po zaprzestaniu wydobycia część obiektów pokopalnianych rozebrano. Pozostały budynki dyrekcji, starej sali zbornej i kasyna, dawnego domu mieszkalnego sztygarów, kopalnianej straży pożarnej, magazynu ciekłego powietrza oraz nowego kasyna - wylicza Aneta Gliwicka z referatu komunikacji społecznej w kancelarii prezydenta miasta Chorzowa.
W 2009 r. wieżę Szybu Prezydent wyremontowano, a cały poprzemysłowy teren zrewitalizowano, tworząc Kompleks Sztygarka. W pokopalnianych zabudowaniach prowadzona jest działalność kulturalna oraz gastronomiczna. Goście odwiedzający kompleks mogą odwiedzić m.in. Galerię Straży Pożarnej (w której można oglądać wystawy prac młodych, lokalnych artystów), Teatr Ciekłego Powietrza, klub muzyczny Tlenownia czy kawiarnia Pod Wieżą. W 2010 r. wieża wyciągowa Szybu Prezydent wraz z całym swoim otoczeniem dołączyła do grona obiektów będących na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. W 2013 r. miejsce to zostało wyróżnione w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego w kategorii najlepiej zrewitalizowaną przestrzeń przyrodniczo-krajobrazową.
- Szyb Prezydent to udany przykład rewitalizacji terenu poprzemysłowego w obszarze śródmieścia Chorzowa, na atrakcyjne miejsce rekreacyjne, z wykorzystaniem zabytkowej wieży wyciągowej, jako dominanty przy właściwym rozwiązaniu detali i zieleni. Skorzystaliśmy ze wsparcia środków zewnętrznych - zarówno z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, jak i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Dołączyliśmy do tego środki miejskie. Cieszymy się, że zostało to docenione. W pobliżu znajduje się zabudowa Sztygarki, z dobrą ofertą kulinarną i kulturalną - także dzięki wsparciu Miasta. Ta synergia powoduje, że otoczenie które otrzymało nagrodę, żyję własnym, dobrym życiem - twierdzi Marcin Michalik, zastępca prezydenta Chorzowa ds. technicznych i rozwoju.
Rok 2014 był kolejnym przełomowym w historii Szybu Prezydent. Właśnie wtedy na wieży powstała platforma widokowa. Od tej pory po pokonaniu 201 schodów, z wysokości 34 m można podziwiać panoramę miasta i okolic. Obecnie teren wokół Szybu jest miejscem, w którym odbywają się liczne miejskie imprezy oraz festyny. Na zrewitalizowanym obszarze znalazło się też miejsce dla nowoczesnego, przyciągającego rolkarzy i rowerzystów skate parku i dużego placu zabaw, a w najbliższym czasie pojawi się tam również siłownia plenerowa dla lubiących aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu.
Rewitalizacja zespołu postindustrialnych akwenów Amelung kosztowała prawie 7 mln zł, natomiast odnowa otoczenia wieży wyciągowej Szybu Prezydent ok. 2,5 mln zł. Warto dodać, że Amelung wraz z wieżą Szybu Prezydent znalazły się na liście 10 najatrakcyjniejszych miejsc wskazanych przez mieszkańców Chorzowa. Inne wyróżnione obiekty to Park Śląski, stadion Ruchu Chorzów, Teatr Rozrywki, Zoo Silesia, Planetarium Śląskie, zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Żabie Doły", Park Róż w Klimzowcu, a także Górnośląski Park Etnograficzny.
Młodzi artyści przyszłością Chorzowa?
Chorzów nie poprzestaje na dotychczas zrealizowanych planach rewitalizacyjnych. Kolejnym krokiem w odnawianiu przestrzeni miejskiej będzie wdrażanie projektu CUMA. Ów projekt - na który chorzowski ratusz otrzymał prawie 880 tys. zł z Ministerstwa Rozwoju - ogniskuje się na ożywieniu społeczno-gospodarczym zrewitalizowanego rynku i jego okolic. Działania projektu są skierowane szczególnie pod adresem młodzieży.
Dzięki dotacji, w rejonie chorzowskiego rynku prowadzone będą działania społeczne i kulturalne, mające na celu aktywizację mieszkańców.
- Należy bowiem pamiętać, że rewitalizacja to nie tylko remonty i przebudowy, ale przede wszystkim wyzwolenie potencjału społecznego - zauważa Michalik.
Obecnie w rejonie rynku prowadzone są prace związane z Centrum Przesiadkowym. Przbudowa rynku rozpocznie się w 2017 r. Projekt zakłada przygotowanie warunków do utworzenia w mieście Centrum Usług Szkoleniowych i Aktywizacji Zawodowej dla Młodzieży przy jednoczesnym przywróceniu charakteru i funkcji rynku jako przestrzeni integrującej mieszkańców Chorzowa. Aby osiągnąć nadrzędny cel projekty, a więc aktywizację mieszkańców, zwłaszcza młodzieży jest nadanie nowej funkcji lokalowi użytkowemu znajdującego się w śródmieściu, przy ul. Wolności 3. Zaadaptowany pustostan będzie siedzibą Centrum.
- Planujemy także zagospodarowanie miejsca pod estakadę w ramach rewitalizacji przestrzeni publicznej rynku. W obiekcie prezentowane będą prace młodzieży, zrealizowane podczas warsztatów w lokalu przy ul. Wolności 3 - dodaje Michalik.
W ramach projektu CUMA zaplanowano ponadto:
• zorganizowanie pikników na obszarze zrewitalizowanym i w pozostałych dzielnicach Chorzowa;
• nawiązanie współpracy z lokalnymi pracodawcami w zakresie wsparcia młodzieży objętej CUMĄ;
• identyfikacja potrzeb młodzieży objętej projektem w aspekcie społeczno-zawodowym poprzez spotkania konsultacyjne, imprez tematycznych we współpracy z organizacjami pozarządowymi, ośrodkami kultury, przedsiębiorcami i grupami nieformalnymi działającymi w obszarze rewitalizacji;
• stworzenie kalendarza wydarzeń CUMY na podstawie wcześniejszych badań oraz przy udziale konsultacji społecznej;
• aktualizację obecnego Lokalnego Programu Rewitalizacji Chorzowa do 2030 r.;
• spotkania z mieszkańcami domu przy ul. Wolności 3 w celu uzgodnienia założeń CUMY w zakresie architektonicznym i funkcjonalnym.
Prace adaptacyjne i remontowo-budowlane lokalu, który zostanie przerobiony na Centrum, chorzowski ratusz przewiduje na II i III kwartał 2017 r. Z uwagi na to, że projekt ma charakter pilotażowy, lokal do użytku publicznego zostanie oddany po zakończeniu projektu.
Zarówno ukończone, jak jeszcze nierozpoczęte inwestycje urzędu miasta Chorzowa mogą przyczyniać się do poprawy jakości życia mieszkańców i promocji miasta w regionie. Pytanie zasadnicze odnosi się jednak do trwałości integracji mieszkańców. Na jak długo złożona przez miasto oferta będzie zespajać "tkankę miejską" osłabiając mobilność zarobkową mieszkańców? O tym przekonamy się w następnych kilku-kilkunastu latach.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
