Od prawie miesiąca kraj skuty jest mrozem. W tej sytuacji dyskusja o przyszłości energetyki staje się coraz bardziej gorąca.
Jednocześnie padają kolejne rekordy zużycia energii elektrycznej. Wysłużone elektrownie z trudem w tym czasie podołały zapotrzebowaniu na "styk". Nie było już żadnych rezerwy. Na szczęście mroźny rosyjski wyż w najbliższych dniach wróci tam, skąd przyszedł. Nikt jednak nie ma na niego wpływu. I nie wiadomo, kiedy powróci on podczas następnej zimy.
Ponieważ mróz nikogo nie oszczędza, tak też wszyscy biorą udział w dyskusji, nad tym jak na przyszłość zabezpieczyć się przed niespodziankami, jakie niesie mróz od wschodu. Sama dyskusja na ten temat jest elementem wielce pozytywnym. Jednak całkowicie sprzeczne sygnały, opinie i propozycje padające w tej debacie budzą przynajmniej niepokój, czy jej uczestnicy mają jakieś szanse na porozumienie.
Zasadniczo udział w niej biorą dwie przeciwstawne strony. Inicjatywa jest po stronie biznesowo-rządowej, która przedstawia rozwiązania uzasadnione ekonomicznie i gospodarczo. Druga strona reprezentuje interesy mieszkańców terenów, gdzie inwestycje te mają być realizowane. Ich stanowisko, poza nielicznymi wyjątkami jest na "nie". Uzasadniają je tym, że nie chcą mieć pod oknami dymiących kominów i pylących odkrywek, lub nuklearnych zagrożeń. Zgodnie z wszelkim przepisami demokratycznego prawa protestują przeciw takim decyzjom.
Obie strony mają swoje racje i obie szykują się do ofensywy, która przyniesie im ostateczne zwycięstwo. Żadnej z nich nie brakuje determinacji i wiary w słuszność swojej sprawy.
Byle nie u nas
Nie będąc sędzią w sprawie, trzeba powiedzieć, że wszyscy na swój sposób mają rację. Jest on jednak wątpliwa w świetle argumentów przeciwników. Rząd, który odpowiada za zaopatrzenie kraju w energię, mógłby powiedzieć: nie, to nie! Proszę bardzo, podczas najbliższej zimy kolejny syberyjski wyż zamrozi nas wszystkich na kamień. Proszę bardzo, samobójcy mają pierwszeństwo.
Byłoby to jednak stanowisko wysoce nieodpowiedzialne. Wszak rząd jest zobowiązany do pokonywania narastających w tej materii przeszkód, a nie do ulegania im. Strona społeczna też nie bierze tego pod uwagę i twierdzi, że nic ją nie obchodzi, gdzie będą elektrownie, byle nie u nas. Wydaje się, że racje obu stron są nie do pogodzenia. Czekanie na to, aż sprawa sama się rozwiąże jest bardzo niebezpieczne.
Dialog głuchych
Protestujący obok demagogii środowiskowej posługują się argumentami braku dialogu w tej sprawie. Wydawałoby się, że sam dialog jest najmniejszym problemem. Wszak siąść do stołu i rozmawiać, to żaden problem. Tymczasem strona rządowo-biznesowa ma z tym bardzo poważny kłopot. Przede wszystkim zdaje sobie ona sprawę z tego, że wszelkie tego rodzaju rozmowy to przysłowiowa debata głuchego ze ślepym, czy też głodnego z sytym.
Po prostu druga strona nie chce słyszeć o żadnych argumentach swoich przeciwników. Z góry można przewidzieć, że każda tego rodzaju debata przemieni się w kłótnię. Obelgi i próby siłowego nacisku będą najłagodniejszymi jej argumentami.
Ze zrozumiałych względów rząd w takiej dyskusji nie będzie uczestniczył. Natomiast środowiska zawodowe i biznesowe energetyki po prostu obawiają się tego samego z jeszcze gorszymi dla nich skutkami. Efekt jest taki, jakby mróz na dworze, zamroził również wszelkie sensowne rozmowy na ten temat.
Ofensywa
Rząd jako odpowiedzialny za stan energetyki musi w tej sprawie przejść do ofensywy i zastosować klasyczne metody wojenne. Przede wszystkim winien zaniechać bezpośredniej debaty ze swoimi przeciwnikami. To akurat czyni. Nie może on jednak na tym poprzestać, bo widząc bezczynność rządu, następuje mobilizacja jego przeciwników.
Klasyczna bitwa wymaga pierwszego uderzenia na skrzydło przeciwnika. Jest ono z natury rzeczy zawsze słabsze niż centrum. Po stronie społecznej jest jej siła i zdecydowany opór. Jej słabością jest jednak brak kompetencji, wiedzy, krajowych potrzeb i sposobów rozwiązywania podobnych sporów poza granicami naszego kraju.
W tej materii rząd musi zdecydować się na wyasygnowanie kilku milionów złotych. Za pieniądze te należy uruchomić system powszechnej informacji wyjaśniającej i przekonywującej do jego stanowiska. Pojedyncze wystąpienia przedstawicieli rządu w mediach niczego nie zmieniają, a nawet wręcz przeciwnie - zaogniają tylko konflikt. Wynika to z demokratycznej opinii, w której zdecydowaną przewagę pod względem energetyki mają jego przeciwnicy. Na dodatek doraźne wystąpienia mają charakter szybko przemijający i stwarzają łatwe sytuacje do ich zagłuszania.
Tu trzeba masowego i skoordynowanego uderzenia informacyjnego. Nie mogą to być tylko jednostkowe akcje. Trzeba wydać tysiące ulotek, folderów, książek, broszur, plakatów, filmów dokumentalnych, pełnometrażowych i szkoleniowych. Do szkół wszystkich szczebli wprowadzić trzeba zagadnienia dotyczące polskiej energetyki, nie pomijając oczywiście słusznych w tej materii postulatów ochrony środowiska. Krótko mówiąc, ma być to szeroka i długotrwała kampania wiedzy na ten temat.
Polskie społeczeństwo jak każde inne składa się z wielu środowisk. Teraz najgłośniejsze są te protestujące. Trzeba dać broń do ręki, tym którzy są rozsądni, a teraz nieaktywni wobec terroru ekologów i innych środowisk. Nie jest ich wbrew pozorom wcale mało. Mając wsparcie w stanowiskach uczelni, instytutów badawczych i mediów, mają oni szansę przynajmniej je zneutralizować
Koordynator
Ktoś tą akcją jednak musi pokierować. Za czasów PRL, mimo totalitarnego charakteru tego ustroju, ofensywę taką prowadzono, o czym świadczą do dziś istniejące fachowe i w dużych nakładach publikacje na ten temat. Główną rolę w tej materii odgrywał Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie i jego wydawnictwo oraz związane z nim współpracujące instytucje. Dziś nie ma po tym ani śladu.
Jest jednak nadzieja, że powołany zostanie koordynator ds. zagospodarowania gazu łupkowego. Propozycje objęcia tego stanowiska przez Głównego Geologa Kraju (GGK) są w jakiejś mierze nawiązaniem do tych tradycji. Powstaje tylko pytanie, dlaczego koordynator ma być pod tym względem ograniczony tylko do gazu łupkowego? Czy nie należałoby mu powierzyć też tego zadania w zakresie choćby właśnie całej energetyki? Przyznanie mu odpowiednich do tego funduszy zapewne stokrotnie się opłaci, nie tylko rządowi, ale i całemu krajowi.
Chodzi też i o to, aby debata surowcowa i energetyczna z jednej strony mogła być prowadzona na odpowiednim szczeblu rządowym, a z drugiej dysponowała dostępem do upowszechniania szerokiej wiedzy na ten temat. Rządowa pozycja GGK, jako jego pełnomocnika będzie całkiem inna niż dotychczas. Nawet jeżeli nadal pozostanie on formalnie na tym samym stanowisku wiceministra środowiska.
Nowe czasy
Mroźna tegoroczna zima jest sygnałem, że nie ma na co czekać. Stare metody przekonywania do swoich racji już się zużyły. Teraz nie wystarczy ją mieć. Teraz trzeba jeszcze umieć do tego przekonać innych. Nadchodzą w tej materii nowe czasy i nowe wyzwania, którym trzeba szybko i kompetentnie stawić czoła. Nowe czasy, wymagają nowych ludzi, nowych rozwiązań i nowych metod. Wydaje się, że rząd zaczyna to dostrzegać, ale jeszcze z tempem w starym stylu, a tu czas szybko ucieka.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
