Liczne wizyty niemieckich polityków gospodarczych w Polsce i rewizyty wicepremiera Pawlaka w Berlinie, wspólne konferencje, debaty, porozumienia i ustalenia w sprawach rozwoju energetyki wskazują na istniejące wzajemne powiązania. Są wręcz naturalne mimo odrębnych strategii w tej materii.
Obrazem zawirowań energetycznych są konsekwencje decyzji dotyczących likwidacji energetyki jądrowej. Najpierw zamknięto osiem najstarszych siłowni uzupełniając ubytek inwestycjami w energię odnawialną. Za 10 lat mają być zlikwidowane pozostałe (dziewięć) elektrownie jądrowe.
Rząd mając poparcie społeczne w tej sprawie twierdzi, że od decyzji tej nie ma odwrotu. Wywiera on też presją na rezygnację z polskiego programu budowy dwóch elektrowni jądrowych. Nie ma powodów, aby nie wierzyć deklaracjom nienieckiego rządu. Problem jest jednak w tym, że w samych Niemczech narasta krytyka tego programu.
Nie dotyczy ona tak popularnego w tym kraju zagrożenia nuklearnego, ale opiera się ona na rachunku kosztów. Ceny energii elektrycznej w Niemczech, mimo znaczących dotacji na rzecz odnawialnych źródeł energii idą stale w górę. Wzrost ten będzie jeszcze większy, gdyż program obejmuje również rezygnację z korzystania z paliw kopalnych. Dotyczy to przede wszystkim z rezygnacji z dalszego rozwijania energetyki opartej na węglu brunatnym.
Elektrownie te zastąpić ma energetyka oparta na imporcie gazu ziemnego. Wszystko to ma na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery i walki z ociepleniem klimatu. Przeczy temu likwidacja energetyki jądrowej, która ze względu na poważny deficyt energii nie pozwala na rezygnację z węgla brunatnego. Jest to swoisty nierozwiązywalny węzeł gordyjski niemieckiej energetyki.
Bez elektrowni jądrowych?
W Niemczech coraz częściej zwraca się uwagę, że decyzje o zamknięciu elektrowni atomowych w tym kraju miały charakter polityczny. Tracący poparcie rząd nie mógł sobie pozwolić na dalszą utratę popularności. I to niezależnie od kosztów i uzasadnienia dla racjonalności tego postanowienia.
Tymczasem do Niemców coraz bardziej dociera rachunek ekonomiczny. Koncerny energetyczne domagają się od rządu odszkodowania za podjęte decyzje - w skali ok. 15 miliardów dolarów. Cena dotowanej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych idzie w górę. Coraz więcej firm niemieckich szuka sobie miejsca, gdzie energia jest tańsza i związane z tym mniejsze koszta produkcji. Wszystko to razem wskazuje, że te dziewięć elektrowni jądrowych wbrew rządowym decyzjom nie zostanie definitywnie zamkniętych. Czy rząd się wycofa ze swoich postanowień?
Na pewno nie! Tylko się zmieni i wtedy dopiero pod naciskiem rynku, utrzymania miejsc pracy i dostawy energii szczególnie w zimowych miesiącach zmieni on decyzję swoich poprzedników. Dlatego nacisk na Polskę w aby nie budować u nas tego rodzaju elektrowni jest chwilowy i powiązany z decyzją obecnego rządu.
Energiewende
Termin ten oznacza rewolucję energetyczną. Jest ona realizowana przez obecny rząd i ma za zadanie przejść z energii jądrowej i kopalnej do energetyki odnawialnej. Hasło to jest bardzo nośne i popularne. Jednak wielu polityków twierdzi, że jest on równie nierealne.
Obecna struktura energii zostałaby całkowicie zburzona, a nie jest to ani łatwe, ani możliwe. Energetyka jądrowa dostarcza 23 procent energii, tyle samo węgiel brunatny, a 18 procent - węgiel kamienny. Razem 64 procent źródeł niemieckiej energetyki miałoby być zlikwidowane w ciągu najbliższych 20 - 30 lat? Na tym ma właśnie polegać rewolucja energetyczna! Wszystko to mają zstąpić odnawialne źródła energii, a przede wszystkim solary i wiatraki.
Te pierwsze już budzą uzasadnioną krytykę przede wszystkim dlatego, że coraz więcej jest chmur na niebie, a w nocy która w zimie staje się coraz dłuższa, są one bezużyteczne.
Nie lepiej ma się sprawa z gigantycznymi wiatrakami, które znajdują się już w każdym zakątku kraju. Trwa obecna ich inwazja na wybrzeża morskie. Wymaga to coraz większych kosztów nieporównywalnych z tradycyjnymi inwestycjami. Na dodatek wiatraki też mają swoje wady. Przede wszystkie wiatr nie zawsze wieje. Dłuższe chwile ciszy są katastrofalne dla dostawców pochodzącej stąd energii. Teraz firmy energetyczne planują zainstalować 10 000 megawatów energii wiatrowej na morzu w odległości 160 km od brzegu na głębokości do 70 metrów.
Planowana jest budowa na morzu kilku stacji o wadze od10 000 do 20 000 ton, które zamienią gigawaty prądu zmiennego na prąd stały. Prąd ten może być wtedy przekazywany bez większych strat na duże odległości. Są to pierwsze na świecie tego typu instalacje. Znajdujące się tu urządzenia komputerowe mają sterować dostawami prądu. Program ten przewiduje wydatki między 125 miliardów dolarów, a 250 miliardów dolarów na rozbudowę infrastruktury i dotacji w ciągu najbliższych ośmiu lat. Mieścić się będą one między 3,5 a 7 procent PKB 2011 w Niemczech!
Długoterminowe koszty, w tym koszt likwidacji elektrowni jądrowych, będą znacznie wyższe. Są to wydatki gigantyczne, nawet dla tak wielkiego kraju, jak Niemcy. Na dodatek nie dają one tych gwarancji dostaw energii, jakie pochodziły z elektrowni jądrowych i opartych na paliwach kopalnych. Nie kwestionowana jest moc jaką osiągnęły OZE wynosząca obecnie 20 procent dostaw energii. Tyle tylko, że jest to moc znamionowana, czyli potencjalna, która wykorzystana jest w znacznie mniejszym procencie.
Energetyczne laboratorium
Poszukując nowych rozwiązań energetycznych Niemcy stały się największym światowym laboratorium, które na dużą skalę poszukuje i wdraża nowe rozwiązania oparte na odnawialnych źródłach energii. Pomimo kosztów, Niemcy w znacznym stopniu korzystają z jego wielkiego eksperymentu. W ciągu ostatniej dekady rozwinęły się prace nie tylko nad pozyskaniem energii z wiatru i słońca, ale również nad nowymi technologiami energetycznymi, takimi jak oprogramowanie do zarządzania i wydajne procesy przemysłowe.
Wszystkie te "zielone" technologie stworzyły przemysł eksportowy wartości ok. 12 miliardów dolarów, który nadal intensywnie się rozwija. Cały świat przygląda się niemieckim eksperymentom energetycznym. Jest duże prawdopodobieństwo, że jeżeli Niemcy zdołają zsynchronizować zmienną pogodę z rozproszonymi jej dostaw energii OZE poprzez swoje komputerowe centra, rozwiązanie to znajdzie zastosowanie na całym świecie. Tym bardziej jeżeli w wyniku doskonalenia tego systemu okaże się on konkurencyjny dla energetyki opartej na energetyce jądrowej i paliw kopalnych. W tej chwili jednak droga do tego jest jeszcze bardzo daleka i na pewno nie zostanie ona pokonana w ciągu najbliższych trzydziestu lat.
Ponad 30 elektrowni węglowych
W niemieckim społeczeństwie przyzwyczajonym do oszczędzania każdego feniga i centa narasta opór dla mało efektywnie wiarygodnych programów i związanych z ich realizacją kolosalnych wydatków. Coraz częściej nawet w niemieckim rządzie słychać głosy, że cała ta rewolucja energetyczna to czyste mrzonki.
W tej sytuacji niemieckie koncerny energetyczne widząc brak przyzwolenia rządowego i społecznego, co do dalszego wykorzystywania energetyki jądrowej, oraz nie będąc przekonanym, co do uzyskania wystarczającej mocy z alternatywnych źródeł energii, planują modernizację i budowę nowych (przystosowanych do spalania węgla importowego) elektrowni zasilanych węglem. Import węgla o łącznej wielkości 46,3 mln t pochodzi w 80 proc. z tylko pięciu krajów, to jest z:
• Polski 23 proc.,
• RPA 20 proc.,
• Rosji 18 proc.,
• Australii 11proc. i
• Kolumbii 9 proc.
W związku z tym w całych Niemczech planuje się budowę ponad 30 nowych - o najwyższym poziomie wyposażenia technicznego - elektrowni zasilanych węglem kamiennym, brunatnym i gazem ziemnym. Ich łączna moc wynosi ok. 30 GW. Termin realizacji to lata 2012 i 2013.
Eksperci z koncernu energetycznego EWE Oldenburg uważają, że "bez budowy nowych elektrowni węglowych i utrzymania w pewnym zakresie energetyki jądrowej, nie będzie możliwym zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego". Przypomnieć trzeba, że dostawy gazu ziemnego i ropy naftowej pochodzą z krajów w miarę wysokiego ryzyka politycznego i są narażone na wysokie wahania cen, zaś zasoby uranu są znacznie ograniczone, a więc nie są w stanie zastąpić w sposób bezpieczny dostaw węgla.
Zasoby węgla są bardzo bogate (o wystarczalności powyżej 220 lat), a ich rozmieszczenie jest w miarę równomierne na kuli ziemskiej. Ceny węgla są umiarkowane i nie ulegają takim wahaniom jak to ma miejsce w stosunku do cen ropy naftowej i gazu ziemnego. Opinia ta coraz bardziej toruje sobie drogę wśród niemieckich polityków decydujących o rozwoju energetyki. Jest ona dla nas tym bardziej korzystna, gdyż mamy szansę na zwiększenie eksportu węgla kamiennego do tych 30 nowych i modernizowanych elektrowni węglowych w Niemczech...
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
