Czy węgiel trzeba wydobywać spod ziemi klasycznymi technikami górniczymi i czy możliwe jest zmniejszenie kosztów, także pozafinansowych, jego pozyskania? Nad tymi m.in. aspektami związanymi z podziemnym zgazowaniem węgla zastanawiał się prof. Józef Dubiński, dyrektor naczelny Głównego Instytutu Górnictwa, podczas sesji plenarnej XXIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej.
GIG, po przeprowadzonych przed kilku laty projektach europejskich Huge I i Huge II realizuje obecnie projekt strategiczny "Opracowanie wysokoefektywnej technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii". Projekt ma odpowiedzieć na pytanie, jak przeprowadzić zgazowanie w warunkach rzeczywistej kopalni. Partnerami projektu, którego realizacja znajduje się w końcowej fazie przygotowań, są Akademia Górniczo-Hutnicza i Katowicki Holding Węglowy.
Wykorzystać zasoby
Ostatnie dekady wskazały na szereg ograniczeń, z którymi boryka się górnictwo węgla kamiennego. Jednym z istotniejszych jest zwiększająca się głębokość eksploatacji, powodująca wzrost zagrożenia klimatycznego i generująca pewne ograniczenia związane także ze wzrostem kosztów.
- O podziemnym zgazowaniu powinniśmy mówić także po to, by zdecydować, czy jest to technologia, która pozwoli Polsce korzystać z zasobów węgla kamiennego leżących głębiej. Pytanie jak wydobywać węgiel spod ziemi bez stosowania klasycznej techniki górniczej nurtuje świat od wielu lat. Jest aktualne szczególnie obecnie, gdy mamy świadomość, że świat będzie potrzebował coraz więcej czystej, bezpiecznej, dostępnej i konkurencyjnej cenowo energii - uważa prof. Dubiński.
Profesor przypomina, że spośród wszystkich zasobów węglowodorowych zlokalizowanych na naszym globie to właśnie zasoby węgla są najbogatsze. Ta specyfika dotyczy również Polski, która dodatkowo posiada spore zasoby węgla na zbyt dużej głębokości, by można je pozyskiwać klasycznymi technologiami górniczymi. Według stanu na 31 grudnia 2012 r. polskie zasoby bilansowe w obszarach zagospodarowanych wynoszą ponad 19 mld t. Zasoby bilansowe w obszarach niezagospodarowanych to aż 25 mld t, a zasoby przemysłowe 4,21 mld t. Jak wyjaśnia prof. Dubiński technologia podziemnego zgazowania węgla z powierzchniowym dotarciem do tych zasobów jest w tym wypadku jak najbardziej perspektywiczna, tym bardziej, że nowych kopalń nie da się wybudować wszędzie.
Próba na dniach
Prawdopodobnie już 18 marca br. rozpocznie się przygotowana przez GIG próba podziemnego zgazowania węgla. Przedsięwzięcie będzie miało miejsce w pokładzie 501 kopalni Wieczorek, w filarze szybu wschodniego. Profesor Dubiński ocenia, że jako iż w pobliżu nie jest prowadzona eksploatacja, a pokład jest gruby, zgazowanie powinno przebiec bardzo dobrze. Planowania ilość węgla do zgazowania wynosi 1200 t. Uzyskany gaz będzie prawdopodobnie kierowany na turbinę gazową.
- Zgazowanie musi być absolutnie bezpieczne, a procesy zachodzące w georeaktorze muszą podlegać kontroli. Wśród zagrożeń, z jakimi powinniśmy się liczyć, jest skażenie środowiska i niepewność zachowania górotworu. Istnieje też możliwość powstania zagrożenia klimatycznego, pożaru endogenicznego czy migracji gazu z georeaktora do wyrobisk wentylacyjnych. Aby ustrzec się tych wszystkich niebezpieczeństw, przeprowadzono szczegółową analizę ryzyka - wyjaśnia prof. Dubiński.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
