Okazuje się, że nie tylko Polska ma kłopoty z ujęciem gazu łupkowego. Podobne trudności przeżywają znacznie od nas potężniejsze Chiny. Według amerykańskich prognoz kraj ten posiada największe zasoby tego gazu na świecie.
Wynoszą one ok. 36 bln m sześc. Stanowi to koło 20 proc. globalnych zasobów tego gazu. Dla porównania obecny lider, którym są Stany Zjednoczone, posiada tylko połowę tych zasobów co Chiny.
Wobec stałego importu surowców energetycznych Chiny są zainteresowane jak najszybszym uruchomieniem własnego wydobycia gazu łupkowego. Roczne koszta zakupów gazu ziemnego wynoszą ok. 10 mld dolarów. Chiny budują kolejne rurociągi, którymi gaz ziemny ma być dostarczany do tego kraju. Liczą one tysiące kilometrów długości i sprowadzają gaz ze Wschodniej Syberii i Dalekiego Wschodu, z Iranu, Turkiestanu, Kazachstanu i Birmy. Chińskie zasoby tego gazu wystarczyłyby dla zaopatrzenia kraju w gaz ziemny na okres ok. 200 lat przy jego obecnej konsumpcji w skali ok. 150 mld m sześc. rocznie.
Jest to podobna skala możliwości, które rysują się również przed Polską w związku z prognozą występowania około 5 bln m sześc. tego gazu na terenie naszego kraju. Poszukiwania gazu łupkowego na terenie Chin i Polski rozpoczęły się prawie równolegle. W obu krajach efekty poszukiwań i ujęć tego gazu są bardzo podobne. To znaczy, że jego eksploatacja jest na poziomie symbolicznym. Z obrazu, który rysuje się w wyniku poszukiwań tego gazu w Chinach i w Polsce wynikają pewne podobne trudności, które są obiektywne i niezależne od działań podejmowanych w tych krajach.
Po pierwsze brak armat
Anegdota o cesarzu Napoleonie Bonapartem mówi, że kiedy przybył on do pewnego miasteczka, zapytał burmistrza, dlaczego nie strzelają z armat na jego powitanie. Odpowiedział on, że po pierwsze nie mają armat...Na co, Napoleon przerwał mu i powiedział "Wystarczy", reszty argumentów nie trzeba!
Trochę podobnie jest z tym gazem łupkowym w obu krajach. Zamiast armat jest tu skomplikowana technologia hydraulicznego szczelinowania i wiercenia otworów poziomych. Tę doskonale opanowali Amerykanie i tylko oni praktycznie mogą innych tego nauczyć, a najpierw sami poszukiwać to, co wcześniej prognozowali dla całego świata. Dowodem ich sprawności w tej materii są ich własne osiągnięcia w eksploatacji gazu łupkowego. Około 40 proc. taniego gazu łupkowego, który pojawił się na amerykańskim rynku zrewolucjonizowało całą gospodarkę energetyczną nie tylko w USA, ale także i na świecie. To amerykańska eksploatacja tego gazu spowodowała, że ceny węgla kamiennego zaczęły spadać jako paliwa droższego od gazu łupkowego. Tani amerykański węgiel z powodu utraty nabywców ruszył na podbój Europy i Azji.
Tajemnica państwowa
Kraje, w których oceniono, że znajdują się na ich terenie gigantyczne zasoby gazu łupkowego energicznie zabrały się do poszukiwania i eksploatacji jego zasobów. W Europie była to Polska, a ostatnio również Wielka Brytania, a w Azji przede wszystkim Chiny. Rosja od samego początku występowała krytycznie pod adresem tych nowych technologii. Jest to uzasadnione możliwością utraty dotychczasowego rynku zbytu dla tego gazu zarówno w Polsce, jak i Chinach.
Szczególnie ten ostatni rynek jest najbardziej intratny i perspektywiczny. Chiny mając tak poważne zasoby własne zaczęły przedłużać pertraktacje o dostawach gazu rosyjskiego. Spór idzie o ocenę, która jest z chińskiego punktu nie do zaakceptowania. Pertraktację na ten temat trwają już kilka lat i ich zakończenie stale jest odkładane. W tym czasie Chińczycy mieli nadzieję na odkrycie i ujęcie własnego gazu łupkowego. Zamiast porozumienia cenowego chcieli w ogóle podziękować rosyjskiemu partnerowi za jego dostawy. Sytuacja ta jest prawie analogiczna do tej, która jest w Polsce. Do Chin zaproszono amerykańskie koncerny gazowe, które podobnie jak w Polsce otrzymały stosowne koncesje i rozpoczęły prace wiertnicze. Wkrótce okazało się, że amerykański sukces nie może być powtórzony. Przede wszystkim technologia znana i opanowana była tylko przez nich. Chiny musiałyby mieć taki sam sprzęt wiertniczy, i to w dużej ilości, wraz z odpowiednio do tego przygotowaną kadrą. Tego nie było i długo nie będzie. Amerykanie ani swojego sprzętu, ani licencji nie sprzedadzą. Po to, aby Chińczycy mogli sami opanować jego produkcję i technologię muszą minąć dziesiątki lat. I o to właśnie chodzi. Dodatkowym utrudnieniem są całkowicie inne relacje prawne dotyczące państwowej własności kopalin oraz ścisłej kontroli działalności pracy firm zagranicznych w Chinach. Ostateczne rezultaty kilkuletnich amerykańsko - chińskich poszukiwań tego gazu na dzień dzisiejszy zakończyły się ujęciem miliarda metrów sześciennych tego gazu. Stanowi to całkowity margines na rynku, w skali poniżej 1 procenta całości wydobycia gazu ziemnego w Chinach. Osiągnięto to w wyniku odwiercenia 130 otworów ze szczelinowaniem hydraulicznym. Tylko kilka z nich dało wyniki pozytywne. Na dodatek Chińczycy informacje geologiczne o swoim kraju uważają za tajemnicę państwową, co całkowicie paraliżuje amerykańskie poszukiwania.
Chiny to nie USA
Oba te kraje różnią się zasadniczo pod każdym względem. Pozostawiając na uboczu wszelkie polityczne, kulturowe i ekonomiczne odmienności, trzeba zauważyć, że również pod względem przyrodniczym są to kraje całkiem inne. Baseny łupkowe amerykańskie i chińskie mają też inny skład petrograficzny. Zawierają one więcej niż w USA minerałów ilastych, co znacznie utrudnia przepływ gazu z górotworu do otworu drenażowego. Na dodatek struktury te zalegają znacznie głębiej w Chinach, co powoduje, że koszty poszukiwań i eksploatacji są wyższe. Amerykanie, prowadząc swoje poszukiwania na terenie Chin, pilnie strzegą wszelkich tajemnic patentowych i technologicznych. Do podstawowych należy receptura składu chemicznego płynu używanego do szczelinowania hydraulicznego. Obie strony nie mają do siebie elementarnego zaufania ani porozumień dotyczących szkolenia chińskich kadr. Nic dziwnego, że w tej sytuacji Chiny, pomimo przynajmniej kilkakrotnie większych wydatków, niewiele więcej uzyskały niż Polska.
Rywalizacja
Amerykański sukces gazu łupkowego coraz bardziej wydaje się czymś, co się już nigdzie więcej nie powtórzy. Nie trzeba wielkiej przenikliwości politycznej, aby zauważyć, że światowemu przywództwu USA zagraża tandem Chin i Rosji.
Stany Zjednoczone nie są zainteresowane w przekazywaniu obu tym przeciwnikom swoich najlepszych technologii. Wręcz przeciwnie, starają się utrudnić im dostęp do nich, skłócić ich i przeszkodzić im w funkcjonowaniu dotychczas dobrze funkcjonującego ich biznesu gazowego. Największe światowe zasoby gazu łupkowego w Chinach ogłosili Amerykanie. Wiadomość ta na długie lata zamroziła wzajemne relacje w dostawach syberyjskiego gazu do Chin. Idea była taka: po co Chinom rosyjski gaz, kiedy mają one własny w ilościach największych na tym globie. Ten sam efekt osiągnięto też w Polsce. Po co nam rosyjski gaz, kiedy własnego mamy na 300 lat! Jak wynika z relacji zagranicznych mediów, Chiny już trzeźwieją z opium jakim był dla nich gaz łupkowy. W Polsce amok jeszcze trwa. Pod względem manipulacji światowymi zasobami surowców i dostępu do nich Amerykanie są specjalistami, którzy niejednego wywiedli już w przysłowiowe pole.
Złota afera
Do klasyki tego rodzaju afer należy nie tak jaszcze dawno dokonane odkrycie złoża Busang o "gigantycznych" zasobach złota na indonezyjskiej wyspie Borneo. Pod koniec 1997 r. miały one wynosić około 200 mln uncji złota (6 tys. t). Ponieważ mała spółka z USA Bre-X będąca właścicielem złoża nie mogła podołać skali potrzebnych inwestycji postanowiła ona sprzedać swoje udziały z za 4,5 mld dolarów. Ostatecznie zgodziła się na 1,5 mld USD. Nowy nabywca sprawdził zawartość złota w odwierconych otworach. Okazało się, że dokonywano bardzo prostego oszustwa, dosypując złota do pobieranych próbek, co nazywane jest "soleniem złoża". W międzyczasie akcje Bre-X skoczyły z 8 centów na 230 dolarów. Właściciele spółki natychmiast uciekli za granicę. Geolog odpowiedzialny za dokumentację złoża "wypadł" z helikoptera podczas jednej z inspekcji. Amerykańskie media przy tej okazji pisały, "że należy nieufnie traktować okazje do szybkiego wzbogacenia i zawsze pamiętać o potrzebie prowadzenia badań kontrolnych".
Nieufność
Prowadzone właśnie badania kontrolne na razie ani w Chinach, ani w Polsce nie potwierdzają tych gigantycznych amerykańskich zapowiedzi co do wielkości zasobów gazu łupkowego. Jako instrument opóźniający chińskie inwestycje i utrudniający rosyjski eksport gazu skutecznie jednak odegrały one swoją rolę.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
