Węgiel ma strategiczne znaczenie. Jedną z pierwszych decyzji, którą podjęłam, jest przyspieszenie prac nad ustawami, które w mądry sposób połączą trzy zasadnicze cele dotyczące bezpieczeństwa energetycznego Polski. Po pierwsze musimy chronić polskie górnictwo przed nieuczciwą konkurencją. Po drugie nie ustanę w wysiłkach, by ta branża stała się wreszcie rentowna. Unowocześnienie i restrukturyzacja wiedzie do tego celu. Po trzecie nie mogę nie brać pod uwagę bezpieczeństwa każdej polskiej rodziny. Polskie domy muszą być ogrzewane, a koszty energii nie mogą rujnować budżetów domowych - powiedziała przed tygodniem w trakcie swojego expose premier Ewa Kopacz.
Wystąpieniu pani premier przysłuchiwało się pod Sejmem ok. 2 tys. górników, którzy zdecydowali się w dniu wygłoszenia expose demonstrować w Warszawie. Jak mówił w rozmowie z TG lider górniczej Solidarności Jarosław Grzesik, demonstracja miała na celu pokazanie, że pracownicy górnictwa oczekują od nowego rządu zdecydowanych działań, prowadzących do uzdrowienia branży. Związkowa delegacja przekazała na ręce marszałka Sejmu petycję skierowaną do szefowej rządu. W petycji wskazują, dlaczego zdecydowali się wyjść na ulice Katowic 29 kwietnia.
Główne powody manifestacji
- Nieudolny nadzór właścicielski, fatalne zarządzanie spółkami węglowymi, brak dialogu społecznego, brak koncepcji funkcjonowania sektora wydobywczego i całego sektora paliwowo-energetycznego, brak mechanizmów przeciwdziałających nadmiernemu importowi węgla do Polski, zagrożenie utratą setek tysięcy miejsc pracy - to były główne powody manifestacji. Efektem tamtych wydarzeń była wizyta na Śląsku premiera Tuska, który przyznając rację stronie społecznej, złożył obietnicę podjęcia natychmiastowych działań na rzecz naprawy naszego sektora, deklarując jednocześnie, iż ten proces nie będzie się wiązał z likwidacją kopalń i zwalnianiem pracowników. Po złożeniu tych deklaracji rząd premiera Tuska obdarzony został dużym mandatem społecznego zaufania. (...) Niestety, pomimo ogromnego zaangażowania strony społecznej, większości założonych celów nie udało się osiągnąć. Premier Tusk odchodząc na unijne stanowisko, pozostawił po sobie nierozwiązane problemy - czytamy w petycji.
W swoim stanowisku związkowcy wzywają premier Ewę Kopacz do wprowadzenia mechanizmów przeciwdziałających nadmiernemu importowi węgla spoza Unii Europejskiej, w szczególności z Federacji Rosyjskiej, poprzez wprowadzenie pakietu ustaw dotyczących certyfikacji paliw wprowadzanych do obrotu handlowego i koncesji na obrót węglem. Zwracają uwagę na konieczność stworzenia długoterminowej strategii funkcjonowania całego sektora paliwowo-energetycznego, która będzie zapewniać bezpieczeństwo energetyczne kraju w oparciu o węgiel. Postulują konsolidację państwowych spółek zajmujących się wydobyciem i sprzedażą węgla energetycznego, a także uporządkowanie nadzoru właścicielskiego nad całym sektorem paliwowo-energetycznym, np. poprzez utworzenie Ministerstwa Górnictwa i Energetyki. Uważają też za konieczne obniżenie wysokości bądź zawieszenie części obciążeń publicznoprawnych spółek dotkniętych kryzysem oraz zmiany systemu tych obciążeń dla polskiego górnictwa, uwzględniające szczególną rolę sektora dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Kolejnym problemem wskazywanym w petycji jest zawetowanie tzw. drugiego pakietu klimatyczno-energetycznego oraz renegocjacja przepisów związanych z wdrażaniem unijnej polityki klimatycznej, a także wprowadzenie własnej polityki klimatycznej, uwzględniającej polskie uwarunkowania społeczno-gospodarcze i bezpieczeństwo energetyczne kraju. Autorzy petycji uważają za wskazane wykorzystanie środków unijnych z perspektywy finansowej na lata 2014-2020 do prac związanych z wprowadzeniem innowacyjnych rozwiązań wykorzystujących węgiel kamienny (tzw. czyste technologie węglowe).
Tragiczna sytuacja
- Sytuacja polskiego górnictwa węgla kamiennego jest tragiczna. Zarządy spółek węglowych nie radzą sobie zarówno z wydobywaniem węgla, jak i jego sprzedażą. Dialog społeczny na poziomie branżowym praktycznie nie istnieje, a na szczeblu spółek węglowych istnieje jedynie teoretycznie - uważają związkowcy. Przypominają też, że ze względu na obecny kształt ustawy Prawo zamówień publicznych dostawy węgla do jednostek budżetowych w 80 proc. przejmują dostawcy węgla rosyjskiego. Oznacza to, że środki budżetowe trafiają do importerów, zamiast do polskiego górnictwa. Związkowcy wyliczają, że płatności publicznoprawne polskiego górnictwa węgla kamiennego tylko w 2013 r. wyniosły ponad 7 mld zł, natomiast od roku 2003 to łącznie blisko 76 mld zł.
- Nadszedł już czas, by otwarcie powiedzieć, jakie plany w stosunku do górnictwa ma polski rząd. (...) Oczekujemy podjęcia natychmiastowych działań zapewniających utrzymanie miejsc pracy w naszym regionie. Nie może się powtórzyć drugi Wałbrzych. Górnictwo jest jedną z kluczowych gałęzi gospodarki zarówno w naszym regionie, jak i całym kraju i od jego kondycji zależy sytuacja wielu innych branż. Wszelkie zaniechania w obecnej sytuacji będą nieodwracalne i doprowadzą do katastrofy całej polskiej gospodarki. Nie możemy do tego dopuścić! - apelują.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
