Poranne media w środę, 24 kwietnia, podały wiadomość, że Skarb Państwa skontroluje chilijską inwestycję KGHM. Jako właściciel, a właściwie mniejszościowy decydent ma on takie prawo i możliwości. Pozornie jest to najzwyklejsza tego typu kontrola, której dokonuje się w podległym przedsiębiorstwie. Zainteresowanie mediów wynika przede wszystkim ze skali przeszacowania wydatków na budowę kopalni Sierra Gorda w Chile wysokości ok. 1 mld dolarów, a więc o około 30 procent więcej niż poprzednio planowano.
Drugim czynnikiem powodującym nagłośnienie tego wydarzenia jest prowadzona poprzednio bez żadnego umiaru kampania zachwytu nad tym przedsięwzięciem. KGHM dzięki tej inwestycji stał się pierwszą polską firmą o charakterze globalnym. Jej potencjał i kapitał stale wzrastał na giełdzie. Kolejni prominenci firmy byli obsypywani gradem najwyższych nagród, prestiżowych wyróżnień i pochwał, którym nie było końca. Teraz wahadło powodzenia zaczęło odchylać się w stronę przeciwną. Dawni jej apologeci zamilkli, sama firma też powściągliwie wyraża się na ten temat, a jeden z inicjatorów chilijskiej inwestycji, którym jest Skarb Państwa, przystąpił do kontroli po trosze samego siebie.
Na dodatek na rynku nastąpiła gwałtowna obniżka cen surowców, co według niektórych analityków było to nie do przewidzenia. Giełdowe tąpnięcie nie zagraża jeszcze stabilności finansowej miedziowego kolosa. I to mimo tego, że ceny miedzi na giełdzie niepokojąco zbliżają się do kosztów jej wydobycia i wytwarzania. Buforem finansowym stabilizującym firmę są jej dochody ze sprzedaży srebra, w ilości ok. 1200 t rocznie oraz innych metali szlachetnych. Firma jest w niewielkim stopniu zadłużona i na swoje zobowiązania nawet w skali chilijskiej inwestycji, śmiało może liczyć na pożyczki ze strony krajowych i zagranicznych banków.
Sierra Gorda
Kilka dni temu program Discovery pokazał pustynię Atacama, na której zapaleńcy szukali meteorytów. Tak się akurat złożyło, że ich trasa wiodła tuż obok polsko-japońskiej inwestycji górniczej w Chile. Kamienista pustynia jest jednym z najmniej gościnnych miejsc na naszym globie. W dzień temperatura osiąga skalę upału, a w nocy spada poniżej zera. Brak opadów jest sam w sobie zrozumiały. Wyboiste polne drogi są tu standardem. Poruszają się po nich tylko ciężkie transportowe maszyny górnicze. Niżej, w pobliżu oceanicznego wybrzeża, znajdują się parterowe osiedla mieszkalne wybudowane z pustaków i najczęściej przykryte blaszanymi dachami. Wszystko to ma wygląd ponury, biedny i daleki od wszelkiej cywilizacji. Tak przynajmniej widać to na tym filmie. Złoże Sierra Gorda nosi nazwę od pobliskiego osiedla, które liczy sobie około 2500 mieszkańców i jest stolicą tego pustynnego obszaru.
Na mapach złoże miedzi położone jest około 5 km od tej miejscowości i nosi nazwę CATABELA PIT. Złoże to, będące współwłasnością japońskiej firmy Sumitomo, posiada formę porfirowego komina o powierzchni ok. 3 km kw. Rejon ten to zachodnie zbocza górskiego pasma Andów. Znajduje się on mniej więcej w połowie odległości pomiędzy stożkami wygasłych wulkanów stanowiących wierzchołki tych gór, a brzegiem Oceanu Spokojnego. Ich szczytowe partie osiągają wysokość ok. 6000 m n.p.m. Sierra Gorda znajduje się na wysokości ok. 2000 m n.p.m.
Miejscowość ta położona jest 140 km na północny wschód od portowego miasta Antofagasta. które jest też stolicą całego regionu (318 tys. ludności). Najbliższy wygasły wulkan znajduje się ok. 150 km na wschód od Sierra Gorda. Ma on wysokość 5930 m n.p.m. i nazywa się Volcano Licancabur. Ciekawostką jest fakt, że jego krater wypełnia niewielkie jezioro stale pokryte lodem. Jest to jedno z najwyżej położonych jezior na świecie.
W tym samym rejonie znajduje się jeszcze kilka podobnych złóż rud miedzi. Są to złoża El Tescoro, Esperanta, Telegrafo i wiele innych. Nazwa Sierra Gorda jest wieloznaczna i nie oddaje ona istoty górniczego projektu KGHM, a raczej wskazuje tylko na jego lokalizację, która na pustyni Atacama może być zorientowana tylko w stosunku do najbliżej położonej miejscowości. Kamienista pustynia o powierzchni ok. 100 tys. km kw. uznawana jest za jedno z najbardziej suchych miejsc na ziemi. Cały ten obszar położony jest ok. 1600 km na północ od stolicy kraju Santiago.
Złoże miedzi
Silna konkurencja w inwestycjach i zakupach surowców na świecie sprawiła, że dla KGHM pozostało już jedno z mniejszych złóż w tym regionie. Zawartość miedzi w rudzie w granicach 0,39 proc. miedzi w Polsce przyjmowana jest za graniczną wartość dla opłacalnej eksploatacji. Tu, przy znaczących zasobach, znacznie uproszczonej technologii uzyskiwania wzbogaconego koncentratu, jest to bardzo opłacalna inwestycja. Uzyskanie dostępu do tego złoża nie było wcale łatwe. Od samego początku kilkuletnich już starań KGHM było ono celem tej firmy. Niestety, to co udało się japońskiemu Sumitomo, który za około miliard dolarów zakupił 45 proc. akcji do eksploatacji tego złoża nie powiodło się, dla KGHM.
Będąca właścicielem większościowych udziałów Quadra FNX nie chciała ich odstąpić dla KGHM na podobnych warunkach jak dla Sumitomo. Zmusiło to lubińską firmę miedziową do kupienia całej spółki wraz ze złożem Sierra Gorda nie za miliard dolarów, ale całość za 2,9 mld. Jest to równowartość inwestycji, którą trzeba jeszcze włożyć w Sierra Gorda. Zasoby przemysłowe tego złoża wynoszą ok. 1,3 mld t rudy i około 500 tys. t miedzi. Sama tylko miedź wydobyta z tego złoża stanowi dzisiaj wartość około 40 mld dolarów. Zakładając, że koszta udostępnienia złoża i jego eksploatacji wyniosą połowę tej wartości, to pozostały zysk, nawet podzielony na jego dwóch właścicieli, wyniesie ok. 10 miliardów dolarów w ciągu 20 lat.
Nie jest to zysk oszałamiający, ale jak na polskie warunki istotny i godny uwagi. Powinien on zrekompensować wszystkie nakłady i koszta związane też zakupem pozostałych znacznie mniejszych kopalń rud miedzi, które pozyskał KGHM w wyniku tej transakcji. Rejon Sierra Gorda należy do najbogatszych w zasoby rudy miedzi na terenie Chile.
Wystarczy wspomnieć, że 50 kilometrów na północny-wschód obok miejscowości Calama leży największa na świecie odkrywkowa kopalnia miedzi Chuguicamata. Jej wymiary wynoszą 4,5 km długości , 3,5 km szerokości i ok. 1 km głębokości. Wydobywa się w niej obecnie już systemem podziemnym ok. 600 tys. t miedzi. 20 km dalej w tym samym kierunku znajduje się największa pod względem wydobycia kopalnia miedzi na świecie - Escondida. Daje ona urobek, z którego uzyskuje się ok. 1,5 miliona ton miedzi rocznie, czyli prawie 10 proc. światowej produkcji z jednej kopalni!
Trudności
Wiadomo, że nie ma róży bez kolców. Tak i ten projekt ma do pokonania znaczne trudności. Należy do nich przede wszystkim dostarczenie wody z nad oceanu. Tłoczenie jej, na dystansie 140 km na wysokość ok. 2000 m n.p.m., to inwestycja liczona w setki milionów dolarów. Dostarczenie wody pitnej higienicznej dla kilkutysięcznej załogi to też miliony dolarów rocznie. Na koniec trzeba zauważyć, że od strony polskiej mogą tu być zatrudnieni tylko ludzie o żelaznym zdrowiu, a dokładniej o szczególnej wytrzymałości serca, które całkiem inaczej pracuje w warunkach rozrzedzonej atmosfery.
Na dodatek porfirowy komin będzie eksploatowany odkrywkowo przyjmując kształt odwróconego dnem do góry stożka, o możliwie stromym nachyleniu. Jego głębokość sięgnie 1000 m. Z każdym metrem w głąb będą rosły koszty eksploatacji. Począwszy od początkowych ok. 59 centów za funt miedzi do ok. 1,2 dolara w końcowej fazie zbliżając się do jego ceny w złożu krajowym. Niezależnie od zysków nie stanowiących żadnego wielkiego Eldorado jest to przedsięwzięcie pod każdym względem pozytywne. Przede wszystkim pozwala ono tej firmie uczestniczyć w przedsięwzięciach na skalę światową. Jest to tym bardziej ważne, że w Chile na swoich odkrywców szereg jeszcze złóż miedzi czeka. Dochodzą do tego trudności finansowe. KGHM po dokonanym zakupie kanadyjskiej spółki musi zaciągać kredyty na finansowanie swoich projektów. Zapewniają je przede wszystkim banki japońskie, które starają się wspólny projekt z KGHM we własnym interesie doprowadzić do pomyślnego końca. Nie są to zapewne jedyne trudności. Podjęcie się tego przedsięwzięcia zasługuje na uznanie, gdyż po to są trudności, aby je pokonywać.
Dokończyć inwestycję
Być może kontrola Skarbu Państwa wykaże szereg nieprawidłowości. Przy tak dużej skali inwestycji są one nieuniknione. Prawdopodobnie jednym z podstawowych popełnionych tu błędów było niedoszacowanie tej inwestycji. Teraz jednak jest zbyt późno, aby "płakać" nad rozlanym już mlekiem. Inwestycje tę trzeba dokończyć. Zbyt wiele kosztowała ona zachodu, pieniędzy i prowadzonych robót, które zbliżają się do końca. Wszelkie nagłaśnianie wad, popełnionych tu błędów i nieprawidłowości źle służy firmie, jej dochodom, akcjonariuszom i samemu Skarbowi Państwa.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
