Nagromadzenie metanu o niebezpiecznym stężeniu w zamkniętej przestrzeni przenośnika w ścianie N-12, a następnie jego zapalenie od iskier wywołanych tarciem przenośnika o rynnę lub korpus kombajnu było przyczyną zbiorowego wypadku, do jakiego doszło 5 maja 2011 roku w kopalni Krupiński. W akcji ratowniczej zginęło dwóch ratowników.
W ocenie Andrzeja Chłopka, prezesa Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego ich wypięcie się z liny spinającej zastęp, nie było ewidentnym błędem w skrajnych warunkach, w jakich przebiegało ratowanie ludzi.
Po przeszło ośmiu miesiącach dociekań kierowana przez wiceprezesa Wyższego Urzędu Górniczego, Wojciecha Magierę komisja poinformowała dziś (24 stycznia) o przyczynach i okolicznościach zapalenia metanu oraz wypadku zbiorowego w kopalni Krupiński (zobacz wideo). Prowadzoną wówczas akcję ratowniczą komisja oceniła jako jedną z najtrudniejszych w dziejach polskiego górnictwa węgla kamiennego.
Zespół Magiery nie wskazał odpowiedzialnych za nieprawidłowości, których splot doprowadził do zapalenia metanu, a w jego następstwie - śmierci 3 górników i zrujnowania zdrowia 11 dalszych. Winnych wypadku - jak zapowiedziano na dzisiejszej konferencji prasowej w WUG - wskaże orzeczenie Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku, które będzie gotowe za około trzy miesiące.
W rejonie ściany N-12 zatrudnionych było wówczas łącznie 39 osób. Do zapalenia metanu doszło o 19.45 u wylotu ze ściany. Z zagrożonego miejsca samodzielnie wycofało się 33 pracowników. Sześciu wycofało się lutniociągiem. Jeden z nich zmarł następnego dnia. W trakcie prowadzonej w ekstremalnych warunkach, przy absolutnym braku widoczności, akcji ratowniczej zginęło dwóch ratowników. Ciało drugiego odnaleziono po siedmiu dniach.
Wyższy Urząd Górniczy przedstawił dokładną analizę przyczyn wypadku. Oto ono:
I. Przyczyny zapalenia metanu:
1. Nagromadzenie metanu o niebezpiecznych stężeniach w ścianie N-12 (przewietrzanej sposobem na "U") w zamkniętej przestrzeni przenośnika ścianowego oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie w górnym odcinku ściany.
Okolicznościami sprzyjającymi tworzeniu się niebezpiecznych stężeń metanu były:
a) zaleganie pokładu 329/2 w odległości 5÷8 m poniżej eksploatowanego pokładu,
b) brak przewietrzania zamkniętej przestrzeni przenośnika zgrzebłowego ścianowego, w wyniku nieuruchomienia, służącej temu celowi, instalacji sprężonego powietrza,
c) zmniejszenie przekroju chodnika wentylacyjnego N-12 w rejonie przegrody wentylacyjnej powstałe w trakcie biegu ściany,
d) doprowadzanie do ściany N-12 powietrza w ilości 1300 m3/min,
e) zakłócenie przepływu powietrza przez ścianę przed zdarzeniem, w wyniku:
uruchomienia wentylatora lutniowego WLE-803A, doprowadzającego powietrze do skrzyżowania ściany N-12 z chodnikiem wentylacyjnym N-12 (na kilka godzin przed zdarzeniem),
pozostawienia kombajnu w górnym odcinku ściany (po zmianie 2),
przebywania kilkunastu pracowników w górnym odcinku ściany w rejonie skrzyżowania z chodnikiem wentylacyjnym N-12 (bezpośrednio przed zdarzeniem),
rozszczelnienia przegrody wentylacyjnej podczas wykonywania transportu materiałów do ściany (bezpośrednio przed zdarzeniem),
nieuruchomienia dwóch strumienic, zlokalizowanych w rejonie wylotu ze ściany.2. Inicjał zapalenia metanu.
Inicjałem zapalenia metanu były iskry mechaniczne, powstałe w wyniku wzajemnego tarcia metalowych elementów, podczas krótkotrwałej jazdy do tyłu przenośnika ścianowego, zablokowanego w wyniku zakleszczenia pod kombajnem transportowanych materiałów (stojaki hydrauliczne i drewniane, przedłużacze mechaniczne stojaków obudowy zmechanizowanej).
Najbardziej prawdopodobnym źródłem powstania iskier było:
a) tarcie lub udar ruchomych elementów przenośnika (zgrzebła i łańcuch) o rynnę przenośnika w jego dolnej przestrzeni lub o metalowy element, transportowany przenośnikiem, lub
b) tarcie lub udar ruchomych elementów przenośnika, bądź metalowego elementu transportowanego przenośnikiem, o korpus kombajnu.
Jako przyczynę zainicjowania zapalenia metanu wykluczono:
roboty strzałowe,
roboty spawalnicze,
pożar endogeniczny,
iskrzenie skał stropowych lub spągowych,
iskrzenie spowodowane pracą urządzeń elektrycznych,
wyładowania elektrostatyczne związane ze stosowaniem tkanin powlekanych, środków ochrony indywidualnej i odzieży roboczej,
stosowanie środków chemicznych,
stosowanie otwartego ognia lub środków zapalczych.
II. Przyczynami wypadku zbiorowego były:
1. Warunki wentylacyjno-klimatyczne w chodniku wentylacyjnym N-12, powstałe w wyniku zapalenia się metanu i pożaru, objawiające się: wysoką temperaturą, dużą wilgotnością powietrza oraz gęstymi dymami pożarowymi.
2. Warunki górniczo-techniczne, takie jak: zawężenie gabarytów chodnika wentylacyjnego N-12 w rejonie skrzyżowania z pochylnią N-10a, w miejscu pozostawienia kolejki spągowej, grząski spąg oraz przeszkody (tamy, składowisko kostki betonowej), utrudniające poruszanie się.
3. Oddziaływanie płomienia palącego się metanu na górników.
4. Szczególnie trudne warunki pracy ratowników w aparatach regeneracyjnych W-70, przy ograniczonej możliwości odprowadzania ciepła, ze względu na dużą wilgotność i temperaturę powietrza.
5. Wypadki śmiertelne spowodowane były:
a) zatruciem tlenkiem węgla i metanem oraz oparzeniem górnych dróg oddechowych (górnik),
b) rozległym oparzeniem ciała i górnych dróg oddechowych z cechami uszkodzenia termicznego narządów wewnętrznych (zastępowy zastępu ratowniczego),
c) narażeniem na działanie wysokiej temperatury otoczenia, mogącym spowodować rozległe oparzenia ciała i/lub przebywanie w atmosferze znacznego niedoboru tlenu, co mogło doprowadzić do gwałtownego uduszenia (ratownik górniczy).
6. Wypadki ciężkie, którym ulegli wycofujący się z rejonu ściany N-12 pracownicy, spowodowane były:
a) rozległymi oparzeniami: twarzy, przedramion, ramion, dłoni, szyi i tułowia (ośmiu poszkodowanych),
b) urazem podudzia lewego i raną przedramienia prawego (jeden poszkodowany).
7. Wypadki lekkie spowodowane były oparzeniami okolicy głowy, przedramion i rąk oraz otarciem naskórka twarzy i przedramienia (dwóch poszkodowanych).
Zdaniem Komisji należy podkreślić, że trwająca od 5 do 12 maja 2011 r. akcja ratownicza w JSW S.A. KWK ,,Krupiński", związana z ratowaniem ludzi, prowadzona była w skrajnie trudnych warunkach, przy rozwijającym się pożarze, braku, bądź ograniczonej do minimum, widoczności, spowodowanej zadymieniem oraz przy wysokim poziomie zagrożenia wybuchem metanu. Akcja ratownicza, prowadzona w takich warunkach, należała do najtrudniejszych w historii polskiego górnictwa węgla kamiennego. Dodatkowo należy podkreślić ogromną determinację ratowników oraz prowadzących akcję, w warunkach presji psychologicznej, jaką stwarzała szansa uratowania poszkodowanych pracowników oraz zaginionych ratowników, a jednocześnie stresu, spowodowanego skalą występujących zagrożeń, w tym wybuchem metanu.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Te red7 ja nie trzęse portkami tylko stwierdzam fakty że jak ustalają przyczyny to niech się postarają.Byłem nie raz świadkiem takich sytuacji na dole że jak urzędas by je zobaczył to zmienił by podejście wystawiania opinii ale dobrze się siedzi na stołku i pierdzi w niego.
Jak w ekspertyzie WUG mozna napisac, ze wypadki smiertelne spowodowane zostaly "zatruciem metanem"? Od kiedy wlasciwoscia metanu jest efekt trujacy??? Metan jak wszyscy gornicy wiedza jest gazem OBOJETNYM dla procesow zyciowych czlowieka tak samo jak azot! Metan wypiera tlen z powietrza kopalnianego w stosunku 1:20 tzn, ze stezenie metanu ~5% powoduje ubytek ~1% tlenu z powietrza kopalnianego. Czyli jednym z zagrozen, jakie jest w stanie spowodowac nadmiar metanu w powietrzu kopalnianym jest wystapienie atomsfery niezdatnej do oddychania, ktorej efektem jest uduszenie w zadnym przypadku OTRUCIE! Wstyd by mi bylo tak oczywista rzecz wpisac w oficjalnym raporcie z wypadku zbiorowego w ktorym zgineli ludzie!!!! Niech Ich Ofiara nie pojdzie na marne!!
moderator, dlaczego nie widać komentarz jedynie ich liczbę
Napisano, że powodem tworzenia sie niebezpiecznych stężeń metanu było doprowadzenie do ściany 1300 m3/min powietrza. Nie rozumiem tego zarzutu ? Dalej napisano ze powodem tworzenia sie niebezpiecznych stężeń metanu było uruchomienie wentylatora lutniowego w chodniku wentylacyjnym przewietrzajacym skrzyżowanie ? Chyba po to ten wentylator i lutniociąg tam był aby ten metan przegonić. Szereg rzeczy tu jest niedopisanych i oczekiwałbym od dziennikarza opisującego tą sprawe, wieeej precyzji, bo Komisja chyba to wyjaśniała i nie można pisać rzeczy wyrwanych z kontekstu bo osmiesza się członków Komisji.
Co zainteresowany trzęsiesz porami, że tak pomniejszasz ustalenia komisji? Robisz na Krupińskim?
Też mi ekspertyza jak występuje słowo LUB Poprostu się stalo i tyle Urzędasy zawsze znajdą jakieś ale żeby z siebie zrobić fachowców.